Giáo án điện tử Vật lí 11 chân trời Bài 16: Dòng điện. Cường độ dòng điện

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Phải chăng các hạt tải điện trong dây dẫn nối với bóng đèn đã di chuyển với vận tốc rất lớn? Có thể ước tính vận tốc này bằng cách nào? Ngoài ra, khi so sánh độ sáng hai bóng đèn sợi đốt cùng loại nhưng được đặt vào hai hiệu điện thế khác nhau ta thấy có sự khác biệt. Yếu tố nào của dòng điện đã tạo nên sự khác biệt này?

BÀI 16

DÒNG ĐIỆN.
CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG BÀI HỌC

01 KHÁI NIỆM DÒNG ĐIỆN

Quan sát video và trả lời câu hỏi

Hãy nêu khái niệm dòng điện và quy ước chiều dòng điện.

Dòng điện là dòng dịch chuyển có hướng của các điện tích.

Chiều dòng điện được quy ước là chiều dịch chuyển có hướng của các điện tích dương (ngược với chiều dịch chuyển có hướng của các điện tích âm).

02 CƯỜN ĐỘ DÒNG ĐIỆN

1. Thí nghiệm kiểm chứng

• Em hãy nêu chức năng của từng dụng cụ thí nghiệm.
• Thảo luận 1 (SGK – tr99): Dựa vào bộ dụng cụ trong Hình 16.2, em hãy đề xuất phương án thí nghiệm khác để kiểm chứng tính mạnh yếu của dòng điện. Tiến hành thí nghiệm (nếu có điều kiện).

TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM

Bước 1

Bố trí thí nghiệm như sơ đồ Hình 16.3.

Bước 2

Đóng khóa K, điều chỉnh biến trở. Ứng với mỗi giá trị của biến trở ghi nhận giá trị cường độ dòng điện được đo bởi ampe kế và nhận xét về độ sáng của bóng đèn.

BÁO CÁO KẾT QUẢ

Nhận xét mối liên hệ giữa độ sáng của đèn và số chỉ của ampe kế trước lớp.

Đèn càng sáng thì số chỉ của ampe kế càng lớn.

2. Khái niệm cường độ dòng điện

Dựa vào khái niệm dòng điện và kết quả thí nghiệm vừa thực hiện, hãy nêu đặc trưng của cường độ dòng điện và biểu thức xác định.

Thảo luận 2 (SGK – tr100): Khi nói về dòng điện, chúng ta thường nhắc tới chiều của nó. Theo em, cường độ dòng điện I là đại lượng vecto hay vô hướng?

Từ định nghĩa của cường độ dòng điện  trong đó Δq và Δt đều là đại lượng vô hướng nên cường độ dòng điện I cũng là đại lượng vô hướng. Chúng ta thường nói đến chiều dòng điện, thực chất là chỉ chiều của dòng điện dọc theo dây dẫn, chứ không phải chiều trong không gian.

KẾT LUẬN

Từ định nghĩa của cường độ dòng điện  trong đó Δq và Δt đều là đại lượng vô hướng nên cường độ dòng điện I cũng là đại lượng vô hướng. Chúng ta thường nói đến chiều dòng điện, thực chất là chỉ chiều của dòng điện dọc theo dây dẫn, chứ không phải chiều trong không gian.

3. Định nghĩa đơn vị điện tích

Thảo luận 3 (SGK – tr100)

Dựa vào công thức (16.1), hãy lập luận để dẫn dắt ra định nghĩa đơn vị đo điện lượng culong.

Từ công thức

Trong hệ SI, xét một dòng điện có cường độ I = 1 A chạy qua dây dẫn trong thời gian  = 1 s, ta có đơn vị của điện tích (culong) được định nghĩa:  1 C = 1 A. 1 s = 1 A.s.

4. VẬN DỤNG

Luyện tập (SGK – tr101)

Hãy so sánh cường độ của hai dòng điện không đổi sau:

Dòng điện 1: Cứ mỗi giây có 1,25.10¹⁹ hạt electron chuyển qua tiết diện thẳng của dây dẫn.

Dòng điện 2: Cứ mỗi phút có điện lượng 150 C chuyển qua tiết diện thẳng của dây dẫn.

Dòng điện 1:

Dòng điện 2:

Vận dụng (SGK – tr101)

Mỗi khi trời mưa hay giông bão thường kèm theo các tia sét, đó là các dòng điện phóng từ đám mây xuống mặt đất với cường độ trung bình cỡ 300 000 A. Tia sét kéo dài 1,5 s. Hãy tính điện lượng đã di chuyển giữa đám mây và mặt đất trong mỗi tia sét.

Áp dụng công thức:

=>

03 VẬN TỐC TRÔI

1. Khái niệm vận tốc trôi