Giáo án powerpoint dạy thêm ngữ văn 11 kết nối tri thức

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY!

Thảo luận nhóm đôi

Em đã từng tìm hiểu về nạn đói năm 1945 chưa? Theo em có phải lúc nào nghịch cảnh trong đời sống cũng đẩy con người ta vào tình thế bi quan, tuyệt vọng hay không?

Vì sao?

ÔN TẬP BÀI 1:

CÂU CHUYỆN VÀ ĐIỂM NHÌN

TRONG CHUYỆN KỂ

Văn bản 1:

VỢ NHẶT

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. HIỂU BIẾT CHUNG VỀ TÁC PHẨM

Dựa vào nội dung đã đọc, các em hãy thảo luận và trả lời các câu hỏi sau:

• Trình bày một số hiểu biết của em về tác giả?
• Trình bày hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm
• Tóm tắt tác phẩm

1. Tác giả

• Tên khai sinh: Nguyễn Văn Tài
• Sinh năm: 1920 – 2007
• Quê quán: Làng Phù Lưu, Tỉnh Bắc Ninh
• Kim Lân là bút danh viết truyện ngắn
• Tác phẩm chính: Nên vợ nên chồng (1955); Con chó xấu xí (1962).
• Ông được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2001.

1. Xuất xứ tác phẩm

Năm ra đời: 1955

Xuất xứ: in trong tập truyện Con chó xấu xí (1962)

Hoàn cảnh sáng tác: tiền thân là tiểu thuyết “Xóm ngụ cư” tác phẩm viết sau CMT8 nhưng còn dang dở và bị mất bản thảo. Sau khi hòa bình lặp lại tác giả dựa vào cốt truyện cũ đặt tên là Vợ Nhặt

Bìa truyện ngắn Vợ nhặt (NXB Văn học)

1. c) Bố cục

Đoạn 1: từ đầu đến hết phần tóm tắt đoạn tỉnh lược thứ hai: Sự hiện diện bất ngờ của người “vợ nhặt” trong con mắt dân xóm ngụ cư.

Đoạn 2: Tiếp theo đến “đẩy xe bò về”: Nhân vật Tràng nhớ lại cơ duyên gặp người Vợ nhặt.

Đoạn 3: Tiếp theo đến hết phần tóm tắt đoạn tỉnh lược thứ hai: Cuộc “chạm mặt” giữa nhân vật bà cụ Tứ với nàng dâu mới.

Đoạn 4: Còn lại: Buổi sáng sau đêm tân hôn ở gia đình Tràng.

1. Ý nghĩa nhan đề

Nhan đề thâu tóm giá trị

 nội dung tư tưởng tác phẩm

Từ nhan đề ta thấy thân phận

con người bị rẻ rúng như cái rơm, cái rác có thể nhặt ở bất cứ đâu,

 bất kì lúc nào.

2. NHẮC LẠI

KIẾN THỨC VĂN BẢN

Dựa vào nội dung đã đọc, thảo luận và trả lời các câu hỏi sau:

• Nêu tình huống truyện.
• Diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng?
• Diễn biến tâm trạng nhân vật Thị?
• Cụ Tứ suy nghĩ thế nào khi thấy con trai dẫn vợ về?

1. Tình huống truyện

• Tràng là một chàng trai sống ở xó ngụ cư nghèo mà lại xấu, thô kệch không lấy được vợ giữa nạn đói khủng khiếp nhất lịch sử.
• Tình huống Tràng nhặt được vợ đã làm cho mọi người vô cùng ngạc nhiên:
• * Trẻ con ngạc nhiên
• * Người lớn cũng ngạc nhiên
• * Mẹ của Tràng cũng ngạc nhiên
• * Bản thân Tràng cũng không ngờ được

1. Diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng

Có vè ngoài thô kệnh, xấu xí, thân phận nghèo hèn

Có tấm lòng hào hiệp nhân hậu: Sẵn sàng cho người đàn bà xa lạ một bữa ăn lúc nạn đói, sau đó đùm bọc cưu mang”

Nhưng rồi sau một cái tặc lưỡi Tràng

quyết định đánh đổi tất cả có được người vợ, có được hạnh phúc

Sự khao khát hạnh phúc lứa đôi. Quyết định giản đơn nhưng

chứa đựng tình thương đối với người gặp cảnh khốn cùng.

Trên đường về nhà

Tràng không cúi xuống lầm lũi như mọi ngày mà phởn phơ khác

Anh rất vui lòng lâng lâng khó tả

Hắn tủm tỉm cười một mình và hai mắt thì sáng lên lấp lánh

Lúng ta lúng túng, tay nọ xoa xoa vào vai bên kia người đàn bà

Dường như quên đi cảnh sống ê chề, tối tăm, quên đi cái đói đang đe dọa… khi có sự xuất hiện của người vợ nhặt

Buổi sáng đầu tiên có vợ

• Tràng cảm nhận có một cái gì mới mẻ, êm ái, lơ lửng trong mơ.
• Thấy thương yêu gắn bó với cái nhà của mình
• Cảm thấy nên người, thấy mình phải có bổn phận lo lắng cho gia đình.
• Biết hướng tới một cuộc sống tương lai tốt đẹp
• Những con người đói khát gần kề cái chế vẫn khao khát hạnh phúc gia đình,
• vẫn cưu mang đùm bọc lẫn nhau và luôn có niềm tin vào tương lai.

1. Bà cụ Tứ

Một bà lão già nua, ốm yếu,  lưng còng vì tuổi đã cao

Khi nhận thấy thái độ vồn vã khác thường của con:  phấp phỏng, lo âu

Ngạc nhiên hơn khi nghe thấy  tiếng người đàn bà xa lạ gọi mình bằng u

Buồn tủi khi nghĩ đến thân phận của con phải đi nhặt vợ

Thương cho người đàn bà khốn khổ cùng đường mới lấy con trai mình mà không tính đến nghi lễ cưới

Tủi vì chưa hoàn thành bổn phận người mẹ lo vợ cho con trai

Lo lắng khi nghĩ đến tương lai của con

Nén vào lòng tất cả, bà dang tay đón người đàn bà xa lạ làm con dâu mình

Từ tốn căn dặn nàng dâu mới

=> xót thương, lo lắng cho hoàn cảnh của con dâu

Bữa cơm đầu tiên của nàng dâu mới: rạng rỡ hẳn lên, cùng với nàng dâu bà thu dọn quét tước nhà cửa, bà nói toàn chuyện vui tương lai, chuyện làm ăn với con dâu

Bà là người mẹ có tấm lòng nhân hậu, bao dung, đầy hi sinh,

tiêu biểu của người mẹ Việt Nam nghèo.

1. Tâm trạng nhân vật Thị

• Trên đường về cái vẻ cong cơn biến mất chỉ còn lại hình ảnh người phụ nữ xấu hổ, ngượng ngừng và đầy nữ tính
• Thị ra mắt mẹ chồng trong tư thế khép nép và tâm trạng lo âu, băn khoăn hồi hộp.
• Thị có sự thay đổi khi tìm thấy sự ấm áp của gia đình.
• Thị trở thành người con dâu ngoan khi tham gia công việc nhà chồng một các tự nguyện
• Chính Thị cũng thắp lên niềm tin và hi vọng trong hoàn cảnh tối tăm.

Góp phần tô đậm hiện thực nạn đói và đặc biệt là giá trị nhân đạo của tác phẩm: Dù hoàn cảnh nào, người phụ nữ vẫn khao khát một mái ấm gia đình hạnh phúc.

III. KẾT LUẬN

THEO THỂ LOẠI

1. Tình huống truyện: cách xây dựng tình huống truyện độc đáo, hấp dẫn; cách kể chuyện lôi cuốn; dựng cảnh sinh động, chân thật, đặc sắc
2. Miêu tả tâm lí nhân vật: miêu tả chân thực, tinh tế bộc lộ sự tự nhiên
3. Ngôn ngữ: ngôn ngữ mộc mạc giản dị, gần với khẩu ngữ nhưng được chọn lọc kĩ, tạo nên sức gợi.