Giáo án điện tử ngữ văn 9 tiết: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

            Để tạo lập một văn bản nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí chúng ta sẽ tiến hành theo mấy bước? Đó là những bước nào? Nhiệm vụ của từng bước ra sao?

CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ
2. CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ
3. LUYỆN TẬP

1. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ

Đọc các đề bài sau và trả lời câu hỏi:

Đề 1: Suy nghĩ về truyện ngụ ngôn Đẽo cày giữa đồng

Đề 2: Đạo lí Uống nước nhớ nguồn

Đề 3: Bàn về tranh giành và nhường nhịn

Đề 4: Đức tính khiêm nhường

Đề 5: Có chí thì nên

Đề 6: Đức tính trung thực

Đề 7: Tinh thần tự học

Đề 8: Hút thuốc lá có hại

Đề 9: Lòng biết ơn thầy, cô giáo

Đề 10: Suy nghĩ từ câu ca dao: Công cha như núi Thái Sơn – Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

1. Hãy so sánh các đề bài trên để chỉ ra điểm giống và khác nhau.
2. Từ những điểm giống nhau và khác nhau đó, các em hãy cho biết đề văn nghị luận thường có mấy dạng? Cho ví dụ một vài đề bài tương tự.

*Một số đề tương tự:

      - Suy nghĩ của em về lòng nhân ái.

      - Bàn về chữ hiếu.

      -... II. CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ

Cho đề bài: Suy nghĩ về đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”

1. Bước tìm hiểu đề và tìm ý cần lưu ý những gì?

1. Tìm hiểu đề
• Xác định đúng tính chất
• Xác định nội dung: nghị luận về lòng biết ơn
• Chú ý: từ “suy nghĩ”

1. Tìm ý

• Câu tục ngữ có nghĩa đen, nghĩa bóng như thế nào?
• Câu tục ngữ thể hiện truyền thống đạo lí gì của người Việt Nam?
• Ngày nay đạo lí ấy có ý nghĩa như thế nào?

Cho đề bài: Suy nghĩ về đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”

2. Nêu các bước lập dàn ý?

1. Mở bài

• Giới thiệu vấn đề cần nghị luận
• Có nhiều cách mở bài:

            + Từ chung -> riêng

            + Từ thực tế -> đạo lí

            + Đưa ra câu tục ngữ có cùng quan điểm hoặc trái    ngược với quan điểm của vấn đề tư tưởng đạo lí cần bàn.

1. Thân bài

• Giải thích nội dung câu tục ngữ (nghĩa đen, nghĩa bóng).
• Đánh giá nội dung câu tục ngữ.
• Xác lập luận điểm.

1. Kết bài

• Khẳng định truyền thống tốt đẹp.
• Nêu ý nghĩa của câu tục ngữ đối với hôm nay.
• Sống và làm việc theo đạo lí.
• Cần chú ý những lỗi thường mắc phải:
  • Thiếu liên kết hoặc liên kết chưa hợp lí.
  • Không chặt chẽ do viết vội, viết nhầm, nghĩ chưa tới gây nên.