Giáo án và PPT Hoạt động trải nghiệm 10 chân trời bản 1 Chủ đề 9: Bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và môi trường tự nhiên

CHỦ ĐỀ 9: BẢO VỆ CẢNH QUAN THIÊN NHIÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV cho cả lớp quan sát hình ảnh về thực trạng ô nhiễm môi trường hiện nay:

https://www.youtube.com/watch?v=JLCxOcnrs8I (từ đầu -> 2:16)

- GV đưa ra câu hỏi: Em có nhận xét gì về thực trạng ô nhiễm môi trường hiện nay?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu những việc làm giúp bảo tồn hoặc gây hại cảnh quan thiên nhiên và giải thích tại sao

- GV chia lớp thành các nhóm từ 6 – 8 HS. Mỗi nhóm thảo luận về 7 việc làm trong sgk trang 81:

+ Sử dụng nhiều phân bón hóa học, phun thuốc diệt côn trùng để nâng cao năng suất trồng trọt.

+ Xây dựng nhiều nhà máy thủy điện ở thượng nguồn các con sông lớn.

+ Mua sừng tê giác làm thuốc, mua ngà voi để trưng bày, trang trí.

+ Nuôi tôm hùm lồng bè ồ ạt ở vịnh, eo biển, bãi tắm....

+ Khai thác rừng để lấy gỗ và sản xuất giấy

+ Đốt rơm rạ sau mỗi vụ thu hoạch lúa của một Số người dân.

+ Sử dụng túi giấy thay cho túi nilon ở một số cửa hàng mua bán.

Sản phẩm dự kiến:

- Việc a. Gây hại do sử dụng phân bón hóa học, thuốc diệt côn trùng ảnh hưởng đến nguồn đất, nguồn nước, ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đa dạng sinh học,…

- Việc b. Gây hại vì tác động rất tiêu cực đến đa dạng sinh học, môi trường tự nhiên theo dọc dòng sông.

- Việc c. Gây hại vì giết thú rừng, ảnh hưởng đa dạng sinh học,…

- Việc d. Nuôi tôm hùm trong lồng bè ồ ạt ở vịnh, eo biển, bãi tắm sẽ gây ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng đến sinh thái biển, eo biển, bãi tắm.

- Việc e. Nếu biết quản lí và khai thác rừng theo một kế hoạch nghiêm túc thì vẫn có thể giúp bảo vệ rừng, nhờ đó bảo vệ được cảnh quan thiên nhiên. Ngược lại khai thác bừa bãi, thiếu tầm nhìn chiến lược thì gây hại.

- Việc f. Dùng túi giấy giúp giảm thiểu một phần chất thải nhựa đang gây hại đến cảnh quan thiên nhiên, môi trường tự nhiên. Nhưng nếu dùng túi giấy quá nhiều cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến rừng.

- Việc g. Đốt rơm rạ phát sinh bụi mịn và CO2 làm ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên và cảnh quan thiên nhiên như diệt thiên địch có ích.

Hoạt động 2. Nhận xét, đánh giá những việc làm của tổ chức, cá nhân ở địa phương trong bảo vệ cảnh quan, thiên nhiên.

- GV yêu cầu HS nêu ra, nhận xét, đánh giá một số việc làm của một vài cá nhân điển hình cũng như tổ chức tại địa phương trong việc bảo tồn cảnh quan thiên nhiên.

Sản phẩm dự kiến:

- Nhận xét, đánh giá việc làm của cá nhân/ tổ chức

- Nêu và nhận xét những việc làm, thói quen giúp bảo tồn hoặc gây hại cảnh quan thiên nhiên của em và các thành viên trong gia đình.

Hoạt động 3. Phân tích, đánh giá thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương và tác động của con người đến môi trường tự nhiên

GV đưa ra câu hỏi:

• Những nguyên nhân nào gây ô nhiễm môi trường nước, đất, không khí?
• Giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường nước, đất, không khí là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước:

+ Các nhà máy liên tục xả chất thải ra môi trường

+ Rác thải từ sinh hoạt, bao ni lông vứt xuống sông, biển hay cống dẫn đến ô nhiễm môi trường nước, bốc mùi hôi thối và làm chết sinh vật sống dưới nước.

+ Sử dụng các loại thuốc trừ sâu, phân bón,…để bảo vệ và gia tăng năng suất cây trồng…

- Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất:

+ Khai thác quặng, luyện kim, dệt…thải chì, thủy ngân làm ảnh hưởng đến tính chất của đất.

+ Các hóa chất sử dụng trong nông nghiệp ngấm vào lòng đất cũng khiến đất bị ô nhiễm theo.

+ Đất bị nhiễm mặn, nhiễm phèn do tác động của yếu tố tự nhiên khiến thành phần đất bị xấu đi.

- Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí:

+ Ngành công nghiệp sản xuất, thải ra lượng lớn khí CO2 độc hại.

+ Việc sử dụng các loại phương tiện giao thông, đốt than củi, than tổ ong làm ô nhiễm không khí…

- Giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm:

+ Phân loại rác, bỏ rác đúng nơi quy định.

+ Hạn chế sử dụng xe ô tô/ xe gắn máy cá nhân, tăng cường sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

+ Sử dụng các chất liệu từ thiên nhiên

+ Ưu tiên sử dụng các sản phẩm tái chế, giảm sử dụng túi nilon

+ Sử dụng tiết kiệm điện, nước

+ ……….

Hoạt động 4. Lập kế hoạch tuyên truyền bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và đề xuất những việc làm cụ thể để bảo vệ môi trường tự nhiên.

GV đưa ra câu hỏi:

• Em hãy nêu các bước lập kế hoạch tuyên truyền bảo vệ cảnh quan thiên nhiên?

Sản phẩm dự kiến:

+ Bước 1. Xác định đối tượng để tuyên truyền

+ Bước 2. Xác định nội dung cần tuyên truyền

+ Bước 3. Chọn cách thể hiện nội dung

+ Bước 4. Chọn kênh thông tin để tuyên truyền

+ Bước 5. Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ, vật dụng cho (những) cách đã chọn

+ Bước 6. Lên kế hoạch tuyên truyền.

Hoạt động 5. Tuyên truyền bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và môi trường tự nhiên

- GV đưa ra câu hỏi:

• Từ nhiệm vụ 4, thực hiện kế hoạch tuyên truyền đã chọn, GV cho mỗi nhóm dùng kết quả của mục 1, nhiệm vụ 4 để thực hiện tuyên truyền.
• Sau đó, GV yêu cầu HS sử dụng nội dung đã chuẩn bị ở mục 2 của nhiệm vụ 4, tập kĩ năng thuyết trình/trình bày thuyết phục trong nhóm.

Sản phẩm dự kiến:

- Cần nêu được tại sao phải bảo vệ môi trường tự nhiên, việc làm này đem lại những lợi ích quan trọng gì; đưa ra bằng chứng, minh họa bằng hình ảnh,…

- Có thể dùng phần mềm trình chiếu hoặc tranh ảnh, tờ rơi,…

- Rèn luyện cách trình bày thuyết phục (tư thế, ánh mắt, ngôn ngữ cơ thể, cách nói,…

- Thuyết phục các bạn trong nhóm, lớp, trường,…về ý nghĩa của bảo vệ môi trường tự nhiên.

- …………..

Hoạt động 6. Thực hiện những việc làm, hoạt động để bảo vệ môi trường tự nhiên

- GV mời HS cho HS dùng bảng kế hoạch đã thực hiện để chia sẻ với các bạn trong nhóm những việc đã làm trong tuần.

Sản phẩm dự kiến:

- Thực hiện một số việc theo kế hoạch đã đưa ra cho bản thân. Chia sẻ về quá trình thực hiện.

- Tham gia một số hoạt động bảo vệ môi trường tự nhiên với cộng đồng.

Hoạt động 7. Khảo sát kết quả hoạt động

- GV chia lớp thành các nhóm, tổ chức cho các nhóm thảo luận về những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện các hoạt động trong chủ đề này.

- GV yêu cầu các thành viên trong nhóm đánh giá về bạn theo các yêu cầu cần đạt của chủ đề: “Thích điều gì nhất ở bạn khi tham gia hoạt động trong chủ đề và mong gì ở bạn để bạn tiến bộ hơn”.

Sản phẩm dự kiến:

Đánh giá về bạn theo các yêu cầu cần đạt của chủ đề: “Thích điều gì nhất ở bạn khi tham gia hoạt động trong chủ đề và mong gì ở bạn để bạn tiến bộ hơn”.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Việc làm nào sau đây các cá nhân, tổ chức cần thực hiện nhằm góp phần bảo tồn cảnh quan thiên nhiên ở địa phương?

A. Đặt thùng rác ở các khu vực tham quan

B. Giữ gìn không làm thay đổi cảnh quan (không chặt cây xanh)

C. Bảo vệ các loài động vật quý hiếm

D. Cả A, B, C

Câu 2: Theo em, việc áp dụng các công nghệ mới vào bảo tồn thiên nhiên có mang lại hiệu quả không? Nếu có, hãy đưa ra ví dụ cụ thể.

Câu 3: Em có biết về các chính sách và luật pháp liên quan đến bảo vệ cảnh quan thiên nhiên ở Việt Nam không? Hãy nêu một ví dụ.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: Việc áp dụng các công nghệ mới vào bảo tồn thiên nhiên có thể mang lại hiệu quả cao. Công nghệ giúp chúng ta giám sát và bảo vệ môi trường một cách hiệu quả hơn, từ đó giảm thiểu những tác động tiêu cực của con người và biến đổi khí hậu đối với thiên nhiên.

Ví dụ cụ thể:

- Công nghệ viễn thám (remote sensing): Sử dụng hình ảnh từ vệ tinh để theo dõi sự thay đổi của rừng, hệ sinh thái, và các loài động vật quý hiếm. Qua đó, chúng ta có thể phát hiện sớm các hoạt động chặt phá rừng, khai thác tài nguyên trái phép, giúp bảo vệ môi trường sống của các loài động vật.

- Sử dụng drone (máy bay không người lái): Drone có thể được sử dụng để giám sát các khu vực khó tiếp cận hoặc kiểm tra các loài động vật mà không gây xáo trộn cho chúng. Điều này giúp theo dõi tình trạng sức khỏe của các loài và phát hiện kịp thời các mối đe dọa.

- Công nghệ sinh học: Phát triển các loại cây trồng hoặc động vật có khả năng chống chịu tốt hơn với biến đổi khí hậu, giúp bảo tồn đa dạng sinh học.

Câu 3: Về các chính sách và luật pháp liên quan đến bảo vệ cảnh quan thiên nhiên ở Việt Nam, một ví dụ tiêu biểu là Luật Bảo vệ Môi trường. Luật này được ban hành nhằm quản lý và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường sống, và cảnh quan thiên nhiên của quốc gia.

Một ví dụ cụ thể là Luật Bảo vệ và Phát triển rừng. Theo luật này, mọi hoạt động khai thác, sử dụng rừng phải tuân theo quy định nghiêm ngặt để đảm bảo việc bảo vệ các hệ sinh thái rừng, tránh tình trạng phá rừng, suy thoái môi trường tự nhiên. Chính phủ cũng có các chương trình trồng và bảo vệ rừng nhằm tái tạo và duy trì cảnh quan thiên nhiên, góp phần vào việc giảm thiểu biến đổi khí hậu.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu hỏi: Hãy mô tả một khu vực tự nhiên ở địa phương mà em chọn để nghiên cứu. Chụp lại các hình ảnh về các khu vực tự nhiên có những thay đổi rõ rệt nhất. Những thay đổi này có thể là do tự nhiên hay do con người gây ra? Theo em, những nguyên nhân chính nào đã dẫn đến sự thay đổi trong môi trường tự nhiên tại khu vực này? 

Hãy thu thập số liệu về các chỉ số môi trường như chất lượng không khí, nước, và đất ở khu vực nghiên cứu. Em nhận thấy xu hướng gì qua các số liệu này? 

Hãy liệt kê và đánh giá tác động của các hoạt động con người lên môi trường tự nhiên tại khu vực nghiên cứu. Các hoạt động nào có ảnh hưởng tích cực và các hoạt động nào có ảnh hưởng tiêu cực?

Dựa trên những phân tích và đánh giá của em, hãy đề xuất một số giải pháp cụ thể để cải thiện hoặc bảo vệ môi trường tự nhiên tại địa phương.