Giáo án và PPT Kinh tế pháp luật 11 kết nối Bài 1: Cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường

CHỦ ĐỀ 1: CẠNH TRANH, CUNG – CẦU TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

BÀI 1: CẠNH TRANH TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Em hãy chia sẻ về một trường hợp ganh đua giữa các chủ thể kinh tế trên thị trường và nêu nhận xét của bản thân?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG I. KHÁI NIỆM CẠNH TRANH

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hiểu thế nào là cạnh tranh trong nền kinh tế?

Sản phẩm dự kiến: 

Cạnh tranh kinh tế là sự tranh đua giữa các chủ thể kinh tế nhằm có được những ưu thế trong sản xuất, tiêu thụ hàng hóa, qua đó thu được lợi ích tối đa.

HOẠT ĐỘNG II. NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN CẠNH TRANH

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy nêu nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh?

Sản phẩm dự kiến:

 - Nền kinh tế tồn tại nhiều chủ sở hữu, là những đơn vị kinh tế độc lập, tự do sản xuất, kinh doanh khiến nguồn cung trên thị trường tăng lên làm cho các chủ thể kinh doanh phải cạnh tranh, tìm cho mình những lợi thế để có chỗ đứng trên thị trường.

- Các chủ thể kinh doanh buộc phải sử dụng các nguồn lực của mình một cách hiệu quả nhất. Mỗi chủ thể có điều kiện sản xuất khác nhau, tạo ra năng suất và chất lượng sản phẩm khác nhau, dẫn đến cạnh tranh về giá cả và chất lượng sản phẩm.

→ Để giành lấy các điều kiện thuận lợi, tránh rủi ro, bất lợi trong sản xuất, trao đổi hàng hóa thì cạnh tranh giữa các chủ thể kinh tế là điều tất yếu.

HOẠT ĐỘNG III. VAI TRÒ CỦA CẠNH TRANH TRONG NỀN KINH TẾ

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Theo em, cạnh tranh có vai trò như thế nào đối với người sản xuất?

Sản phẩm dự kiến:

 - Tạo động lực cho sự phát triển, các chủ thể kinh tế luôn cạnh tranh với nhau, không ngừng ứng dụng kĩ thuật công nghệ, nâng cao trình độ lao động, phân bổ linh hoạt các nguồn lực hướng tới những điều kiện sản xuất tốt nhất;

- Nhằm thu được lợi nhuận cao nhất, nhờ đó thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển, không ngừng hoàn thiện nền kinh tế, thúc đẩy năng lực thỏa mãn nhu cầu xã hội.

HOẠT ĐỘNG IV. CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hiểu thế nào là cạnh tranh không lành mạnh? 

Sản phẩm dự kiến: 

- Là những hành vi trái với các quy định của pháp luật, các nguyên tắc thiện chí, trung thực, tập quán thương mại, các chuẩn mực khác trong kinh doanh như: chỉ dẫn nhầm lẫn, gièm pha, gây rối loạn doanh nghiệp khác, xâm phạm bí mật kinh doanh,... 

- Gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp khác hoặc người tiêu dùng, tổn hại đến môi trường kinh doanh, có tác động xấu đến đời sống xã hội.

- Những hành vi cạnh tranh không lành mạnh cần bị phê phán, lên án và ngăn chặn.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Hoạt động tạo ra sản phẩm vật chất và tinh thần quyết định tạo ra sản phẩm vật chất và tinh thần quyết định sự tồn tại phát triển của con người và xã hội gọi là gì?

A. Hoạt động tiêu dùng.

B. Hoạt động sản xuất.

C. Hoạt động trao đổi.

D. Hoạt động phân phối.

Câu 2: Hoạt động của nền kinh tế có trò kết nối sản xuất với tiêu dùng?

A. Hoạt động trao đổi.

B. Hoạt động tiêu dùng.

C. Hoạt động sản xuất.

D. Hoạt động phân phối.

Câu 3: Hoạt động phân chia các yếu tố sản xuất và phân chia sản phẩm cho các cá nhân tiêu dùng được gọi là gì?

A. Hoạt động sản xuất.

B. Hoạt động phối.

C. Hoạt động trao đổi.

D. Hoạt động tiêu dùng.

Câu 4: Trong nền kinh tế, hoạt động nào sử dụng các sản phẩm được sản xuất ra để thoả mãn nhu cầu vật chất và tinh thần của con người?

A. Hoạt động sản xuất.

B. Hoạt động phân phối.

C. Hoạt động trao đổi.

D. Hoạt động tiêu dùng.

Câu 5: Vì sao cần tiêu dùng hợp lí, có kế hoạch?

A. Tiêu dùng là mục đích, là động lực thúc đẩy sản xuất phát triển.

B. Tiêu dùng là kết quả của quá trình sản xuất.

C. Tiêu dùng là kết quả của hoạt động phân phối.

D. Tiêu dùng là mục đích, là động lực thúc đẩy hoạt động phân phối.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: A

Câu 3: B

Câu 4: D

Câu 5: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với nhận định nào sau đây? Vì sao?

1. Bên cạnh sự hợp tác, các chủ thể sản xuất phải cạnh tranh với nhau khi tham gia vào thị trường.
2. Do điều kiện sản xuất và lợi ích giống nhau nên các chủ thể kinh tế cạnh tranh với nhau.
3. Cạnh tranh là hoạt động nhằm tranh giành thị trường, lôi kéo khách hàng về phía mình của các chủ thể kinh tế, do đó, cạnh tranh chỉ diễn ra trong cơ chế thị trường

Câu 2: Em có nhận xét gì về hành vi của chủ thế kinh tế trong các trường hợp sau:

1. Để cạnh tranh với các nhà sản xuất cung ứng sản phẩm kẹo dừa, doanh nghiệp H đã áp dụng công nghệ, đầu tư máy móc hiện đại, tìm tòi và đưa ra các sản phẩm mới, chưa có trên thị trường.
2. Anh T là kĩ sư làm việc cho doanh nghiệp A chuyên sản xuất nước uống đóng chai. Biết anh T nắm giữ quy trình sản xuất của doanh nghiệp A, doanh nghiệp B đã tìm mọi cách để mời anh T về làm việc và hứa sẽ trả một số tiền lớn nếu anh chia sẻ quy trình sản xuất của doanh nghiệp A cho họ.
3. Ngành Hàng không đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ khi xuất hiện ngày càng nhiều hãng hàng không và sự cạnh tranh diễn ra ngày càng khốc liệt. Nếu hãng Q hướng đến phân khúc khách hàng cao cấp, lấy chất lượng dịch vụ làm điểm mạnh thì hãng G hướng đến tiêu chí cạnh tranh về giá, phù hợp với nhu cầu và khả năng thanh toán của khách hàng.