Đáp án Sinh học 12 kết nối Bài 29: Trao đổi vật chất và chuyển hoá năng lượng trong hệ sinh thái

BÀI 29. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THÁI

Mở đầu: Tại sao những vùng biển có chất vô cơ ở đáy cuộn lên bề mặt thường có tổng sinh khối lớn hơn tổng sinh khối ở những vùng biển lặng?

Hướng dẫn chi tiết:

Những vùng biển có chất vô cơ ở đáy cuộn lên bề mặt thường có tổng sinh khối lớn hơn tổng sinh khối ở những vùng biển lặng vì chất vô cơ bị cuộn lên sẽ tạo thành một vòng tuần hoàn vật chất, mang theo chất dinh dưỡng từ đáy biển cung cấp cho sinh vật sinh trưởng và phát triển, làm tăng các hoạt động sống của sinh vật, từ đó tạo ra sinh khối lớn hơn.

I. KHÁI QUÁT TRAO ĐỔI VẬT CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THÁI

II. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI

Quan sát Hình 29.3 và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Mỗi loài trong hình được xếp vào các bậc dinh dưỡng nào?

Hướng dẫn chi tiết:

• Bậc dinh dưỡng cấp 1: Cỏ.

• Bậc dinh dưỡng cấp 2: Thỏ, chuột, cào cào, chim sẻ.

• Bậc dinh dưỡng cấp 3: Cáo, cú, chuột, chim sẻ.

• Bậc dinh dưỡng cấp 4: Cáo, cú.

Câu 2: Vì một lí do nào đó mà chim cú bị loại bỏ khỏi hệ sinh thái thì có thể dẫn đến sự gia tăng số lượng của những loài nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Nếu chim cú bị loại bỏ khỏi hệ sinh thái thì có thể sẽ dẫn đến sự gia tăng số lượng của cáo, chuột và thỏ.

III. DÒNG NĂNG LƯƠNG TRONG HỆ SINH THÁI

Câu 1: Phân biệt ba dạng tháp sinh thái.

Hướng dẫn chi tiết:

Sự khác biệt: Tháp sinh thái xây dựng dựa trên số lượng cá thể sinh vật ở mỗi bậc dinh dưỡng. Tháp sinh khối xây dựng dựa trên khối lượng tổng số của tất cả các sinh vật trên một đơn vị diện tích hay thể tích ở mỗi bậc dinh dưỡng. Tháp năng lượng được xây dựng dựa trên số năng lượng được tích luỹ trên một đơn vị diện tích hay thể tích, trong một đơn vị thời gian ở mỗi bậc dinh dưỡng.

Câu 2: Tại sao trong mối quan hệ giữa vật ăn thịt và con mồi, tổng sinh khối của vật ăn thịt luôn nhỏ hơn tổng sinh khối của con mồi?

Hướng dẫn chi tiết:

Trong mối quan hệ giữa vật ăn thịt và con mồi, tổng sinh khối của vật ăn thịt luôn nhỏ hơn tổng sinh khối của con mồi do: Ở mỗi bậc dinh dưỡng, phần lớn năng lượng bị tiêu hao qua hô hấp, chất thải và các bộ phận rơi rụng, năng lượng truyền lên bậc dinh dưỡng cao hơn chỉ khoảng 10%. Năng lượng tích lũy tạo ra sinh khối ở mỗi bậc dinh dưỡng chiếm khoảng 10% năng lượng nhận từ bậc dinh dưỡng liên kề thấp hơn. 

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Các loài sau đây có trong một quần xã ruộng lúa: lúa, cỏ lồng vực, cỏ gà, châu chấu, sâu cuốn lá, sâu đục thân, rầy nâu, ốc bươu vàng, nhái, cóc, nhện, rắn nước, chim sâu, cò, cú mèo.

a) Hãy lập lưới thức ăn có thể có trong quần xã trên. Từ lưới thức ăn đã lập, hãy chỉ ra các chuỗi thức ăn và các mắt xích chung giữa các chuỗi đó.

b) Xếp các loài có trong lưới thức ăn đã lập ở phần a) vào các bậc dinh dưỡng tương ứng.

Hướng dẫn chi tiết:

a) 

• Lưới thức ăn:

• 

• Các chuỗi thức ăn: