Giáo án và PPT KHTN 9 kết nối bài 10: Kính lúp. Bài tập thấu kính

BÀI 10. KÍNH LÚP. BÀI TẬP THẤU KÍNH

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Em đã từng dùng kính lúp bao giờ chưa? Nếu đã dùng thì dùng trong trường hợp nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Cấu tạo kính lúp

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy trình bày cấu tạo của kính lúp?Nêu công dụng và công thức tính số bội của kính lúp?

Sản phẩm dự kiến:

- Cấu tạo của kính lúp: kính lúp là thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn (cỡ cm).

- Công dụng của kính lúp: dùng để quan sát các vật nhỏ.

- Công thức tính số bội giác của kính lúp: G =

Trong đó:

• G là số bội giác, 

• f (cm) là tiêu cự của kính lúp.

Hoạt động 2. Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Khi quan sát một vật nhỏ qua kính lúp, cần chú ý điều gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Để quan sát được ảnh của vật qua kính lúp một cách rõ nét, ta phải đặt vật trong khoảng tiêu cự của kính vì kính lúp là thấu kính hội tụ, đặt vật trong khoảng tiêu cự mới tạo ra ảnh ảo và lớn hơn vật.

- Cần điều chỉnh sao cho ảnh của vật hiện ra trong khoảng nhìn rõ của mắt.

- Ngắm chừng ở cực cận: đặt kính lúp sao cho ảnh của vật xuất hiện ở điểm cực cận của mắt.

- Ngắm chừng ở vô cực: đặt vật ở vị trí d = f, ảnh của vật hiện ra ở vô cực.

- Ảnh của vật qua kính lúp trong trường hợp ngắm chừng ở cực cận:

Hoạt động 3. Vẽ sơ đồ tạo ảnh qua thấu kính hội tụ

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy nêu các bước tiến hành vẽ sơ đồ tạo ảnh qua thấu kính hội tụ?

Sản phẩm dự kiến:

- Các bước tiến hành để vẽ sơ đồ tạo ảnh qua thấu kính hội tụ.

+ Bước 1: Chọn tỉ lệ xích thích hợp.

+ Bước 2: Xác định giá trị tiêu cự f của thấu kính; các khoảng cách từ vật và ảnh tới thấu kính d, d'; các độ cao của vật và ảnh h, h' theo cùng một tỉ lệ xích đã chọn.

+ Bước 3: Vẽ sơ đồ tạo ảnh của vật theo các giá trị đã xác định được.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Khi nói về kính lúp, phát biểu nào sau đây là sai?

A. Kính lúp là dụng cụ quang bổ trợ cho mắt để quan sát các vật nhỏ

B. Vật cần quan sát đặt trước kính lớp cho ảnh ảo có số phóng đại lớn

C. Kính lúp đơn gian là một thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn

D. Vật cần quan sát đặt trước kính lúp cho ảnh thật có số phóng đại lớn

Câu 2: Khi quan sát một vật bằng kính lúp, để mắt nhìn thấy một ảnh ảo lớn hơn vật ta cần phải:

A. đặt vật ngoài khoảng tiêu cự.

B. đặt vật trong khoảng tiêu cự.

C. đặt vật sát vào mặt kính.

D. đặt vật bất cứ vị trí nào.

Câu 3: Chọn câu phát biểu không đúng.

A. Kính lúp có số bội giác càng nhỏ thì tiêu cự càng dài.

B. Kính lúp có số bội giác càng lớn thì tiêu cự càng dài.

C. Số bội giác của kính lúp không ảnh hưởng đến chiều dài của tiêu cự 

D. Kính lúp có số bội giác càng lớn thì tiêu cự càng ngắn.

Câu 4: Thấu kính nào dưới đây có thể dùng làm kính lúp?

A. Thấu kính phân kì có tiêu cự 10 cm.

B. Thấu kính phân kì có tiêu cự 50 cm.

C. Thấu kính hội tụ có tiêu cự 50 cm.

D. Thấu kính hội tụ có tiêu cự 10 cm.

Câu 5: Khi quan sát một vật bằng kính lúp, để mắt nhìn thấy một ảnh ảo lớn hơn vật ta cần phải

A. đặt vật ngoài khoảng tiêu cự.

B. đặt vật trong khoảng tiêu cự.

C. đặt vật sát vào mặt kính.

D. đặt vật bất cứ vị trí nào.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

• Sử dụng kính lúp có bội giác càng lớn thì quan sát được vật càng lớn, kính lúp có bội giác càng nhỏ thì quan sát được vật càng nhỏ. Đúng hay sai? Giải thích?

• Một người có khoảng nhìn rõ từ 10cm đến 50cm, quan sát một vật nhỏ qua kính lúp, trên kính có ghi 2× , mắt đặt tại tiêu điểm chính của kính. Số bội giác của kính là?

• Một người mắt bình thường có khoảng nhìn rõ ngắn nhất là 20cm quan sát một vật nhỏ nhờ một kính lúp trên vành ghi 5x. Kính lúp đặt sát mắt. Hỏi vật đặt trong khoảng nào trước kính?