Đáp án Lịch sử và Địa lí 5 kết nối Bài 13: Triều Nguyễn

BÀI 13. TRIỀU NGUYỄN

Khởi động: Quan sát hình 1 và cho biết loại hình nghệ thuật dưới đây liên quan đến triều đại nào trong lịch sử dân tộc.

Hướng dẫn chi tiết:

Đây loại hình nghệ thuật Nhã nhạc cung đình Huế, có liên quan đến triều đại nhà Nguyễn trong lịch sử dân tộc.

1. TRIỀU NGUYỄN VÀ CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy:

- Nêu sự thành lập Triều Nguyễn.

- Trình bày một số việc làm của Triều Nguyễn để xây dựng đất nước.

Hướng dẫn chi tiết:

- Sự thành lập của Triều Nguyễn: Năm 1802, sau khi đánh bại Triều Tây Sơn, Nguyễn Ánh lập ra Triều Nguyễn, định đô ở Phú Xuân (Huế), hiệu là Gia Long

- Một số việc làm của Triều Nguyễn để xây dựng đất nước:

+ Vua Gia Long ban hành bộ “Hoàng Việt luật lệ” nhằm củng cố trật tự xã hội

+ Vua Minh Mạng tiến hành cải cách hành chính, chia cả nước thành 30 tỉnh và 1 phủ

+ Các vị vua tiếp tục các hoạt động thực thi chủ quyền biển, đảo đặc biệt là với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 3, em hãy:

- Nêu kết quả của công cuộc khai hoang dưới Triều Nguyễn

- Kể chuyện về Nguyễn Công Trứ và nêu đóng góp của ông

Hướng dẫn chi tiết:

- Kết quả của công cuộc khai hoang dưới Triều Nguyễn: góp phần mở rộng diện tích canh tác, ổn định xã hội và thúc đẩy nông nghiệp phát triển

- Câu chuyện về Nguyễn Công Trứ và đóng góp của ông:

+ Đầu thế kỉ XIX, nhiều nông dân không có ruộng đất cày cấy, bỏ làng đi phiêu tán và nổi dậy chống triều đình

+ Trong tình hình đó, Nguyễn Công Trứ đã tâu lên vua để cho khai hoang yên nghiệp dân nghèo, nhà vua đồng ý và cử ông làm Doanh điền sứ chuyên coi việc khai phá đất hoang

+ Ông đã chiêu tập người dân khai hoang lấn biển ở vùng duyên hải Bắc Bộ, mở rộng diện tích đất, thúc đẩy nông nghiệp phát triển

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy nêu những đóng góp của Nguyễn Trường Tộ đối với lịch sử dân tộc.

Hướng dẫn chi tiết:

Những đóng góp của Nguyễn Trường Tộ đối với lịch sử dân tộc là:

- Là đại diện tiêu biểu cho trào lưu cách tân đất nước cuối thế kỉ XIX

- Trình lên vua nhiều bản điều trần, mong muốn làm cho đất nước giàu mạnh

- Đề nghị mở rộng quan hệ với nước ngoài, mở các trường dạy đóng tàu, đúc súng,...

2. PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG CHỐNG PHÁP

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy:

- Cho biết những nét chính về phong trào Cần vương cuối thế kỉ XIX

- Kể câu chuyện về Phan Đình Phùng và cuộc khởi nghĩa Hương Khê

Hướng dẫn chi tiết:

- Những số nét chính về phong trào Cần vương cuối thế kỉ XIX:

+ Năm 1884, Triều đình Nhà Nguyễn kí hiệp ước công nhận quyền đô hộ của thực dân Pháp trên toàn bộ đất nước Việt Nam

+ Một bộ phận quan lại thuộc phái chủ chiến, đứng đầu là vua Hàm Nghi mong muốn khôi phục độc lập dân tộc

+ Năm 1885, Tôn Thất Thuyết ban bố dụ Cần vương, kêu gọi nhân dân đồng lòng giúp vua cứu nước, phong trào bùng nổ và phát triển mạnh mẽ

- Câu chuyện về về Phan Đình Phùng và cuộc khởi nghĩa Hương Khê:

+ Cuối thế kỉ XIX, Phan Đình Phùng đã đứng ra chiêu tập lực lượng chống Pháp dưới lời kêu gọi cứu nước của vua Hàm Nghi

+ Khởi nghĩa đã xây dựng căn cứ tại Hương Khê, các anh hùng, hào kiệt đã tự nguyện liên kết lực lượng dưới quyền chỉ huy của ông

+ Cuộc khởi nghĩa đã kéo dài hơn 10 năm, gây thiệt hại cho quân Pháp

+ Cuối năm 1895, Phan Đình Phùng hi sinh trong một trận chiến đấu, cuộc khởi nghĩa suy yếu dần rồi tan rã

3. LUYỆN TẬP

Câu 1: Vẽ sơ đồ tư duy những nét chính về lịch sử Việt Nam dưới Triều Nguyễn.

Hướng dẫn chi tiết: