Nội dung chính Quốc phòng an ninh 12 cánh diều Bài 1: Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa sau năm 1975
Hệ thống kiến thức trọng tâm Bài 1: Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa sau năm 1975 sách Giáo dục quốc phòng và an ninh 12 cánh diều. Với các ý rõ ràng, nội dung mạch lạc, đi thẳng vào vấn đề, hi vọng người đọc sẽ nắm trọn kiến thức trong thời gian rất ngắn. Nội dung chính được tóm tắt ngắn gọn sẽ giúp thầy cô ôn tập, củng cố kiến thức cho học sinh. Bộ tài liệu có file tải về. Mời thầy cô kéo xuống tham khảo.
Xem: => Giáo án quốc phòng an ninh 12 cánh diều
BÀI 1. BẢO VỆ TỔ QUỐC VIỆT NAM XÃ HỘI CHỦ NGHĨA SAU 1973
CHIẾN TRANH BẢO VỆ BIÊN GIỚI TÂY NAM CỦA TỔ QUỐC VÀ CÙNG QUÂN DÂN CAM-PU-CHIA CHIẾN THẮNG CHẾ ĐỘ DIỆT KHỦNG
1. Bối cảnh và những nét chính của cuộc chiến tranh
Bối cảnh
- Sau khi lên nắm chính quyền ở Campuchia, tập đoàn Pol Pot - Ieng Sary (Pôn Pốt - Iêng Xari) đã thực hiện chương trình cải tạo xã hội theo mô hình cực đoan, khiến Campuchia rơi vào cảnh hỗn loạn, tang thương. Trước các tội ác mà lực lượng Khmer Đỏ gây ra, ngày 2/12/1978, Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia ra đời với quyết tâm lật đổ chế độ diệt chủng, khôi phục lại đất nước.
- Đối với đất nước Việt Nam:
+ Trước ngày 30/4/1977, lực lượng Khmer Đỏ đánh chiếm đảo Phú Quốc, Thổ Chu. Trên đất liền, lực lượng Khmer Đỏ tiến hành các hoạt động khiêu khích quân sự, lấn chiếm đất đai, di dời một số cột mốc biên giới và tích cực chuẩn bị cho cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.
+ Từ ngày 30/4/1977, lực lượng Khmer Đỏ đẩy mạnh các hoạt động quân sự xâm phạm nhiều vùng lãnh thổ Việt Nam từ Hà Tiên đến Tây Ninh, giết hại nhiều người dân vô tội.
+ Ngày 23/12/1978, lực lượng Khmer Đỏ huy động lực lượng quân đội lớn và mở cuộc tiến công trên toàn tuyến biên giới Tây Nam vào lãnh thổ Việt Nam.
Những nét chính:
- Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam vẫn mong muốn giải quyết cuộc xung đột một cách hoà bình thông qua đàm phán ngoại giao, nhưng Pol Pot đã từ chối mọi thiện chí của ta.
- Thực hiện quyền tự vệ chính đáng, ta sử dụng lực lượng tại chỗ phòng ngự ngăn chặn địch, kết hợp với phản công, khôi phục lại các đảo và vùng lãnh thổ.
- Ngày 23/12/1978, trước sự tiến công quy mô lớn của đối phương, quân và dân ta đã tổ chức tổng phản công trên toàn tuyến biên giới, giáng trả kẻ thù những đòn thích đáng, đẩy chúng ra khỏi lãnh thổ của Tổ quốc.
- Đồng thời, thực hiện lời kêu gọi của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia, Quân đội nhân dân Việt Nam cùng với lực lượng cách mạng Campuchia đã tiến công, xoá bỏ chế độ diệt chủng Pol Pot. Ngày 7/1/1979, thủ đô Phnom Penh (Phnôm Pênh) được giải phóng.
2. Giá trị lịch sử
- Thắng lợi của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam tiếp tục khẳng định tính đúng đắn, sáng suốt của đường lối tiến hành chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương.
- Chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam là cuộc chiến tranh chính nghĩa, tự vệ chính đáng của dân tộc Việt Nam chống chiến tranh xâm lược của tập đoàn Pôn Pốt - Iêng Xary, góp phần bảo vệ hoà bình trong khu vực và trên thế giới.
- Thắng lợi của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam đã đập tan tư tưởng cực đoan, hiếu chiến của tập đoàn Pôn Pốt - Iêng Xary, giúp dân tộc Cam-pu-chia thoát khỏi hoạ diệt chủng, mở ra thời kì mới trong quan hệ hữu nghị Việt Nam - Cam-pu-chia.
- Thắng lợi của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam tiếp tục khẳng định ý chí, truyền thống của quân và dân ta trong đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.
3. Một số nét chính về nghệ thuật quân sự
- Nhận thức, đánh giá đúng âm mưu, bản chất, thủ đoạn của đối tượng tác chiến; kịp thời phát động, tiến hành chiến tranh nhân dân tại chỗ rộng khắp.
- Kết hợp phòng ngự, phản công, tiến công; kết hợp đánh nhỏ, đánh vừa, đánh lớn tiêu diệt, tiêu hao sinh lực địch; kết hợp đấu tranh quân sự, chính trị, ngoại giao và binh vận.
- Tập trung lực lượng hợp lí, đủ mạnh trên các khu vực trọng điểm; nắm chắc thời cơ, chuyển hóa thế trận linh hoạt; kiên quyết, chủ động đánh địch ngay khi địch xâm phạm chủ quyền lãnh thổ Việt Nam.
- Kết hợp tạo sức mạnh tổng hợp giữa lực lượng vũ trang địa phương và bộ đội chủ lực Việt Nam đồng thời phối hợp chiến đấu với lực lượng vũ trang cách mạng và nhân dân yêu nước Cam-pu-chia.
II. CHIẾN ĐẤU BẢO VỆ BIÊN GIỚI PHÍA BẮC CỦA TỔ QUỐC
- Bối cảnh và những nét chính của cuộc chiến đấu
- Bối cảnh
- Do có bắt đồng, chính quyền Trung Quốc đã cắt viện trợ, rút chuyên gia khỏi nước ta và có nhiều hành động khiêu khích, làm tổn hại đến tình hữu nghị của nhân dân hai nước.
- Ngày 17/2/1979, chính quyền Trung Quốc đã mở cuộc tiến công quy mô lớn dọc tuyến biên giới từ Móng Cái (Quảng Ninh) đến Phong Thổ (Lai Châu) vào lãnh thổ Việt Nam, gây tổn thất lớn cho nhân dân ta về người và tài sản.
- Những nét chính
- Thực hiện quyền tự vệ chính đáng, toàn thể nhân dân ta, trực tiếp là quân và dân các tỉnh biên giới phía Bắc đã kiên cường chiến đấu bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.
- Ngày 5/3/1979, Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng kí Sắc lệnh 29 - LCT, ra lệnh Tổng động viên trong cả nước đứng lên chống quân xâm lược, bảo vệ Tổ quốc.
- Trước những đòn giáng trả quyết liệt của quân và dân ta, sự lên án mạnh mẽ của dư luận tiến bộ trên thế giới và ngay trong chính nước họ, ngày 5/3/1979, chính quyền Trung Quốc buộc phải tuyên bố rút quân khỏi lãnh thổ Việt Nam.
- Về phía ta, lực lượng vũ trang và nhân dân trên vùng biên giới phía Bắc đã ngừng mọi hoạt động tiến công quân sự để đối phương rút toàn bộ lực lượng về nước. Đến ngày 18/3/1979, về cơ bản Trung Quốc đã rút quân khỏi nước ta.
2. Giá trị lịch sử
- Thắng lợi của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc là thắng lợi của đường lối chính trị, quân sự đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam; sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Bộ Chính trị và Quân uỷ Trung ương.
- Chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc là cuộc chiến tranh tự vệ chính nghĩa bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc.
- Chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc tiếp tục thể hiện truyền thống văn hóa nhân đạo, vì hoà bình, vì tình hữu nghị lâu đời của Việt Nam, Trung Quốc và các nước có chung đường biên giới với Việt Nam, vì sự ổn định của khu vực và trên thế giới.
- Thắng lợi của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc viết tiếp trang sử hào hùng chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta, đồng thời để lại nhiều kinh nghiệm quý giá trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
3. Một số nét chính về nghệ thuật
- Đánh giá đúng âm mưu, thủ đoạn của đối phương; chủ động chuẩn bị chiến trường, xây dựng thế trận, lãnh đạo, chỉ đạo và chỉ huy tác chiến, bảo đảm hậu cần, kĩ thuật, kết hợp kinh tế với quốc phòng trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.
- Phát huy sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân; toàn dân đánh giặc, lấy lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt; động viên tinh thần và lực lượng cả nước ra tiền tuyến; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.
- Quán triệt tư tưởng “lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít địch nhiều”; xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân; xây dựng, phát triển lực lượng vũ trang đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.
- Phòng ngự kiên cường, kết hợp phản công, tiến công linh hoạt với nhiều hình thức chiến thuật; kết hợp đánh tiêu hao, tiêu diệt bẻ gãy các đợt tiến công của dịch; kết hợp đấu tranh quân sự, chính trị, ngoại giao buộc địch phải rút quân.
III. ĐẤU TRANH BẢO VỆ CHỦ QUYỀN BIỂN, ĐẢO VIỆT NAM SAU 1975
- Khái lược về quá trình đấu tranh
- Quân và dân ta đã chiến đấu ngoan cường, dũng cảm hì sinh, đặc biệt là trận chiến đấu ở Đá Gạc Ma để bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
- Đồng thời, Việt Nam nhất quán giải quyết các tranh chấp, bất đồng trên biển bằng biện pháp hoà bình, phù hợp với luật pháp quốc tế.
- Việt Nam tích cực tuyên truyền, kêu gọi chấm dứt các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế; ban hành Luật Biển Việt Nam (năm 2012) và áp dụng có hiệu quả Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 để giải quyết các tranh chấp về phân định vùng biển với các nước láng giềng; thúc đầy và thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), tiến tới xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc.
2. Gía trị lịch sử
- Tiếp tục khẳng định quan điểm, đường lối đúng đắn và bản lĩnh chính trị vững vàng của Đảng Cộng sản Việt Nam trong giải quyết bằng biện pháp hoa bình, không gây chiến tranh đối với các vấn đề quốc tế và khu vực liên quan đến đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
- Khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia đối với vùng biển của Việt Nam; góp phần quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp và đấu tranh bảo vệ tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông; giữ vững hoà bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới;
- Viết tiếp truyền thống yêu chuộng hoà bình, tôn trọng luật pháp quốc tế và trang sử hào hùng của dân tộc ta, đồng thời để lại nhiều kinh nghiệm quý giá trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
3. Một số nét chính về nghệ thuật đấu tranh
- Chủ động dự báo, nắm chắc tình hình, tác động của đối phương; quản triệt tư tưởng chiến lược: kiên quyết, kiên trì, kiên định về nguyên tắc đồng thời vận dụng cách thức, phương pháp đấu tranh linh hoạt, sáng tạo, phù hợp trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
- Phát huy sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nêu cao chính nghĩa, tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế; kết hợp đấu tranh chính trị, ngoại giao, pháp lí, quân sự (khi cần thiết) trong xử lí các tình huống và những vấn đề nảy sinh trên biển, đảo; kiên trì sử dụng biện pháp hoà bình để giải quyết tranh chấp, xung đột.
- Huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng và thế trận quốc phòng toàn dân; kết hợp lực lượng và thế trận an ninh trên biển, đảo, trong đó nòng cốt là lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam.
IV. TRÁCH NHIỆM CỦA CÔNG DÂN, HỌC SINH TRONG SỰ NGHIỆP CỦNG CỐ QUỐC PHÒNG, AN NINH BẢO VỆ TỔ QUỐC
- Trách nhiệm của công dân
- Nhận thức đầy đủ, sâu sắc quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nghĩa vụ, trách nhiệm của công dân đối với sự nghiệp củng cố quốc phòng, an ninh bảo vệ Tổ quốc.
- Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ, công an nhân dân; tích cực tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở địa phương, nơi học tập, sinh sống.
- Tích cực tham gia tuyên truyền, phổ biến đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng và an ninh.
- Tích cực tham gia đấu tranh chống các thế lực thù địch trong và ngoài nước chống phá cách mạng Việt Nam trong tình hình mới
- Cảnh giác và tích cực đấu tranh với các quan điểm phủ nhận, xuyên tạc giá trị lịch sử, nghệ thuật quân sự Việt Nam trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc và đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo Việt Nam.
- Tích cực tham gia và vận động mọi người tham gia các hoạt động tri ân, đền ơn đáp nghĩa, chăm sóc Bà mẹ Việt Nam anh hùng, người có công với cách mạng, gia đình thương binh, liệt sĩ, ...
2. Trách nhiệm của học sinh
- Thực hiện trách nhiệm của công dân đối với các nội dung phù hợp với lứa tuổi học sinh trong sự nghiệp xây dựng, củng cố quốc phòng và an ninh; sẵn sàng tham gia nghĩa vụ quân sự và tham gia Công an nhân dân.
- Tham gia học tập nghiêm túc nội dung chương trình giáo dục quốc phòng và an ninh ở trường phổ thông để nâng cao nhận thức các vấn đề về quốc phòng, an ninh và vận dụng kiến thức, kĩ năng quân sự đã học vào cuộc sống.
- Tích cực học tập, nghiên cứu về lịch sử truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc Việt Nam, trong đó có cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc và đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo Việt Nam.