Giáo án điện tử ngữ văn 9 tiết: Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Chào mừng các em cùng đến với tiết học hôm nay!

Các hình ảnh dưới đây gợi cho em suy nghĩ gì về những người lính trong kháng chiến chống Mĩ?

Tiết :

BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. I. Tìm hiểu chung
2. Đọc hiểu văn bản

III. Tổng kết

TÌM HIỂU CHUNG

Tác giả

• Phạm Tiến Duật (1941-2007)
• Quê: Phú Thọ
• Cuộc đời: Năm 1964, nhà thơ gia nhập quân đội, hoạt động trên tuyến đường Trường Sơn. Ông là nhà thơ tiêu biểu cho thế hệ nhà thơ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước
• Đề tài chủ yếu: viết về hình tượng người lính và cô thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn
• Tác phẩm chính : Vầng trăng quầng lửa ( 1970), Thơ một trặng đường ( 1971). Ở hai đầu núi (1981), Nhóm lửa (1996)…
• Năm 1970. Ông đạt giải Nhất trong cuộc thi Thơ của báo Văn nghệ; năm 2001 được tặng giải thưởng Nhà Nước về văn học nghệ thuật;; 2012, được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh vể văn học nghệ thuật
• MỘT SỐ TÁC PHẨM CHÍNH

Tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác:

- Năm 1969 – cuộc kháng chiến đang diễn ra ác liệt trên tuyến đường Trường Sơn

- Bài thơ được đưa vào tập thơ “Vầng trăng quầng lửa” – năm 1970

- Bài thơ về tiểu đội xe không kính ở trong chùm thơ của Phạm Tiến Duật được tặng giải Nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ năm 1969. Bài thơ có sự lôi cuốn hấp dẫn riêng.

BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH

Không có kính không phải vì xe không có kính

Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi

Ung dung buồng lái ta ngồi,

Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng

Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim

Thấy sao trời và đột ngột cánh chim

Như sa như ùa vào buồng lái.

Không có kính, ừ thì có bụi,

Bụi phun tóc trắng như người già

Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc

Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.

Không có kính, ừ thì ướt áo

Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời

Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa

Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.

Những chiếc xe từ trong bom rơi

Đã về đây họp thành tiểu đội

Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới

Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời

Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy

Võng mắc chông chênh đường xe chạy

Lại đi, lại đi trời xanh thêm.

Không có kính, rồi xe không có đèn,

Không có mui xe, thùng xe có xước,

Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:

Chỉ cần trong xe có một trái tim.

Tiểu đội : Gồm 12 người

       Là loại bếp dã chiến, mang tên đồng chí Hoàng Cầm (1916 - 1996), quê ở Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, nguyên là Tiểu đội trưởng nuôi quân thuộc Đội điều trị 8 Sư đoàn 308, sáng tạo ra từ chiến dịch Hoà Bình năm 1951.

Em hiểu thế nào về nhan đề bài thơ?

1. Nhan đề bài thơ

- Mới lạ, độc đáo, tưởng như có chữ thừa:

- Nhan đề khá dài, hình ảnh thơ độc đáo, tưởng như thừa từ “bài thơ”

Tác dụng:

• Gây được sự chú ý với người đọc
• Làm nổi bật được hình ảnh xuyên suốt bài thơ: những chiếc xe không kính. Hình ảnh này là sự phát hiện thú vị của tác giả, thể hiện sự gắn bó, am hiể hiện thực đời sống chiến tranh trên tuyến đường Trường Sơn
• Hai chữ “bài thơ” tác giả thêm vào để người đọc thấy rõ hơn về cái nhìn, cách khai thác hiện thực của tác giả: không chỉ viết về chiếc xe không kính hay hiện thực ác liệt của cuộc chiến tranh mà chủ yếu nhà thơ muốn khai thác chất thơ từ hiện thực ấy, chất thơ của tuổi trẻ hiên ngang, dũng cảm, vượt lên thiếu thốn, gian khổ, nguy hiểm của cuộc chiến tranh.