BÀI 17: MỘT SỐ BỆNH HẠI CÂY TRỒNG VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ

(12 câu)

1. Nhận biết (2 câu)

Câu 1: Liệt kê một số loại bệnh hại cây trồng thường gặp?

Trả lời:

Một số loại bệnh hại cây trồng thường gặp:

- Bệnh thán thư

- Bệnh vàng lá greening (trên cây ăn quả có múi)

- Bệnh đạo ôn hại lúa

- Bệnh héo xanh vi khuẩn

Câu 2: Nêu tác nhân gây hại của bệnh hại cây trồng thường gặp?

Trả lời:

2. Thông hiểu (4 câu)

Câu 1: Trình bày đặc điểm nhận biết của bệnh thán thư?

Trả lời:

Đặc điểm nhận biết của bệnh thán thư:

Bệnh phát sinh và gây hại trên lá, chồi non, chùm hoa và quả.

-       Trên lá: Bệnh thường gây hại từ mép lá, lúc đầu vết bệnh là các đốm nhỏ, sau liên kết thành mảng lớn, xung quanh có đường viền nâu sẫm.

-       Trên chồi non: Lúc đầu vết bệnh dạng thấm nước, sau chuyền màu nâu tối, chồi bị chết khô khi trời nắng hoặc thối khi trời mưa.

-       Trên hoa và quả: Vết bệnh hơi lõm xuống kiểu chấm đen, làm hoa và quả chuyền màu đen và rụng.

Câu 2: Trình bày đặc điểm nhận biết của bệnh vàng lá greening?

Trả lời:

Đặc điểm nhận biết bệnh vàng lá greening (trên cây ăn quả có múi):

Bệnh thường gây hại ở lá, quả. Lá bị bệnh thường lốm đốm vàng xanh, gân lá bị sưng, có màu xanh, lá bị rụng. Quả nhỏ, bị méo, vàng loang lỗ.

Câu 3: Trình bày đặc điểm nhận biết của bệnh đạo ôn hại lúa?

Trả lời:

Đặc điểm nhận biết của bệnh đạo ôn hại lúa:

-       Cành bào tử phân sinh hình trụ, đa bào không phân nhánh, đầu cành thon và hơi gấp khúc, cụm cành từ 3 đến 5 chiếc. Bào tử phân sinh hình quả lê, có từ 2 đến 3 ngăn ngang, không màu.

-       Vết bệnh trên lá lúa: chấm nhỏ màu xanh lục, mờ, sau đó có hình thoi, màu nâu nhạt, có quầng màu vàng nhạt, phần giữa vết bệnh có màu tro xám.

-       Vết bệnh ở cổ bông, cổ giẻ và trên hạt lúa: các vết màu nâu xám hơi teo thắt lại, dễ làm gãy cổ bông.

Câu 4: Trình bày đặc điểm nhận biết của bệnh héo xanh vi khuẩn?

Trả lời:

Đặc điểm nhận biết của bệnh héo xanh vi khuẩn:

Khi cây bị bệnh, cành và lá héo rũ, vỏ thân phía gốc xù xì nhưng thân vẫn rắn đặc. Cắt ngang thân, cành thấy chứa dịch nhờn vi khuẩn. Ngâm đoạn cắt thân vào cốc nước có thể nhìn thấy dịch vi khuẩn ở trong chảy ra ngoài. Khi bệnh nặng, thân vỏ vẫn còn xanh, xuất hiện những sọc nâu.

3. Vận dụng (4 câu)

Câu 1: Làm thế nào để phòng trừ bệnh thán thư?

Trả lời:

Để phòng trừ bệnh thán thư cần vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch cành, lá già, lá bệnh, bọc quả sau khi quả hình thành. Trong mùa mưa không đề vườn cây quá ẩm thấp, có biện pháp thoát nước nhanh sau khi mưa lớn. Chú ý bón phân đầy đủ và cân đối NPK. Khi cây bị bệnh cần phun thuốc kịp thời và theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất. Các thuốc thường được sử dụng có chứa các hoạt chất như Difenoconazole, Tebuconazole, Azoxystrobin,...

Câu 2: Làm thế nào để phòng trừ bệnh vàng lá greening?

Trả lời:

Biện pháp phòng trừ bệnh vàng lá greening:

Biện pháp phòng trừ quan trọng nhất là sử dụng nguồn cây giống sạch bệnh, tạo tán, tỉa cành để vườn thông thoáng, tránh giao tán cây. Bón phân hữu cơ đầy đủ, cân đối để giúp cây chống chịu tốt. Bên cạnh đó, cần quản lí tốt nguồn rầy chổng cánh, đây là vật trung gian truyền bệnh. Khi phát hiện cây bị bệnh, cần cắt bỏ phần bị bệnh hoặc nhỏ cây và đem huỷ. Hiện nay chưa có thuốc đặc trị bệnh này nên biện pháp phòng bệnh là chính.

Câu 3: Làm thế nào để phòng trừ bệnh đạo ôn?

Trả lời:

Biện pháp phòng trừ bệnh đạo ôn:

Bệnh đạo ôn là bệnh hại quan trọng trên lúa. Sử dụng giống chống chịu, xử lí hạt giống, dự tính dự báo bệnh, vệ sinh đồng ruộng, bón phân cân đối. Có thể chủ động phun thuốc phòng bệnh khi trời âm u, độ ẩm cao, sương mù.

Câu 4: Làm thế nào để phòng trừ bệnh héo xanh vi khuẩn?

Trả lời:

Biện pháp phòng trừ bệnh héo xanh vi khuẩn:

Sử dụng giống chống bệnh, giống khoẻ và sạch bệnh. Vệ sinh đồng ruộng, ngâm nước trong ruộng từ 15 đến 30 ngày hoặc cày phơi đất, luân canh với cây lúa nước. Sử dụng các chế phẩm vi sinh vật đối kháng như Bacillus subtilis,... phòng trừ bệnh.

4. Vận dụng cao (2 câu)

Câu 1: Việc xen canh, luân canh trong phòng trừ sâu tơ hại rau có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời:

Các biện pháp phòng trừ bệnh thán thư cho một số loại cây trồng bao gồm:

Để phòng trừ bệnh thán thư hiệu quả, cần áp dụng đồng thời các biện pháp phòng trừ tổng hợp, trong đó sử dụng giống kháng bệnh là biện pháp quan trọng nhất.

Câu 2: Em biết gì về vi khuẩn Candidatus Liberibacter asiaticus gây bệnh trên cây trồng?

Trả lời:

Vi khuẩn Candidatus Liberibacter asiaticus là một loại vi khuẩn gram âm, có hình que, kích thước 350-550 nm x 600-1500 nm. Vi khuẩn này không có khả năng tự di chuyển, phải được truyền bởi rầy chổng cánh Diaphorina citri.

Vi khuẩn Candidatus Liberibacter asiaticus gây bệnh vàng lá Greening trên cây có múi, bao gồm cam, quýt, bưởi, chanh,... Bệnh gây hại trên lá, quả, làm giảm năng suất và chất lượng cây trồng.