Giáo án điện tử ngữ văn 9 tiết: Ôn tập về thơ

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

            Em hãy kể tên những tác phẩm thơ hiện đại mà em đã học trong chương trình Ngữ Văn 9?

ÔN TẬP VỀ THƠ

1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học
2. Các tác phẩm thơ thống lê ở trên đều là thơ Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám 1945. Em hãy ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây:

1. Giai đoạn kháng chiến chống Pháp (1945-1954).
2. Giai đoạn hòa bình ở miền Bắc sau cuộc kháng chiến chống Pháp (1954-1964).
3. Giai đoạn kháng chiến chống Mĩ (1964-1975).
4. Giai đoạn từ sau 1975.

2. Các tác phẩm thơ thống lê ở trên đều là thơ Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám 1945. Em hãy ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây:

1. Từ 1945 - 1954: Đồng chí.
2. Từ 1954 - 1964: Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Con cò
3. Từ 1964 - 1975: Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ.
4. Sau 1975: Ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Nói với con, Sang thu.

Các tác phẩm đã thể hiện như thế nào về cuộc sống của đất nước và tư tưởng tình cảm của con người?

- Các tác phẩm tái hiện cuộc sống đất nước và tư tưởng tình cảm con người :

• Đất nước và con người trong hai cuộc kháng chiến nhiều gian khổ, hi sinh nhưng rất anh hùng ; Công cuộc lao động, tinh thần xây dựng đất nước sau cách mạng.
• Tình yêu nước, tình quê hương ; Tình đồng chí, gắn bó cách mạng, lòng kính yêu Bác Hồ ; Những tình cảm gần gũi và bền chặt của con người : tình mẹ con, bà cháu, tình cha con trong sự thống nhất với những tình cảm chung rộng lớn.

3. Nhận xét về những điểm chung và nét riêng trong nội dung và cách biểu hiện tình mẹ con trong các bài thơ: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, Con cò, Mây và sóng.

- Điểm chung: ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.

- Điểm riêng: hình thức và chủ điểm.

• Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ: Thống nhất yêu con với ý chí cách mạng của bà mẹ dân tộc.
• Con cò: Khai thác và phát triển tứ thơ từ hình tượng con cò             trong ca dao hát ru để ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru.
• Mây và sóng (Ta-go): hoá thân vào lời trò chuyện hồn nhiên ngây thơ của em bé với mẹ, lấy hình ảnh thiên nhiên giàu ý biểu tượng.

4. Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội của họ trong các bài thơ: Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Ánh trăng.

• Hình ảnh người lính và tình đồng đội :

   - Đồng chí: người lính cách mạng đầu kháng chiến chống            Pháp, xuất thân nông dân, chung chí hướng với tình đồng đội   cao đẹp vượt qua gian khó.

   - Bài thơ về tiểu đội xe không kính: người lính lái xe, thế hệ       trẻ thời chống Mĩ, dũng cảm, lạc quan, ngang tàn.

   - Ánh trăng: người lính đã đi qua cuộc chiến khốc liệt, từng gắn bó với thiên nhiên, gợi lại kỉ niệm để nhắc nhở đạo lí sống          tình nghĩa, thủy chung.

5. Nhận xét bút pháp xây dựng hình ảnh trong các bài: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận), Ánh trăng (Nguyễn Duy), Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Con cò (Chế Lan Viên).

Bút pháp xây dựng hình ảnh thơ :

   - Đoàn thuyền đánh cá: lãng mạn tượng trưng là chủ yếu, nhiều liên tưởng mới mẻ.

   - Ánh trăng: Lời thơ như lời tâm sự, chân thành rung động, bút   pháp gợi tả không đi vào chi tiết mà hướng tới khái quát.

   - Mùa xuân nho nhỏ: hình tượng đẹp, giàu nhạc điệu, bộc lộ cái “tôi”.

   - Con cò: bút pháp tượng trưng chủ yếu, vận dụng lời ru và hình ảnh       con cò ca dao.

LUYỆN TẬP

            Viết đoạn văn 3 đến 5 câu cảm nhận của em về những câu thơ mình yêu thích?

VẬN DỤNG

            Em hãy vẽ sơ đồ tư duy các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Học bài cũ, trả lời câu hỏi SGK.
• Hoàn thành câu hỏi phần vận dụng.
• Chuẩn bị bài mới.