Giáo án PPT Ngữ văn 6 cánh diều Bài 2: Thực hành tiếng Việt

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Em hãy tìm những từ láy miêu tả hình dáng, tính cách của con người. Tổ nào tìm được nhiều nhất sẽ chiến thắng.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Lí thuyết: Nhắc lại khái niệm từ láy, biện pháp tu từ ẩn dụ

Dựa vào kiến thức đã học và những từ láy vừa tìm trên, hãy nêu lại định nghĩa về từ láy.

Ghi nhớ:

Từ láy là từ phức do hai hay nhiều tiếng có âm đầu hoặc vần (hoặc cả âm đàu và ván) giống nhau tạo thành, ví dụ: chăm chỉ, thật thà, lim dim, lủi thủi, từ từ,... 

Trừ trường hợp lặp lại nguyên vẹn một tiếng có nghĩa như xanh xanh, ngời ngời,... trong các tiếng tạo thành từ láy, chỉ một tiếng có nghĩa hoặc tất cả các tiếng đều không nghĩa. Đây là điểm phân biệt từ láy với những từ ghép ngẫu nhiên có sự trùng I ngử âm giữa các tiếng tạo thành như: hoa hống, học hành, lí lẽ, gom góp,...

2 . Tìm hiểu biện pháp tu từ ẩn dụ

Dựa vào văn bản Về thăm mẹ đã học, hãy chỉ ra phép tu từ ẩn dụ có trong câu:

Áo tơi  qua buổi cày bừa

Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm

Từ đó, hãy nhắc lại khái niệm về biện pháp tu từ ẩn dụ?

Ghi nhớ:

Ẩn dụ là biện pháp tu từ , sự vât, hiện tượng này được gọi tên bằng sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

- HS cách xác định từ láy và chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của nó trong câu.

- HS hoan thành bài tập 2, 3 sgk.

Ghi nhớ:

a, từ láy: chắt chiu, dãi dầu

-> tác dụng: tăng sức gợi hình cho hình ảnh thơ, thể hiện sự vất vả, dành dụm, chăm chút của mẹ dành cho con.

b, từ láy: nghẹn ngào

-> tác dụng:  thể hiện tình cảm yêu thương dâng trào của người con với mẹ của mình.

Bài 2/Trang 41

- Ẩn dụ: cái trăng vàng/ cái trăng tròn/ cái trăng còn nằm nôi/ cái Mặt Trời bé con → chỉ người con.

- Tác dụng:

+ Tăng sức gợi cảm cho sự diễn đạt.

+ Thể hiện tình cảm yêu thương vô bờ của người mẹ với con: với mẹ con là trăng, là Mặt Trời, dù ngày hay đêm, con vẫn mãi là điều quan trọng nhất.

Bài  3/ trang 42

a) cái khuyết tròn đầy tương đồng với đứa con còn nhỏ, chưa phát triển toàn diện.

b)

+ Ăn quả tương đồng với sự hưởng thụ thành quả lao động.

+ Kẻ trồng cây tương đồng phẩm chất với những người lao động tạo ra thành quả.

c) 

+ mực - đen tương đồng với cái tối tăm, cái xấu (tương đồng về phẩm chất); 

+ đèn - rạng tương đồng với cái sáng sủa, cái tốt, cái hay, cái tiến bộ (tương đồng về phẩm chất);

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 

- HS: viết đoạn văn  (5-7 câu) về chủ đề tình cảm gia đình, trong đó sử dụng ít nhất một ẩn dụ.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------