Giáo án điện tử Vật lí 11 kết nối Bài 1: Dao động điều hoà

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Quan sát

Xích đu đung đưa

Pít – tông chuyển động lên xuống

• Khi dao động, dây đàn ghita, xích đu, pit – tông có đặc điểm gì?
• Dao động cơ có những đặc điểm chung gì?

CHƯƠNG I: MỞ ĐẦU

BÀI 1:

DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA

NỘI DUNG BÀI HỌC

Những đặc điểm của dao động cơ

Dao động điều hòa

1. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CỦA DAO ĐỘNG CƠ
2. Thí nghiệm

• Chuẩn bị: Sử dụng con lắc lò xo hoặc con lắc đơn (hình 1.1)
• Tiến hành:
• Xác định vị trí cân bằng của vật.
• Kéo vật lệch khỏi vị trí cân bằng rồi thả ra cho chuyển động. Quan sát chuyển động mỗi vật và cho nhận xét về đặc điểm của chúng

2. Dao động cơ

Đặc điểm chung của các vật khi dao động:

Có một vị trí cân bằng

Vật chuyển động qua lại quanh vị trí cân bằng.

Kết luận 1

Chuyển động qua lại quanh một vị trí cân bằng gọi là dao động cơ.

Nêu những ví dụ về dao động cơ mà em biết.

Ví dụ về dao động cơ

Chiếc thuyền nhấp nhô tại chỗ neo

Chuyển động đung đưa của chiếc lá

Chuyển động của mặt nước gợn sóng

Chuyển động của dây đàn guitar sau khi gảy

Kết luận 2:

Dao động cơ của một vật có thể là tuần hoàn hoặc không tuần hoàn.

Kết luận 3:

Tùy theo vật hay hệ vật dao động mà dao động tuần hoàn có thể có mức độ phức tạp khác nhau. Dao động tuần hoàn đơn giản nhất là dao động điều hòa.

1. II. DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA
2. Đồ thị của dao động điều hòa

Gọi t = 0 là thời điểm bắt đầu quan sát, x = 0 là vị trí cân bằng của quả cầu.

Đồ thị dao động của con lắc cho biết vị trí của quả cầu trên trục x tại những thời điểm khác nhau. Đường cong này có dạng hình sin.

2. Phương trình của dao động điều hòa

Phương trình của dao động điều hòa

x là li độ dao động

A là biên độ dao động (A > 0)

 là pha của dao động ở thời điểm t (đơn vị là rad)

 là pha của dao động ở thời điểm t (đơn vị là rad)

• Dao động được mô tả bằng phương trình gọi là dao động điều hòa.
• Vật nặng của con lắc đang dao động điều hòa gọi là vật dao động điều hòa.

Câu hỏi (SGK – tr7): Một vật dao động điều hòa có phương trình (cm)

Hãy xác định:

1. a) Biên độ và pha ban đầu của dao động
2. b) Pha và li độ của dao động khi t = 2s

Trả lời

1. A = 2 cm; (rad)
2. b) Khi t = 2s

Pha của dao động

Li độ x = 0

Đồ thị li độ - thời gian của một con lắc đơn dao động điều hòa được mô tả trên hình 1.3