Giáo án và PPT Địa lí 6 cánh diều Bài 1: Hệ thống kinh vĩ tuyến. Toạ độ địa lí của một địa điểm trên bản đồ

BÀI 1. HỆ THỐNG KINH VĨ TUYẾN. TỌA ĐỘ ĐỊA LÝ CỦA MỘT ĐIỂM TRÊN BẢN ĐỒ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Ngày xưa, trong các cuộc hành trình, các tàu biển thường xuyên bị mất phương hướng. Để khắc phục tình trạng này, người ta đã làm thế nào để xác định vị trí của các tàu thuyền đó?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. KINH TUYẾN VÀ VĨ TUYẾN

Hoạt động 1.

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

• Kinh tuyến là gì?

• Vĩ tuyến là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Kinh tuyến: là những đường nối liền hai điểm cực Bắc và cực Nam trên quả Địa Cầu. Các kinh tuyến đều gặp nhau ở hai cực.

+ Kinh tuyến gốc: là đường kinh tuyến đi qua đài thiên văn Grin-uýt ở ngoại ô thủ đô Luân-đôn Anh, được đánh số 0°.

- Vĩ tuyến là những vòng tròn trên quả Địa Cầu vuông góc với các kinh tuyến. Các vĩ tuyến đều song song với nhau.

+ Vĩ tuyến gốc là đường

+ Vĩ tuyến gốc là đường xích đạo, được đánh số 0°.

- Các kinh tuyến có độ dài bằng nhau. Các vĩ tuyến có độ dài khác nhau

2. TỌA ĐỘ ĐỊA LÝ CỦA MỘT ĐIỂM TRÊN BẢN ĐỒ

Hoạt động 2.

GV đưa ra câu hỏi:

• Vị trí của một điểm trên bản đồ (hoặc trên quả Địa cầu) được xác định tại điểm nào?

• Kinh độ là gì?

• Vĩ độ là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Tọa độ địa lý bao gồm: kinh độ và vĩ độ

+ Kinh độ của một địa điểm là khoảng cách tính bằng độ từ kinh tuyến gốc đến kinh tuyến đi qua địa điểm đó. Những địa điểm có cùng kinh độ thì nằm trên cùng kinh tuyến.

+ Kinh độ Đông: Các kinh tuyến ở bên phải kinh tuyến gốc có kinh độ đông 

+Kinh độ Tây: Các kinh tuyến ở bên trái kinh tuyến gốc. 

+ Vĩ độ của một điểm là khoảng cách tính bằng độ từ xích đạo đến vĩ tuyến đi qua địa điểm đó. Những địa điểm có cùng vĩ độ thì nằm trên cùng vĩ tuyến. + Vĩ độ Bắc: Các vĩ tuyến ở phía bắc xích đạo. 

+ Vĩ độ Nam: Các vĩ tuyến ở phía nam xích đạo.

- Tọa độ địa lí của một địa điểm trên bản đồ được xác định bằng vĩ độ và kinh độ của địa điểm đó.

+ Cách viết tọa độ địa lí của một điểm: Điểm A (vĩ độ, kinh độ). 

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Em hãy nêu vai trò của hệ thống kinh, vĩ tuyến trên quả Địa Cầu.

Câu 2: Điểm cực Đông của nước ta nằm ở tỉnh nào? Tọa độ bao nhiêu?

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Mô hình thu nhỏ của Trái Đất được gọi là:

A. bản đồ.

B. Lược đồ.

C. Quả Địa Cầu.

D. Quả Đất.

Câu 2: Đường kinh tuyến gốc 0⁰ đi qua đài thiên văn Grin-uýt thuộc quốc gia nào?

A. Đức.

B. Nga.

C.Anh.

D. Ý.

Câu 3: Khoảng cách từ một điểm đến kinh tuyến gốc xác định?

A. Kinh độ của điểm đó.

B. Vĩ độ của điểm đó.

C. Tọa độ địa lí của điểm đó.

D. Điểm cực đông của điểm đó.

Câu 4: Ý nào dưới đây không đúng khi nói về kinh tuyến và vĩ tuyến?

A. Các kinh tuyến đều gặp nhau ở hai cực.

B. Các vĩ tuyến đều song song với nhau.

C. Đường kinh tuyến gốc chạy qua một phần châu Âu và một phần châu Phi.

D. Kinh tuyến gốc và kinh tuyến đối diện chia Trái đất thành bán cầu Bắc và bán cầu Nam.

Câu 5: Ý nào dưới đây không đúng khi nói về tọa độ đị lí của một điểm trên bản đồ?

A. Tọa độ địa lí của một điểm trên bản đồ được xác định bằng vĩ độ và kinh độ của điểm đó.

B. Cách viết tọa độ của một điểm (điểm C) như sau: C (kinh độ, vĩ độ).

C. Vị trí của một điểm trên quả Địa Cầu được xác định tại điểm cắt nhau của đường vĩ tuyến và đường kinh tuyến đi qua điểm đó.

D. Các vĩ tuyến ở phía Bắc xích đạo có vĩ độ bắc.