Giáo án và PPT Âm nhạc 7 cánh diều Tiết 2: Một số thể loại ca khúc, Ôn tập Ước mơ mùa khai trường, Thể hiện tiết tấu và ứng dụng đệm cho bài hát

TIẾT 2: 

MỘT SỐ THỂ LOẠI CA KHÚC 

ÔN TẬP BÀI HÁT ƯỚC MƠ MÙA KHAI TRƯỜNG. 

THỂ HIỆN TIẾT TẤU VÀ ỨNG DỤNG ĐỆM CHO BÀI HÁT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV tổ chức cho HS chơi Trò chơi âm nhạc, HS trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm sau:

Câu 1. Bài hát Ước mơ mùa khai trường có nhạc và lời của:

A. Phan Việt Phương.

B. Phạm Chỉnh.

C. Trương Xuân Mẫn.

D. Trương Quang Lục.

Câu 2. Bài hát Ước mơ mùa khai trường có nội dung:

A. Thể hiện niềm hân hoan của tuổi thơ được đến trường trong khung cảnh mùa thu tươi đẹp.

B. Thể hiện sự lạc quan, vui vẻ khi được đến trường của các trẻ em miền núi Tây Bắc.

C. Thể hiện niềm vui sướng phấn khởi, làm tan đi cái oi ả của mùa hè để bước sang mùa thu dịu mát, mùa thu của ngày tựu trường.

D. Thể hiện khung cảnh khai trường với hình ảnh thân thiết, gần gũi giữa các thầy cô giáo và các bạn học sinh.

Câu 3. Bài hát thể hiện sắc thái vui tươi, rộn ràng ở:

A. Đoạn 1.

B. Đoạn 2.

C. Cả A và B đều sai.

Cả A và B đều đúng.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động: Một số thể loại ca khúc

- GV chia lớp thành các nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận và thực hiện nhiệm vụ sau:

+ Ca khúc là tác phẩm âm nhạc được thể hiện bằng giọng hát hay bằng nhạc cụ?

+ Ca khúc được chia thành những thể loại nào?

+ Mỗi thể loại có đặc điểm gì? Kể tên một vài bài hát thuộc từng thể loại.

Sản phẩm dự kiến:

Một số thể loại ca khúc

- Ca khúc là những bài hát có cấu trúc ngắn gọn và giai điệu hoàn chỉnh.

- Ca khúc được phân chia thành nhiều thể loại khác nhau dựa vào nội dung, tính chất âm nhạc, hoặc căn cứ vào phương thức trình diễn, hoàn cảnh sử dụng,…

- Một số thể loại ca khúc:

+ Ca khúc hành khúc:

· Là những bài hát có tính chất khoẻ khoắn, thúc giục, tiết tấu phù hợp cho đoàn người đi đều bước.

· Cấu trúc các bài hành khúc thường rõ ràng, mạch lạc, vuông vắn.

· Giai điệu các bài hành khúc thường được dàn nhạc kèn diễn tấu trong các cuộc diễu binh, diễu hành,…

· Ví dụ: Hành quân xa (Đỗ Nhuận), Hành khúc Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh (Phong Nhã),...

+ Ca khúc nghi lễ, nghi thức:

· Là những bài hát chính thức dùng trong nghi lễ của một quốc gia, một dân tộc, một tổ chức đoàn thể,…

· Những bài hát thường có tính chất trang nghiêm, nội dung ca ngợi hoặc kêu gọi, hiệu triệu.

· Ví dụ: Tiến quân ca (Văn Cao), Thanh niên làm theo lời Bác (Hoàng Hoà), Cùng nhau ta đi lên (Phong Nhã),...

+ Ca khúc trữ tình:

· Là những bài hát giàu tình cảm, có giai điệu mềm mại, uyển chuyển.

· Nội dung lời ca thường thể hiện tình yêu thiên nhiên, đất nước, con người,…

· Ví dụ: Tình ca (Hoàng Việt), Việt Nam quê hương tôi (Đỗ Nhuận), Khi tóc thầy bạc trắng (Trần Đức),...

+ Ca khúc hát ru:

· Là những bài hát có âm điệu nhẹ nhàng, êm ái, tiết tấu nhịp nhàng, uyển chuyển.

· Lời ca trong các bài hát ru thường thể hiện tình cảm yêu thương của người mẹ đối với con.

· Ví dụ: Lời ru trên nương (Trần Hoàn – Nguyễn Khoa Điềm), Mẹ yêu con (Nguyễn Văn Tý), Ru con mùa đông (Đặng Hữu Phúc),...

+ Ngoài các thể loại ca khúc kể trên còn có nhiều dạng khác nữa như: ca khúc nghệ thuật; ca khúc ca ngợi lãnh tụ, anh hùng; ca khúc trong lao động; ca khúc hài hước, dí dỏm;…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Ca khúc hành khúc có đặc điểm nào sau đây?

A. Giai điệu êm ái, nhịp nhàng

B. Tính chất khoẻ khoắn, thúc giục, phù hợp cho đoàn người đi đều bước

C. Thường dùng trong các nghi lễ, nghi thức

D. Thể hiện tình yêu thiên nhiên, đất nước, con người

Câu 2: Ca khúc nào dưới đây thuộc thể loại ca khúc nghi lễ, nghi thức?

A. Tình ca (Hoàng Việt)

B. Mẹ yêu con (Nguyễn Văn Tý)

C. Tiến quân ca (Văn Cao)

D. Hành quân xa (Đỗ Nhuận)

Câu 3: Điểm nổi bật của ca khúc trữ tình là gì?

A. Giai điệu khỏe khoắn, tiết tấu mạnh mẽ

B. Giai điệu mềm mại, uyển chuyển, thể hiện tình cảm

C. Tiết tấu nhẹ nhàng, âm điệu ru ngủ

D. Giai điệu nghiêm trang, ca ngợi tinh thần quốc gia

Câu 4: Ca khúc ru có đặc điểm gì đặc trưng?

A. Thường được sử dụng trong diễu hành

B. Lời ca thể hiện tình yêu thiên nhiên

C. Âm điệu nhẹ nhàng, êm ái, thể hiện tình cảm của mẹ với con

D. Có cấu trúc rõ ràng, mạch lạc

Câu 5: Ca khúc nào sau đây KHÔNG phải là một ví dụ của ca khúc hành khúc?

A. Hành khúc Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh (Phong Nhã)

B. Khi tóc thầy bạc trắng (Trần Đức)

C. Hành quân xa (Đỗ Nhuận)

D. Hành khúc ngày và đêm (Phan Huỳnh Điểu)

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập sau:

Câu 1. GV yêu cầu HS vỗ tay theo 2 mẫu tiết tấu:

Mẫu 1: | đen chấm dôi – đơn | đen – lặng | đen chấm dôi – đơn | đen – lặng |

Mẫu 2: | đen – đen | đen – lặng | đen – đen | đen – lặng |

Câu 2.  GV đệm mẫu các câu hát đầu tiên của đoạn 1 và đoạn 2 và yêu cầu HS luyện tập đệm cho 2 đoạn của bài hát.

- GV yêu cầu HS trình diễn theo nhóm, cặp, cá nhân (có thể vừa hát, vừa gõ đệm hoặc  một nhóm hát, một nhóm gõ đệm,…).