Giáo án PowerPoint ngữ văn 6 Cánh diều Bài 7: Gấu con chân vòng kiềng

KHỞI ĐỘNG

1. Khi nhìn thấy những người khuyết tật, có điểm dị thường về ngoại hình, thái độ của em như thế nào?
2. Em hãy tìm hiểu về công việc nuôi ong và tình cảm của người nuôi ong với bầy ong của mình.

BÀI 7: GẤU CON CHÂN VÒNG KIỀNG

Dựa vào phần chuẩn bị ở nhà, hãy giới thiệu về tác giả U-xa-chốp  và văn bản Gấu con chân vòng kiềng?

1. Tìm hiểu chung
2. Tác giả

- U-xa-chốp (1958) 

- Quê quán: Mát-xcơ-va, Nga.

- Là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch cho thiếu nhi.

2. Tác phẩm

- Thể thơ: 5 chữ.

- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp tự sự và miêu tả.

- Bố cục: 2 phần.

+ Phần 1 (5 khổ đầu): Gấu con bị loài vật khác trêu chọc về chân vòng kiềng.

+ Phần 2 (Còn lại): Gấu con sau nghe mẹ giải thích rất tự tin vào chân vòng kiềng của mình.

1. Đọc – hiểu văn bản
2. Cách đối xử của các loài vật khác với gấu con chân vòng kiềng

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

• Gấu con gặp các bạn trong rừng trong hoàn cảnh nào?
• Sáo và thỏ đã nhận xét ngoại hình của gấu con như thế nào? Điều này ảnh hưởng gì đến gấu con?

- Hoàn cảnh gặp gỡ: 

• Gấu con đi dạo trong rừng nhỏ, nhặt những quả thông.
• Đột nhiên bị một quả thông rụng vào đầu, vấp chân ngã.
• Con sáo: Hét thật to trêu chọc. "Ê gấu, chân vòng kiềng/ Giẫm phải đuôi à nhóc!".
• Cả đàn 5 con thỏ: Núp trong bụi hùa theo, hét thật to "Đến xấu!".
• Tất cả: đều chê bai "Gấu con chân vòng kiềng/ Đi dạo trong rừng nhỏ..."
• Số lượng động vật chê bai tăng dần à Suy nghĩ ác ý cảu một người đã lan ra rất nhiều người, sự ác ý xuất phát từ những điều nhỏ nhất.

2. 2. Diễn biến tâm lí của gấu con

Hãy tìm các từ ngữ, hình ảnh miêu tả tâm trạng của gấu con qua các giai đoạn

Em hãy nhận xét về diễn biến tâm trạng của gấu con? Tại sao lời nói của mẹ đã có thay đổi suy nghĩ của gấu con?

Lời nói của mẹ đã động viên, giúp gấu con hiểu ra và tự hào về bản than, lời nói của mẹ đã động viên, giúp gấu con hiểu ra và tự hào về bản thân à sự ấm áp của tình yêu thương gia đình. => sự ấm áp của tình yêu thương gia đình.

2. 2. Diễn biến tâm lí của gấu con

- Nghệ thuật:

• Tác giả sử dụng các từ láy “líu lo”, “luống cuống” góp phần làm nổi bật tâm trạng, cảm xúc của gấu con.
• Biện pháp tu từ hoán dụ "Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy!"

=> Ngoại hình không quyết định tính cách hay tài năng của mỗi người. Mẹ là người yêu thương, đã giúp gấu con vượt qua mặc cảm của bản thân.

=> Đó cũng chính là tình yêu thương gia đình, luôn đùm bọc và nâng đỡ ta trước mỗi khó khăn, sóng gió. Bài học nhẹ nhàng và kín đáo đó cũng chính là thông điệp mà tác giả muốn nói với mỗi chúng

III. Tổng kết

Nội dung

• Gấu con chân vòng kiềng nêu lên vấn đề về ngoại hình của con người. Bài thơ khẳng định ngoại hình không quan trọng và không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài.

Nghệ thuật

• - Thể thơ năm chữ .
• - Các biện pháp nghệ thuật: điệp ngữ, hoán dụ,....

Luyện tập

Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng.

Đặc điểm hồi kí của đoạn trích

• Người kể chuyện: ngôi thứ nhất, xưng “tôi”.
• Nội dung: Kể lại những sự việc mà người viết trực tiếp tham dự trong quá khứ. Trong văn bản, tác giả đã kể lại sự việc trong quá khứ khi gia đình nuôi ong và chứng kiến cảnh ong trại với tâm trạng buồn bã, chất chứa những suy tư, chiêm nghiệm của mình: những vật vô tri vô giác, nhỏ nhẻ, vụn vặt cũng mang một linh hồn vương vấn với hồn ta và khiến ta yêu mến. Những cảm xúc ngày thơ bé đó cũng đã ảnh hưởng, ám ảnh đến tác giả về sau.
• Hình thức ghi chép: tác giả ghi chép lại những sự việc có thật khi tác giả chứng kiến ong trại và truyện được kể hấp dẫn, sâu sắc, thể hiện những tâm sự, chiêm nghiệm của tác giả.

VẬN DỤNG

Quan sát những hình ảnh về người khuyết tật và ý chí vươn lên trong cuộc sống. Theo em, chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không?

NHÂN VẬT LỊCH SỬ

Các nhóm hãy đưa ra những câu  trả lời đúng cho mỗi dữ kiện. Nhóm nào có câu trả lời đúng nhất và sớm nhất sẽ dành điểm.

Câu 1 : Trong một lần đi liên lạc về, gặp lính địch phục kích, anh đã nhanh trí bảo bọn địch nổ súng về phía mình. Nhờ tiếng súng báo động ấy, các đồng chí cán bộ ở gần đó tránh thoát lên rừng. Song, anh đã bị trúng đạn và hi sinh tại chỗ, ngay bờ suối Lê-nin.

Năm ấy anh vừa tròn 14 tuôi, anh là ai?

KIM ĐỒNG

Câu 2 : Anh là người đã cứu bạn mình và các em nhỏ trong trận ném bom tàn khốc của giặc Mĩ. Trên đường đưa các em nhỏ về hầm trú ẩn, anh đã bị một viên bom bi bắn vào lưng. Vết thương quá nặng, anh đã hi sinh vào lúc 2 giờ sáng ngày 5-4-1965. anh là ai ?

NGUYỄN BÁ NGỌC

Câu 3 : Mới 12 tuổi, chị đã theo anh trai tham gia hoạt động cách mạng. Năm 14 tuổi (1949) chị đã dùng lựu đạn giết một tên quan ba Pháp và làm bị thương 20 tên lính ngay tại vùng Đất Đỏ.

VÕ THỊ SÁU

Câu 4: Tên thật là Lê Hữu Trọng, là Việt kiều tại Thái Lan, tham gia hoạt động cách mạng từ khi lên 10 tuổi. Trong một buổi mít tinh tại Sài Gòn), để bảo vệ đồng chí của mình, anh đã bắn chết mật thám Le Grand. Bị bắt và bị thực dân Pháp kết án tử hình khi mới 17 tuổi. Anh là ai?

LÝ TỰ TRỌNG