Giáo án điện tử ngữ văn 9 tiết: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

            Em hãy kể tên các dạng văn bản nghị luận đã học trong chương trình Ngữ văn 9 – Học kì II?

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU VỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
2.  LUYỆN TẬP

1. TÌM HIỂU VỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
2. Tìm hiểu về bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ
3. Ví dụ (SGK/tr77)

- Văn bản: “Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”

THẢO LUẬN

1. Vấn đề nghị luận của văn bản là gì?
2. Văn bản nêu lên những luận điểm gì về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ?
3. Người viết đã sử dụng những luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó?
4. Văn bản có bố cục thành mấy phần. Em có nhận xét gì về bố cục này?

Vấn đề nghị luận của văn bản: Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài: Mùa xuân nho nhỏ.

3

LUẬN ĐIỂM

Luận điểm 1: Hình ảnh mùa xuân trong thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa, trong đó hình ảnh nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu.

Luận điểm 2: Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên đất nước trong cảm xúc thiết tha trìu mến của nhà thơ.

Luận điểm 3: Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng hoà mình dâng hiến được kết nối tự nhiên với hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên.

Luận điểm 1: Hình ảnh mùa xuân trong thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa, trong đó hình ảnh nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu.

• Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên.
• Hình ảnh mùa xuân của đất nước trong lao động và chiến đấu.
• Nguyện ước làm một mùa xuân nho nhỏ.

Luận điểm 2: Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên đất nước trong cảm xúc thiết tha trìu mến của nhà thơ.

• Hình ảnh: dòng sông xanh, hoa tím biếc, lộc...
• Âm thanh: tiếng chim chiền chiện lảnh lót vang trời.
• Ngôn từ: tha thiết, trìu mến của nhà thơ trong lời kêu, giọng hỏi
• Tư thế: tôi đưa tay tôi hứng

Luận điểm 3: Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng hoà mình dâng hiến được kết nối tự nhiên với hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên.

• Câu thơ, hình ảnh thơ đặc sắc.
• Cảm xúc, giọng điệu trữ tình.
• Sự láy lại các hình ảnh của mùa xuân.

1. Ví dụ (SGK/tr77)

• Mở bài (đoạn 1): giới thiệu bài thơ, bước đầu đánh giá, khái quát cảm xúc.
• Thân bài (5 đoạn tiếp theo): Triển khai các luận điểm bằng cách trình bày sự cảm nhận, đánh giá cụ thể những đặc sắc nổi bật về nội dung, nghệ thuật bài thơ.
• Kết bài (còn lại): Khái quát giá trị, ý nghĩa bài thơ.
• Bố cục đủ 3 phần, giữa các phần của văn bản có sự liên kết tự nhiên về ý nghĩa và diễn đạt.

2. Nhận xét

• Người viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá của mình bằng thái độ tin yêu, bằng tình cảm thiết tha trìu mến.
• Lời văn toát lên những rung động trước sự đặc sắc của hình ảnh, giọng điệu thơ, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh Hải.
• Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của bài thơ, đoạn thơ đó.

Nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ được thể hiện qua ngôn từ, hình ảnh giọng điệu. Bài nghị luận cần phân tích yếu tố ấy để có những nhận xét đáng giá cụ thể, xác đáng.

Bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần có bố cục  mạch lạc, rõ ràng, có lời văn gợi cảm, thể hiện rung động chân thành của người viết.

1. LUYỆN TẬP

            Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ ở văn bản trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm khác nữa về bài thơ đặc sắc này.