Giáo án và PPT Khoa học máy tính 12 kết nối bài 1: Làm quen với Trí tuệ nhân tạo

BÀI 1: LÀM QUEN VỚI TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV chiếu hình ảnh và yêu cầu HS và trả lời:

Em hãy nêu một vài sản phẩm của ứng dụng AI mà em biết.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. KHÁI NIỆM VỀ AI

Hoạt động 1: Tìm hiểu về AI

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Em hiểu thế nào về AI?
• Đặc trưng cơ bản của AI là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Khái niệm: AI là khả năng của máy tính có thể làm những công việc mang tính trí tuệ của con người như đọc chữ, hiểu tiếng nói, dịch thuật, lái xe hay khả năng học và ra quyết định,…

- Một số đặc trưng cơ bản của AI:

+ Khả năng học: Khả năng nắm bắt thông tin từ dữ liệu và điều chỉnh hành vi dựa trên thông tin mới.

Ví dụ: Hệ thống khuyến nghị tích hợp trên Youtube có thể học từ lịch sử xem video ca nhạc và đề xuất các video mới dựa trên sở thích của từng người dùng cụ thể (Recommended for you).

+ Khả năng suy luận: Khả năng vận dụng logic và tri thức để đưa ra quyết định hoặc kết luận.

Ví dụ: Hệ thống chẩn đoán y tế dựa trên AI có thể dựa vào tri thức về các triệu chứng và bệnh lí để đưa ra chẩn đoán tình trạng sức khoẻ của người bệnh.

+ Khả năng nhận thức: Khả năng cảm nhận và hiểu biết môi trường xung quanh thông qua các cảm biến và dữ liệu đầu vào.

Ví dụ: Máy tính điều khiển xe tự lái sử dụng cảm biến radar và camera để phát hiện và nhận biết xe xung quanh, các chướng ngại vật, biển báo giao thông và người đi bộ trên đường.

+ Khả năng hiểu ngôn ngữ: Hiểu và xử lí ngôn ngữ tự nhiên của con người, bao gồm cả việc hiểu văn bản và tiếng nói.

Ví dụ: Các máy tìm kiếm thông tin trên Internet như Google, Bing có thể hiểu yêu cầu tra cứu của người dùng được đưa vào bằng văn bản hay bằng tiếng nói.

+ Khả năng giải quyết vấn đề: Khả năng tìm ra cách giải quyết các tình huống phức tạp dựa trên thông tin và tri thức.

Ví dụ: Hệ thống dự báo thời tiết sử dụng mô hình dự báo dựa trên dữ liệu thời tiết trước đây để đưa ra bản tin dự báo thời tiết cho thời gian tới.

2. MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA AI

Hoạt động 1: Tìm hiểu một số ứng dụng của AI trong thực tế

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Hãy cùng trao đổi về một số ứng dụng của AI trong thực tế mà em biết.
• Em hãy giới thiệu các ứng dụng khác với mô tả ngắn gọn về chức năng của ứng dụng đó. Với mỗi ứng dụng AI, hãy cho biết những đặc trưng nào của AI đã được thể hiện trong ứng dụng đó?

Sản phẩm dự kiến:

- Một số ứng dụng của AI trong thực tế: 

+ Trợ lí ảo

Các trợ lí ảo có thể trò chuyện, hỗ trợ nhiều tính năng thông minh như tìm kiếm thông tin, gọi điện thoại theo tên có trong danh bạ, đọc tin nhắn, mở nhạc,… bằng chính tiếng nói của người dùng.

+ Nhận dạng chữ viết tay

Được sử dụng rộng rãi trong quá trình xử lí hoá đơn và các tài liệu khác trong giao dịch thương mại điện tử, tự động hoá quy trình nhập dữ liệu. Nó cũng được sử dụng để nhận dạng và xác minh chữ kí trong các giao dịch điện tử.

+  Nhận dạng khuôn mặt

Nhiều ứng dụng thực tế đã được triển khai rộng rãi nhờ khả năng này. Từ việc mở khoá điện thoại cho tới việc kiểm tra an ninh để xác định nhân vật trong ảnh hoặc video,… 

+ Google dịch (Google Translator)

Giúp nhận dạng và đọc văn bản, tự động phát hiện ngôn ngữ, nhận ra các từ trong hình ảnh và phiên dịch tức thời.

- Một số đặc trưng của ứng dụng AI:

+ Hệ chuyên gia MYCIN

Là một hệ chuyên gia trong lĩnh vực y học. Các tri thức cơ bản của MYCIN bao gồm khoảng 600 luật suy diễn. Các luật này thực chất là các mệnh đề dạng “nếu có các triệu chứng A1, A2,… thì có kết luận B”. 

 Đặc trưng:

+ Khả năng suy luận.

+ Khả năng giải quyết vấn đề.

+Robot Asimo

Robot hình người đầu tiên trên thế giới được tích hợp một loạt ứng dụng AI như tự động điều khiển (có khả năng di chuyển bằng hai chân), nhận dạng hình ảnh (có thị giác máy để “nhìn thấy”), nhận dạng tiếng nói (biết chào hỏi bằng ngôn ngữ tự nhiên). 

- Đặc trưng:

+ Khả năng học.

+ Khả năng nhận thức.

+ Khả năng suy luận.

+ Khả năng hiểu ngôn ngữ.

+ Khả năng giải quyết vấn đề.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Hội thảo được coi là điểm mốc ghi nhận sự ra đời của thuật ngữ AI, đánh dấu sự khởi đầu của lĩnh vực AI, thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực này được tổ chức vào năm nào?

A. 1950. B. 1952. C. 1954. D. 1956.

Câu 2. Robot hình người đầu tiên trên thế giới được tích hợp ứng dụng AI là

A. Robot ChihiraAico.       

B. Robot Asimo.

C. Robot QRIO.                  

D. Robot Tesla Bot.

Câu 3. Hệ chuyên gia MYCIN được bắt đầu phát triển tại đại học nào?

A. Đại học Harvard (Mỹ).

B. Đại học Cornell (Mỹ).

C. Đại học Stanford (Mỹ).

D. Đại học New York (Mỹ).

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Những năng lực trí tuệ nào được thể hiện trong các ứng dụng dịch máy và trợ lí ảo? 

Câu 2: Hãy truy cập Internet để tìm hiểu về khả năng của các trợ lí ảo Siri (Appple), Cortana (Microsoft), Alexa (Amazon),…