Giáo án điện tử ngữ văn 9 tiết 4: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Viết đoạn văn miêu tả về chúng trong đó có sử dụng phép tu từ so sánh (phần chuẩn bị ở nhà)

Đến với Yên Tử ta không thể không đến với rừng mai. Vào mùa xuân, thường vào dịp khai hội(10/1) mai tưng bừng khoe sắc. Sắc vàng của hoa mai làm sáng bừng không gian nơi rừng thiêng Yên Tử. Sắc màu  ấy như níu chân du khách khi hành hương về đất phật.

Tiết 4:

SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.

Thực hành

1. Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh
2. Ôn tập văn bản thuyết minh

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Văn bản thuyết minh là gì?

Văn bản thuyết minh được viết ra nhằm mục đích gì?

Nêu đặc điểm chủ yếu của văn bản thuyết minh? Hãy kể tên các phương pháp thuyết minh đã học

1. Ôn tập văn bản thuyết minh

• Khái niệm: Là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, tính chất, nghuyên nhân... của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giải thích, giới thiệu.
• Mục đích: Đáp ứng được nhu cầu hiểu biết, cung cấp cho con người những tri thức về tự nhiên, xã hội để có thể vận dụng vào phục vụ lợi ích của mình.
• Tính chất:
• Giới thiệu sự vật, hiện tượng tự nhiên, xã hội.
• Xác thực, khoa học và rõ ràng, hấp dẫn.
• Sử dụng ngôn ngữ chính xác, cô đọng, chặt chẽ, sinh động.
• Phương pháp thuyết minh: Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích, liệt ke, nêu ví dụ, dung số liệu, so sánh đối chiếu, phân tích, phân loại….

2. Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Đọc văn bản đọc văn bản “ Hạ Long - Đá và nước” và trả lời các câu hỏi sau:

? Văn bản này thuyết minh đối tượng nào?

? Bài văn thuyết minh đặc điểm gì  của vịnh Hạ  Long?

? Thông thường khi thuyết minh về cảnh đẹp Hạ Long, người ta sẽ thuyết minh những khía cạnh nào? Nhà văn Nguyên Ngọc có thuyết minh theo những khía cạnh đó không?

? Để làm rõ “ Sự kỳ lạ của Hạ Long là vô tận” một cách sinh động, hấp dẫn, tác giả còn vận  dụng biện pháp nghệ thuật nào? Thể hiện cụ thể ra sao?

2. Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật

Văn bản: Hạ Long – Đá và nước

• Vấn đề thuyết minh: sự kì lạ của Hạ Long
• Phương pháp thuyết minh: liệt kê, phân tích.
• Các biện pháp nghệ thuật: liên tưởng, tưởng tượng và kết hợp với biện pháp nhân hóa, so sánh, miêu tả.

Tác dụng của biện pháp nghệ thuật

Liên tưởng, tưởng tượng

Liên tưởng, tưởng tượng

Nhân hóa

Tác dụng để tả các đảo đá: gọi chúng là thập loại chúng sinh, phải là thế giới người, là bọn người bằng đá hối hả trở về.

2. Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật

Muốn cho văn bản thuyết minh được sinh động, hấp dẫn người ta vận dụng thêm một số biện pháp nghệ thuật như kể chuyện, tự thuật, đối thoại theo lối ấn dụ, nhân hóa hoặc các hình thức vè, diễn ca...

Các biện pháp nghệ thuật cần được sử dụng thích hợp góp phần làm nổi bật đặc điểm của đối tượng thuyết minh và gây hứng thú cho người đọc.

2. Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật

Khi sử dụng các biện pháp nghệ thuật tạo lập các VB thuyết minh, cần phải lưu ý:

• Đảm bảo tính chất của văn bản.
• Thực hiện được mục đích thuyết minh.
• Thể hiện các phương thuyết minh.