Giáo án và PPT Âm nhạc 7 cánh diều Tiết 2: Dân ca một số vùng miền Việt Nam, Ôn tập Đi cấy, Thể hiện tiết tấu và ứng dụng đệm cho bài hát

TIẾT 2: 

DÂN CA MỘT SỐ VÙNG MIỀN VIỆT NAM.

ÔN TẬP BÀI HÁT ĐI CẤY; THỂ HIỆN TIẾT TẤU VÀ ỨNG DỤNG ĐỆM CHO BÀI HÁT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS lắng nghe bài dân ca Lý cây đa và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: "Bài hát thuộc dân ca vùng nào?"

https://www.youtube.com/watch?v=E5i8heYvCYQ 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Dân ca một số vùng miền Việt Nam

- GV chia lớp thành các nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận và thực hiện nhiệm vụ sau:

+ Dân ca là gì?

+ Vì sao dân ca của các dân tộc, các vùng miền lại có những đặc điểm khác nhau?

+ Vì sao nước ta lại có kho tàng dân ca phong phú?

+ Dân ca Việt Nam có thể chia thành những vùng miền nào?

+ Hãy kể tên một số bài dân ca thuộc các vùng miền khác nhau.

+ Hãy hát một vài câu ca mà em biết.

Sản phẩm dự kiến:

- Dân ca là những bài hát do nhân dân sáng tác, không rõ tác giả, được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác theo phương thức truyền miệng.

- Do khác nhau về môi trường sống, hoàn cảnh địa lí, đặc biệt là về ngôn ngữ cho nên dân ca của mỗi dân tộc, mỗi vùng miền đều có âm điệu, phong cách riêng biệt.

- Là một quốc gia đa dân tộc với nền văn hóa lâu đời, Việt Nam có kho tàng dân ca rất phong phú, bao gồm nhiều vùng miền, nhiều thể loại.

- Dân ca Việt Nam được chia thành 5 vùng miền chính như sau:

+ Dân ca miền núi phía Bắc: hát lượn của người Tày, sli của người Nùng, khắp của người Thái...

+ Dân ca vùng trung du và đồng bằng Bắc Bộ: nổi bật với hát xoan, hát ghẹo, hát đúm, hát ví, hát trống quân, cò lả, hát quan họ...

+ Dân ca vùng đồng bằng và ven biển Trung Bộ: phổ biến với những điệu hò (Hò sông Mã, Hò mái nhì, Hò mái đẩy, Hò giã gạo...), hát ví, dặm, hát sắc bùa, các điệu lí...

+ Dân ca Tây Nguyên: đặc sắc với nhiều thể loại như: hát ru, hát đồng dao, hát đối đáp nam nữ, hát trong khi lao động... Ví dụ các bài: Ru em (dân ca Xơ - đăng), Hái cà (dân ca Gia-rai), Chiều về (dân ca Ba-na)...

+ Dân ca Nam Bộ: nổi tiếng với các thể loại hò và lí: Hò Đồng Tháp, Hồ Bến Tre, Hò Trà Vinh, Lí kéo chài, Lí đất giồng Lí con cua, Lí ngựa ô...

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Dân ca là những bài hát do ai sáng tác?

A. Vua chúa.

B. Nhân dân.

C. Quan lại.

D. Quý tộc.

Câu 2: Dân ca được lưu truyền bằng phương thức nào?

A. Chữ viết.

B. Các kí tự.

C. Truyền miệng.

D. Tất cả các đáp án trên.

Câu 3: Đâu không phải là những làm điệu đặc sắc của dân ca miền núi phía Bắc?

A. Hát lượn của người Tày.

B. Sli của người Nùng.

C. Khắp của người Thái.

D. Hát sắc bùa của người Mường.

Câu 4: Dân ca Nam Bộ nổi tiếng với âm hưởng như thế nào?

A. Trữ tình.

B. Hào hùng.

C. Trang trọng.

D. Ngợi ca.

Câu 5: Các bài hát dân ca thường thể hiện sắc thái như thế nào?

A. Nhịp nhàng, uyển chuyển.

B. Suy tư, sâu lắng.

C. Hơi nhanh, dí dỏm.

D. Sâu lắng, trầm buồn.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập sau:

Câu 1. GV yêu cầu HS vỗ tay theo  mẫu tiết tấu:

| đen – đen | đen – lặng | đen – đen | đen – lặng |

- GV làm mẫu và yêu cầu các nhóm luyện tập với song loan và trống con. Chú ý thể hiện đúng cách  gõ vào tang trống để tạo ra âm “cắc” và gõ vào mặt trống để tạo ra âm “tùng”.

Câu 2. GV đệm mẫu câu hát đầu tiên rồi yêu cầu HS luyện tập đệm cho bài hát.

- GV yêu cầu HS trình diễn theo nhóm, cặp, cá nhân (có thể vừa hát, vừa gõ đệm hoặc  một nhóm hát, một nhóm gõ đệm,…).