Giáo án và PPT Thiết kế và Công nghệ 10 kết nối Bài 1: Công nghệ và đời sống

BÀI 1: CÔNG NGHỆ VÀ ĐỜI SỐNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Nhà khoa học là gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. KHÁI QUÁT VỀ KHOA HỌC, KĨ THUẬT, CÔNG NGHỆ

Hoạt động 1.

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

• Khoa học là gì?

• Người ta chia khoa học thành những nhóm nào?

• Những thành tựu của Khoa học tự nhiên có ý nghĩa như thế nào đối với con người?

Sản phẩm dự kiến:

1. KHOA HỌC

- Khoa học là hệ thống tri thức về mọi quy luật và sự vận động của vật chất, những quy luật của tự nhiên, xã hội, tư duy. 

- Các lĩnh vực: Vật lí, Hoá học, Sinh học, Thiên văn học và Khoa học Trái Đất. 

- Những thành tựu:

• Nâng cao hiểu biết của con người về sự vật, hiện tượng và các quy luật của tự nhiên 

• Ứng dụng để giải quyết các vấn để trong thực tiễn, tạo dựng môi trường sống cho con người, định hình cho sự phát triển của kinh tế, xã hội.

2. KĨ THUẬT

- Kĩ thuật là việc ứng dụng các nguyên lí khoa học vào việc thiết kế, chế tạo, vận hành các máy móc, thiết bị, công trình, quy trình và hệ thống một cách hiệu quả và kinh tế nhất.

- Kết quả của nghiên cứu kĩ thuật góp phần tạo ra các giải pháp, sản phẩm, công nghệ mới. Nhờ có kĩ thuật, các nguyên lí khoa học được ứng dụng trong thực tiễn biểu hiện qua các thiết bị, máy móc hay hệ thống phục vụ nhu cầu của đời sống, sản xuất, kiến tạo môi trường sống. 

- Các lĩnh vực: kĩ thuật cơ khí, kĩ thuật điện, kĩ thuật xây dựng, kĩ thuật hoá học,…

3. CÔNG NGHỆ

- Công nghệ là giải pháp, quy trình, bí quyết kĩ thuật có hoặc không kèm theo công cụ, phương tiện dùng để biến đổi nguồn lực thành sản phẩm, dịch vụ. Trong mối quan hệ với kĩ thuật, công nghệ là kết quả của hoạt động kĩ thuật. Công nghệ có tính chuyển giao và luôn luôn được đổi mới nhờ sự phát triển của khoa học, kĩ thuật.

- Phân loại:

+ Theo lĩnh vực khoa học có công nghệ hoá học, công nghệ sinh học, công nghệ thông tin,... 

+ Theo lĩnh vực kĩ thuật có công nghệ cơ khí, công nghệ điện, công nghệ xây dựng, công nghề vận tải....; 

+ Theo đối tượng áp dụng có công nghệ ô tô, công nghệ vật liệu, công nghệ nano, công nghệ trồng cây trong nhà kính.

- Vai trò: công nghệ luôn là yếu tố có tính dẫn dắt, định hình và chi phối sự phát triển kinh tế - xã hội.

4. MỐI LIÊN HỆ GIỮA KHOA HỌC, KĨ THUẬT, CÔNG NGHỆ

Khoa học, kĩ thuật, công nghệ có mối quan hệ mật thiết với nhau:

- Khoa học là cơ sở của kĩ thuật; kĩ thuật thúc đẩy phát triển khoa học: kết quả nghiên cứu khoa học là những tri thức về sự vật, hiện tượng, các quy luật của thế giới tự nhiên. Kĩ thuật dựa trên các tri thức do khoa học khám phá ra để giải quyết vấn đề thực tiễn. 

- Kĩ thuật tạo ra công nghệ mới, dựa trên công nghệ hiện có: một mặt, kĩ thuật giải quyết vấn đề thực tiễn dựa trên tri thức khoa học (cơ sở khoa học của kĩ thuật), kết quả là tạo ra hay cải tiến sản phẩm, công nghệ; mặt khác, công nghệ hiện có lại là cơ sở quan trọng của kĩ thuật (cơ sở công nghệ của kĩ thuật) để giải quyết vấn đề thực tiễn.

- Công nghệ thúc đẩy khoa học; khoa học là cơ sở để phát triển công nghệ: sự phát triển của công nghệ tạo điều kiện thúc đẩy khoa học phát triển qua các công nghệ, thiết bị đo lường, phân tích trong quá trình khám phá thế giới tự nhiên.

II. CÔNG NGHỆ VỚI TỰ NHIÊN, CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

Hoạt động 2.

GV đưa ra câu hỏi:

• Công nghệ đã ảnh hưởng đến đời sống con người như thế nào trong thập kỷ qua?

• Những lợi ích mà công nghệ mang lại cho sức khỏe con người là gì?

Sản phẩm dự kiến:

1. CÔNG NGHỆ VỚI TỰ NHIÊN   

- Công nghệ ảnh hưởng tới khoa học, giúp cho quá trình khám phá tự nhiên tốt hơn, đạt được những thành tựu cao hơn.

- Công nghệ giúp xử lí những vấn đề về môi trường, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu.

- Công nghệ phát triển giúp con người khai thác nhưng cũng làm cạn kiệt tài nguyên. Một số công nghệ ảnh hưởng môi trường, thế giới tự nhiên và con người.

2. CÔNG NGHỆ VỚI CON NGƯỜI

- Công nghệ mang lại sự tiện nghi, đáp ứng nhu cầu và thay đổi cuộc sống của con người.

- Công nghệ làm tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả hoạt động của con người.

- Công nghệ tạo ra hệ thống sản xuất thông minh nhưng đẩy con người đối mặt với tình trạng thất nghiệp.

3. CÔNG NGHỆ VỚI XÃ HỘI

- Công nghệ thúc đẩy kinh tế, xã hội phát triển,

- Công nghệ tác động đến cách nghĩ, lối sống của con người nhưng cũng làm con người bị lệ thuộc vào công nghệ.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Em có nghĩ rằng công nghệ làm con người trở nên lười biếng hơn không? Tại sao?

Câu 2: Công nghệ có vai trò gì trong việc bảo vệ môi trường sống của con người?

Câu 3: Hãy nêu một số ứng dụng công nghệ trong y học và lợi ích của chúng.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Công nghệ đã thay đổi cách con người giao tiếp với nhau như thế nào?

Câu 2: Em có đồng ý rằng công nghệ đang làm giảm tương tác trực tiếp giữa con người với nhau không? Tại sao?

Câu 3:Những thách thức lớn nhất mà xã hội phải đối mặt khi ứng dụng công nghệ là gì?