Giáo án PPT Ngữ văn 6 cánh diều Bài 2: Tập làm thơ lục bát

VIẾT: TẬP LÀM THƠ LỤC BÁT

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Chúng ta đã được tìm hiểu một số văn bản thơ sáng tác theo thể thơ lục bát. Vậy để làm một bài thơ theo thể lục bát, theo em cần chú ý những điều gì?

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tìm hiểu các yêu cầu đối với thể thơ lục bát

- Nêu đặc điểm gì về vần điệu trong thơ lục bát.

- Tìm hiểu thanh điệu trong thơ lục bát

Ghi nhớ:

a. Vần điệu trong thơ lục bát

Sáng ra trời rộng đến đâu
Trời xanh như mới lần đầu biết xanh
Tiếng chim lay động lá cành
Tiếng chim đánh thức chồi xanh dậy cùng.

-> Nhận xét: Tiếng thứ 6 của câu lục vần với tiếng thứ 6 của câu bát. Tiếng thứ 8 của câu bát vần với tiếng thứ 6 của câu lục tiếp theo.

b. Thanh điệu trong thơ lục bát

Con về thăm mẹ chiều đông

B   B     B    T      B        B

Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà

T     B     B     T,     T     B      T     B

Mình con thơ thẩn vào ra

B     B     B     T     B    B

Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi.

B    B     B    T    T      B     B     B

(Đinh Nam Khương)

- Việc sắp xếp các tiếng có thanh bằng và thanh trắc phải theo quy tắc.

+ Thanh bằng: tiếng không dấu và dấu huyền

+ Thanh trắc: tiếng có dấu hỏi, ngã, sắc, nặng.

c. Mô hình 

- Trong thơ lục bát, các tiếng ở vị trí 2, 4, 6, 8 phải theo luật; các tiếng ở vị trí 1, 3, 5, 7 không bắt buộc phải tuân theo luật bằng trắc.

2. Thực hành

HS chia thành 4 nhóm làm ý a. Mỗi nhóm sáng tác thêm dòng bát cho các câu lục đã được tạo lập……………………..

Ghi nhớ:

Gợi ý: Tiếng chim ríu rít trên cành cây cao

(2) Tre xanh tự những thuở nào

Gợi ý: Dựng làng giữ nước chặn bao quân thù.

(3) Phượng đang thắp lửa sân trường

 Hè sang nắng đỏ nhớ thương học trò

(4) Bàn tay mẹ dịu dàng sao

Đưa nôi con ngủ biết bao giấc nồng.

b. Viết bài thơ lục bát về cha mẹ, ông bà hoặc thầy cô

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

HS thực hành, tự sáng tác bài thơ lục bát ngắn chủ đề về mái trường hoặc bạn bè.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 

HS đọc, tham khảo bài thơ lục bát trong sách báo để có thêm kinh nghiệm, kĩ năng làm thơ.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------