Giáo án điện tử ngữ văn 9 tiết: Bếp việt

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY!

GÓC CHIA SẺ

Những hình ảnh sau gợi cho em suy nghĩ đến ai? Hãy chia sẻ một kỉ niệm hoặc ấn tượng của em về người đó.

BẾP LỬA

                   __Bằng Việt__

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu chung
2. Đọc hiểu chi tiết

III. Tổng kết

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác giả

• Tên thật: Nguyễn Việt Bằng, bút danh: Bằng Việt
• Năm sinh: 1941 tại Huế
• Quê quán: Thạch Thất, Hà Nội
• Là nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ
• Đề tài sáng tác: khai thác những kỉ niệm, những kí ức và ước mơ tuổi trẻ. Giọng điệu thơ tâm tình, mượt mà, trong trẻo, tràn đầy cảm xúc
• Tác phẩm chính: Hương cây – Bếp lửa (1968), Những gương mặt, những khoảng trời (1973), Bếp lửa – Khoảng trời (1988)...

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm
3. Hoàn cảnh sáng tác

Năm 1963, khi nhà thơ đang là sinh viên theo học ngành luật ở Liên Xô

Bài thơ được in trong tập “Hương cây – Bếp lửa”, tập thơ đầu tay của Bằng Việt và Lưu Quang Vũ.

1. Thể thơ và phương thức biểu đạt

• Thể thơ: kết hợp thơ tám chữ với bảy chữ, chin chữ một cách linh hoạt
• Phương thức biểu đạt: kết hợp giữa biểu cảm với miêu tả, tự sự và bình luận

TÂM SỰ TÁC GIẢ

• “…Những năm đầu theo học Luật tại đây tôi nhớ nhà kinh khủng.Tháng 9 ở bên đó trời se  se lạnh, buổi sáng sương khói bay mờ mờ mặt đất, ngoài cửa sổ, trên các vòm cây gợi cảnh  mùa đông ở quê nhà. Mỗi buổi  dậy sớm đi học, tôi hay nghĩ đến hình ảnh một bếp lửa than  quen, nhớ tới hình ảnh bà nội  lụi cụi dậy sớm nấu nồi xôi, luộc củ khoai, củ sắn cho  cả nhà…” Đây cũng chính là nguồn khơi mạch cảm xúc  cho Bằng Việt viết bài thơ  “Bếp lửa”.

BẾP LỬA

Một bếp lửa chờn vờn sương sớm

Một bếp lửa ấp iu nồng đượm

Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.

Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói

Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi

Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy

Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu

Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay!

Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa

Tu hú kêu trên những cánh đồng xa

Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà

Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế

Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!

Mẹ cùng cha công tác bận không về

Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe

Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học

Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc

Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà

Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?

Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi

Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi

Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh

Vẫn vững lòng bà dặn cháu đinh ninh:

“ Bố ở chiến khu bố còn việc bố

Mày có viết thư chớ kể này kể nọ

Cứ bảo nhà vẫn được bình yên”

Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen

Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn

Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng….

Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa

Mấy chục năm rồi đến tận bây giờ

Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm

Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm

Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi

Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui

Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ

Ôi kì lạ và thiêng liêng – bếp lửa!

Giờ cháu đã đi xa có ngọn khói trăm tàu

Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả

Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở

Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?

                                ( Bằng Việt)

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm

Chủ đề bài thơ

Bài thơ gợi lại những kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu, đồng thời thể hiện lòng kính yêu, trân trọng và biết ơn của người cháu đối với bà, cũng là đối với gia đình, quê hương, đất nước.

2. Tác phẩm

• Khổ 1: Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc nhớ bà.
• Khổ 2-4: Dòng hồi tưởng kỉ niệm thời thơ ấu bên bà.
• Khổ 5,6: Suy ngẫm về cuộc đời bà
• Khổ cuối: Niềm thương nhớ bà.