Nội dung chính Công nghệ 12 Điện - điện tử Kết nối bài 3: Mạch điện xoay chiều ba pha

BÀI 3: MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA\

I. DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA

1. Dòng điện xoay chiều một pha

- Dòng điện xoay chiều một pha là dòng điện biến thiên tuần hoàn theo dạng hình sin.

- Biểu thức:

2. Dòng điện xoay chiều ba pha

a) Khái niệm

- Dòng điện xoay chiều ba pha sinh ra trong mạch điện ba pha (gồm nguồn ba pha, tải ba pha và dây ba pha) là hệ thống ba dòng điện xoay chiều có cùng tần số, cùng biên độ và có góc lệch nhau 120⁰ giữa các pha.

b) Nguyên lí tạo ra dòng điện xoay chiều ba pha

- Để tạo ra dòng điện xoay chiều ba pha, người ta sử dụng nguồn điện xoay chiều ba pha

+ Phần tĩnh (stator) là lõi thép có rãnh, đặt 3 cuộn dây AX, BY, CZ có cùng số vòng và kích thước dây, lệch nhau góc 120⁰. Mỗi cuộn dây được gọi là một pha.

+ Phần quay (rotor) là một nâm châm điện, khi quay sẽ tạo ra từ thông biến thiên.

II. CÁCH NỐI NGUỒN VÀ TẢI BA PHA

- Có hai cách nối nguồn và tải ba pha như sau:

+ Nối hình sao (Y): ba điểm cuối X, Y, Z của các pha được nối với nhau tạo thành điểm trung tính O.

+ Nối hình tam giác (Δ): điểm đầu của pha này được nối với điểm cuối của pha kia tạo thành hình tam giác.

III. MẠCH ĐIỆN BA PHA

1. Sơ đồ mạch điện ba pha

- Sơ đồ mạch điện ba pha được kí hiệu như sau:

+ Dòng điện chạy trong dây pha gọi là dòng điện dây, kí hiệu là I_d.

+ Dòng điện chạy trong mỗi pha gọi là dòng điện pha, kí hiệu là I_p.

+ Điện áp giữa hai dây pha gọi là điện áp dây, kí hiệu U_d.

+ Điện áp trên giữa hai điểm đầu và điểm cuối mỗi pha hoặc giữa dây pha và dây trung tính gọi là điện áp pha, kí hiệu là U_p.

2. Mạch điện ba pha đối xứng

- Mạch điện ba pha được gọi là đối xứng nếu có nguồn đối xứng và tải đối xứng.

- Trong mạch điện ba pha đối xứng, các thông số hiệu dụng của dây và pha được xác định như sau:

+ Trường hợp tải nối hình sao:

I_d = I_p

+ Trường hợp nối tải hình tam giác:

U_d = U_p