BÀI 18: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ VI SINH TRONG PHÒNG, TRỪ SÂU BỆNH HẠI CÂY TRỒNG

(16 câu)

1. Nhận biết (4 câu)

Câu 1: Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu là gì?

Trả lời:

Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu là sản phẩm có chứa vi khuẩn có khả năng gây độc cho sâu hại cây trồng, làm sâu bị yếu, hoạt động chậm và chết. Vi khuẩn sử dụng phổ biến nhất hiện nay để sản xuất chế phẩm trừ sâu là Bacillus thuringiensis. Từ loài vi khuẩn này, người ta đã sản xuất ra chế phẩm trừ sâu Bt.

Câu 2: Thế nào là chế phẩm virus trừ sâu?

Trả lời:

Chế phẩm virus trừ sâu là sản phầm có chứa các virus gây bệnh cho sâu, làm chúng bị yếu, hoạt động chậm và chết. Hiện nay đã phát hiện được hơn 250 loài virus gây bệnh cho sâu, phổ biến nhất trong số đó là nhóm virus nhân đa diện NPV.

Câu 3: Thế nào là chế phẩm nấm trừ sâu?

Trả lời:

Chế phẩm nấm trừ sâu là sản phẩm chứa một số loài nấm có khả năng gây bệnh cho sâu, làm sâu non yếu, hoạt động chậm và chết. Phổ biến hiện nay là các chế phẩm có chứa nấm trắng Beauveria bassiana, Beauveria brongniartii; chế phẩm có chứa nấm xanh Metarhizium anisopliae; chế phẩm có chứa nấm bột Nomuraea rileyi....

Câu 4: Thế nào là chế phẩm nấm trừ bệnh?

Trả lời:

Chế phẩm nấm trừ bệnh là sản phẩm chứa một số loài nấm đối kháng có khả năng cạnh tranh dinh dưỡng, sản sinh ra các hoạt chất làm ức chế sự phát triển của vi sinh vật gây bệnh. Phổ biến hiện nay là chế phẩm chứa nấm đối kháng Trichoderma,....

2. Thông hiểu (6 câu)

Câu 1: Trình bày các bước sản xuất chế phẩm vi khuẩn trừ sâu?

Trả lời:

Các vi khuẩn gây bệnh cho sâu hại sau khi được thu thập ngoài tự nhiên sẽ được nhân nuôi liên tục trong phòng thí nghiệm để tạo ra giống vi khuẩn thuần chủng và được sử dụng để sản xuất chế phẩm vi khuẩn trừ sâu.

-       Bước 1: Sản xuất giống vi khuẩn cấp 1 từ giống vi khuẩn thuần chủng

-       Bước 2: Sản xuất giống vi khuẩn cấp 2 từ giống vi khuẩn cấp 1

-       Bước 3: Lên men, tăng sinh khối vi khuẩn trong môi trường thích hợp

-       Bước 4: Sấy khô và nghiền sản phẩm lên men

-       Bước 5: Phối trộn cơ chất, phụ gia để tạo chế phẩm

-       Bước 6: Đóng gói, bảo quản

Các vi khuẩn thuần chủng được chuyển vào môi trường đã được khử trùng để lên men và tăng sinh khối. Sản phẩm này sau đó được sấy khô, nghiền và trộn với cơ chất, phụ gia môi trường. Các chế phẩm sẽ được đóng gói và bảo quản nơi thoáng mát.

Câu 2: Trình bày các bước sản xuất chế phẩm virus trừ sâu?

Trả lời:

Các bước sản xuất chế phẩm virus trừ sâu:

Virus gây bệnh được nhân nuôi trong phòng thí nghiệm trên vật chủ (sâu non) để tạo ra giống virus thuần chủng và được sử dụng để sản xuất chế phẩm

Bước 1:

-       Chuẩn bị giống virus thuần chủng

-       Nhân nuôi vật chủ

Bước 2:Lây nhiễm virus lên vật chủ

Bước 3:Nhân nuôi virus trên vật chủ để tăng sinh khối

Bước 4:Nghiền, lọc, li tâm lấy dịch

Bước 5:Phối trộn cơ chất, phụ gia để tạo chế phẩm

Bước 6:Đóng gói, bảo quản

Câu 3: Trình bày các bước sản xuất chế phẩm nấm trừ sâu, bệnh?

Trả lời:

Các mẫu nấm sau khi được thu thập ngoài tự nhiên sẽ được nhân nuôi liên tục trong phòng thí nghiệm để tạo ra nguồn nấm thuần chủng và được sử dụng để sản xuất chế phẩm:

Bước 1: Sản xuất giống nấm cấp 1 từ nguồn nấm thuần chủng

Bước 2: Sản xuất giống nấm cấp 2 từ giống nấm cấp 1

Bước 3: Lên men, tăng sinh khối nấm trong môi trường thích hợp

Bước 4: Sấy khô nấm

Bước 5:Phối trộn cơ chất, phụ gia để tạo chế phẩm

Bước 6:Đóng gói, bảo quản

Câu 4: Nêu tác dụng của chế phẩm vi khuẩn trừ sâu?

Trả lời:

Vi khuẩn trong chế phẩm trừ sâu có khả năng tổng hợp tinh thể protein gây độc cho sâu non. Tinh thể protein hoà tan trong dịch ruột, gây tổn thương màng ruột, làm sâu non chán ăn, ngừng ăn và chết sau từ 2 đến 4 ngày. Các tinh thể protein này ít độc với môi trường, với các loài có ích như cá, ong mật,... Đây là biện pháp phòng trừ sâu hại cây trồng an toàn cho con người và môi trường.

Câu 5: Nêu tác dụng của chế phẩm virus trừ sâu?

Trả lời:

Tác dụng của chế phẩm virus trừ sâu:

Virus NPV trong chế phẩm có khả năng nhân lên nhanh chóng bên trong tế bào, làm rối loạn quá trình trao đổi chất của sâu, làm cho sâu ngừng ăn và chết sau khoảng 2-5 ngày. Khi chết, cơ thể vật chủ chứa dịch virus, mềm nhũn và treo ngược trên cây. Chế phầm khi sử dụng phòng trừ sâu hại cây trồng không gây độc cho con người và môi trường.

Câu 6: Nêu tác dụng của chế phẩm nấm trừ sâu, bệnh?

Trả lời:

Tác dụng của chế phẩm nấm trừ sâu, bệnh:

Nấm trong chế phẩm nấm trừ sâu có khả năng gây bệnh cho sâu hại bằng cách xâm nhập vào khoang cơ thể, sinh ra các độc tố làm sâu yếu, ngừng ăn và chết sau khoảng 2 – 7 ngày. Sâu bị nấm bệnh khi chết thân cứng lại, thường có màu hồng, vàng nhạt, xanh hoặc trắng, phụ thuộc vào màu sắc của bào tử nấm gây bệnh.

Nấm trong chế phẩm nấm trừ bệnh cạnh tranh dinh dưỡng hoặc tiết ra các hoạt chất kháng sinh, enzyme làm chết vi sinh vật gây bệnh cây trồng.

Chế phẩm nấm không gây độc cho con người và môi trường, chính là biện pháp phòng trừ sinh học trong phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.

3. Vận dụng (3 câu)

Câu 1: Làm thế nào để sử dụng chế phẩm virus trừ sâu?

Trả lời:

Cách sử dụng chế phẩm virus trừ sâu:

Phun trực tiếp chế phẩm lên cây bị sâu hại. Khi sâu chết, virus sẽ phát tán ra bên ngoài và tiếp tục lày nhiễm cho lứa sâu kế tiếp.

Chế phẩm virus trừ sâu được sử dụng để phòng trừ sâu xanh hại bông, thuốc lá, sâu róm hại thông.....

Câu 2: Làm thế nào để sử dụng chế phẩm nấm trừ sâu, bệnh?

Trả lời:

Cách sử dụng chế phẩm nấm trừ sâu, bệnh:

Phun trực tiếp chế phẩm lên cây trồng hoặc có thể trộn với phân hữu cơ rắc lên bề mặt đất xung quanh gốc cây, sau đó xới đất lấp nhẹ lên trên.

Chế phẩm nấm trừ sâu được sử dụng rộng rãi để phòng trừ bọ hung hại mía, rầy nâu hại lúa, bọ cánh cứng hại khoai tây,...

Chế phẩm nấm trừ bệnh được sử dụng rộng rãi để phòng trừ các bệnh lở cổ rễ cà chua, khoai tây, tuyến trùng hại hồ tiêu,...

Câu 3: Chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng có những ưu điểm gì?

Trả lời:

Chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng là những chế phẩm có nhiều ưu điểm như:

-       An toàn cho sức khỏe con người và môi trường: Chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng được sản xuất từ các vi sinh vật có lợi, không gây hại cho sức khỏe con người và môi trường.

-       Hiệu quả cao: Chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng có hiệu quả cao trong việc phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng, giúp giảm thiểu thiệt hại do sâu, bệnh gây ra.

-       Thân thiện với môi trường: Chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng không gây ô nhiễm môi trường, góp phần bảo vệ môi trường.

4. Vận dụng cao (3 câu)

Câu 1: Quá trình sản xuất ba loại chế phẩm sinh vật trừ sâu, bệnh hại cây trồng có gì khác nhau?

Trả lời:

Câu 2: Chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng có những ưu điểm gì?

Trả lời:

Câu 3: Liệt kê một số chế phẩm vi khuẩn trừ sâu hiện đang được sử dụng phổ biến ở Việt Nam?

Trả lời:

Một số chế phẩm vi khuẩn trừ sâu hiện đang được sử dụng phổ biến ở Việt Nam:

- Chế phẩm vi khuẩn Bacillus thuringiensis (Bt)

- Chế phẩm vi khuẩn Metarhizium anisopliae

- Chế phẩm vi khuẩn Beauveria bassiana