Giáo án điện tử ngữ văn 9 tiết: Các thành phần biệt lập

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Xác định kết cấu C-V của 2 câu văn sau?

• Chao ôi, các em chăm học quá!
• Có lẽ Lan nghỉ học vì ốm.
• Cho biết  từ “Chao ôi”, “Có lẽ” có tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu không? Vậy nó là thành phần gì?

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. THÀNH PHẦN TÌNH THÁI
2. THÀNH PHẦN CẢM THÁN

III. LUYỆN TẬP

1. THÀNH PHẦN TÌNH THÁI
2. Ví dụ

1. Chắc
2. Có lẽ
3. Nhận định của người nói đối với sự việc, thể hiện độ tin cậy
4. b. Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.

      Nếu không có những từ in đậm thì nghĩa sự việc của câu chứa chúng có khác đi không? Vì sao?

• Nghĩa sự việc không thay đổi.
• Vì các từ in đậm không tham gia diễn đạt nghĩa sự việc, chỉ thể hiện cách nhìn sự việc của người nói.

2. Kết luận

Từ phân tích trên em hãy cho biết thành phần tình thái được dùng để làm gì?

Thành phần tình thái được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.

LƯU Ý

Trong giao tiếp ngoài những yếu tố tình thái thể hiện độ tin cậy của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu như:

• Chắc hẳn, chắc là, chắc chắn… (chỉ độ tin cậy cao)
• Hình như, dường như, hầu như, có vẻ như… (chỉ độ tin cậy thấp)
• - Những yếu tố tình thái gắn với ý kiến của người nói như :Theo tôi, ý ông ấy, theo anh…
•      Ví dụ: Theo anh, anh thấy sự việc này như thế nào?
• - Những yếu tố tình thái chỉ thái độ của người nói đối với người nghe như: à, ạ, a, hả, hử, nhé, nhỉ, đây, đấy… (đứng cuối câu)
• Ví dụ: Mai đi lúc 7 giờ nhé!

1. THÀNH PHẦN CẢM THÁN
2. Ví dụ

1. Ồ
2. Trời ơi
   2. Kết luận

phân tích trên em hãy cho biết thành phần tình thái được dùng để làm gì?

Thành phần cảm thán được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói (vui, buồn, mừng, giận, ….).

GHI NHỚ

• Thành phần tình thái được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
• Thành phần cảm thán được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói (vui, buồn, mừng giận,…)
• Các thành phần tình thái, cảm thán là những bộ phận không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu nên được gọi là thành phần biệt lập.