Giáo án điện tử Lịch sử 8 chân trời Bài 19: Việt Nam nửa đầu thế kì XIX (P3)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN MÔN LỊCH SỬ!

CHƯƠNG 6: VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX

BÀI 19:

VIỆT NAM NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX

NỘI DUNG BÀI HỌC

PHẦN V.

TÌNH HÌNH

XÃ HỘI

Khai thác Tư liệu 19.11, thông tin mục 5 SGK tr.78 và thực hiện nhiệm vụ: Vẽ sơ đồ tư duy những nét chính về tình hình xã hội dưới thời Nguyễn.

19.11

Năm 1827, vua Minh Mạng đã nhận xét về quan lại “coi chơi pháp luật như hư văn,…chỉ cốt lấy tiền, không được thì buộc vào tội”.

(Quốc sử quán Triều Nguyễn, Đại Nam thực lục, tập 2, NXB giáo dục, Hà Nội, 2007, trang 626)

Tình hình xã hội

Tồn tại 2 giai cấp: địa chủ, nông dân.

Địa chủ, cường hào chiếm đoạt, bóc lột, ức hiếp nhân dân.

Nho giáo được coi trọng, đề cao thi cử đua chen  chốn quan trường

Đời sống nhân dân cực khổ.

Mâu thuẫn xã hội gay gắt.

Bùng nổ các cuộc đấu tranh.

405 cuộc khởi nghĩa trên cả nước; lực lượng chủ yếu nông dân, thợ thuyền, binh lính, nhà nho, nhân dân các dân tộc thiểu số.

Khởi nghĩa Phan Bá Vành (1821 – 1827).

Khởi nghĩa Nông Văn Vân (1833 – 1835).

Khởi nghĩa Cao Bá Quát (1854 – 1856).

Tư liệu mở rộng: Khởi nghĩa Phan Bá Vành

Thời gian: 1821 – 1827

Là cuộc khởi nghĩa nông dân kéo dài nhất, phạm vi ảnh hưởng rộng nhất.

Mục đích: chống lại đường lối cai trị của nhà Nguyễn ở nửa đầu thế kỷ XIX.

Chủ trương: lấy của nhà giàu chia cho dân nghèo.

Kết quả: Phan Bá Vành tự tử, quân lính đều bị xử cực hình.

Tư liệu mở rộng: Khởi nghĩa Nông Văn Vân

Thời gian: 1833 – 1835.

Là cuộc nổi dậy chống Nguyễn của các dân tộc vùng Việt Bắc.

Là cuộc đấu tranh rộng lớn và tiêu biểu nhất của các dân tộc thiểu số ở thế kỷ XIX, làm cho quan quân nhà Nguyễn khá khốn đốn.

Kết quả: bị triều đình Nguyễn dập tắt.

Sơ đồ tư duy tham khảo:

Xã hội truyền thống thời Nguyễn

Giai cấp

Nông dân, địa chủ

Coi trọng thi cử

Bon chen chốn quan trường

Nho giáo

được đề cao

Thứ tự “sĩ, nông, công, thương”

Đời sống nhân dân bị đè nén

Hàng loạt các cuộc khởi nghĩa nổi lên

PHẦN VI.

QUÁ TRÌNH THỰC THI CHỦ QUYỀN ĐỐI VỚI QUẦN ĐẢO HOÀNG SA VÀ QUẦN ĐẢO TRƯỜNG SA CỦA NHÀ NGUYỄN