Đáp án Tin học 9 chân trời sáng tạo Bài 3: Tác động của công nghệ số đối với con người, xã hội

BÀI 3. TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHỆ SỐ ĐỐI VỚI CON NGƯỜI, XÃ HỘI

KHỞI ĐỘNG

Hãy trao đổi với bạn để nêu những lợi ích và những vấn đề phát sinh từ việc sử dụng thiết bị số, Internet đối với đời sống con người và xã hội.

Hướng dẫn chi tiết:

• Lợi ích: Giúp mọi người có thể liên lạc với nhau mà không cần gặp mặt, hoàn thành công việc dễ dàng hơn, nắm bắt được nhiều thông tin bổ ích.

• Tác hại: Một số người bị quá lệ thuộc vào công nghệ số, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, con người mất việc làm do nhiều việc đang dần được thay thế bằng máy móc, ảnh hưởng đến các mối quan hệ.

KHÁM PHÁ

1. Mặt trái của công nghệ số

Làm

Trao đổi với bạn để chỉ ra những tác động tiêu cực của công nghệ số đối với đời sống con người, xã hội trong mỗi tình huống dưới đây.

Hướng dẫn chi tiết:

• Hình 1: Nghiện internet ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần, ảnh hưởng đến kết quả học tập, làm việc.

• Hình 2: Bắt nạt, bạo lực qua internet: Việc bắt nạt, bạo lực qua internet gây ảnh hưởng lớn đến tâm lý, tinh thần của người bị bắt nạt, bạo lực. Đặc biệt việc bắt nạt, bạo lực qua internet có thể dẫn đến những hành vi vi phạm đạo đức, pháp luật trong cuộc sống thực.

• Hình 3. Ngồi bên nhau nhưng ai cũng chỉ chăm chú sử dụng các thiết bị số: khiến các thành viên trong gia đình thiếu sự chia sẻ, gắn kết, quan tâm nhau.

• Hình 4: Rác thải công nghệ số là chất thải nguy hại cho môi trường, việc xử lý rác thải số cũng tốn kém và khó khăn. Với thực trạng chạy đua mua sắm khiến rác thải công nghệ số ngày càng nhiều, ảnh hưởng lớn đến môi trường sống.

2. Sử dụng Internet đúng quy định

a. Một số quy định về sử dụng Internet

Làm

Theo em, nếu thiếu thận trọng, người dùng Internet có thể vô ý vi phạm quy định nào của pháp luật, quy tắc ứng xử trên mạng xã hội?

Hướng dẫn chi tiết:

Nếu thiếu thận trọng, người dùng Internet có thể vô ý vi phạm:

• Cung cấp, chia sẻ, lưu trữ, sử dụng thông tin số nhằm: Kích động bạo lực, gây hận thù, Tiết lộ bí mật của tổ chức, cá nhân; Xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín, danh dự của tổ chức, cá nhân; Quảng cáo, tuyên truyền hàng hoá, dịch vụ bị cấm.

• Cản trở trái pháp luật việc cung cấp, truy cập thông tin trên Internet của tổ chức, cá nhân.

• Tạo, cài đặt, phát tán phần mềm độc hại, virus máy tính; xâm nhập trái phép, chiếm quyền điều khiển hệ thống thông tin của tổ chức, cá nhân.

b. Một số ví dụ về hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hóa trong môi trường số

Làm

Trao đổi với bạn và cho biết, trong mỗi tình huống dưới đây hành vi nào là vi phạm pháp luật, hành vi nào là trái đạo đức, thiếu văn hoá?

Hướng dẫn chi tiết:

• Tình huống a: Vi phạm đạo đức và pháp luật.

• Tình huống b: Vi phạm pháp luật.

• Tình huống c: Hành vi trái đạo đức, văn hóa.

• Tình huống d: Hành vi trái đạo đức, thiếu văn hóa.

LUYỆN TẬP

1. Trình bày một số tác động tiêu cực của công nghệ số đối với đời sống con người và xã hội. Nêu ví dụ minh họa.

Hướng dẫn chi tiết:

Một số tác động tiêu cực của công nghệ đối với đời sống con người và xã hội.

• Ảnh hưởng đến sức khỏe nếu sử dụng máy tính, điện thoại trong thời gian dài. Ví dụ nếu phải làm việc nhiều với máy tính thì sẽ ảnh hưởng đến mắt, lưng. Đặc biệt những bạn mải chơi điện tử có thể bị ảnh hưởng đến thần kinh.

• Mạng Internet phát triển mạnh mẽ, ngoài những lợi ích, nó cũng khiến con người bị lệ thuộc vào thiết bị công nghệ, lười tư duy suy nghĩ: Một số bạn học sinh lười suy nghĩ, khi có bài tập thay vì suy nghĩ tìm lời giải, thì các bạn lên mạng chép.

• Vấn đề hàng giả, hàng kém chất lượng, lừa đảo trên môi trường mạng khá nhiều và khó kiểm soát. Như gọi điện lừa đảo, giả danh cơ quan có thẩm quyền để lừa đảo, đe dọa

2. Nêu ví dụ về một số hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hoá trong môi trường số.

Hướng dẫn chi tiết:

Một số hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hóa trong môi trường số là:

• Like và chia sẻ những bài viết có nội dung không lành mạnh, hành vi bạo lực, văn hóa phẩm đồi trụy, tin tức chưa được kiểm chứng gây hoang mang cho người khác.

• Hành vi nói xấu, bôi nhọ danh dự của người khác lên mạng xã hội.

• Buôn bán những mặt hàng cấm trên môi trường mạng.

VẬN DỤNG

Nêu tác động tiêu cực của công nghệ số và chỉ ra hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hóa trong tình huống sau đây: 

"Một học sinh thường xuyên trốn học, lấy trộm tiền của bố mẹ và các bạn trong lớp để chơi trò chơi trực tuyến."

Hướng dẫn chi tiết:

Khi bạn học sinh thường xuyên trốn học, lấy trộm tiền của bố mẹ và các bạn trong lớp để chơi trò chơi trực tuyến, bạn học sinh đó đã bị ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường mạng về mặc đạo đức, quy định của nhà trường, và đặc biệt là vi phạm pháp luật. Cụ thể Bạn học sinh đã không chăm chỉ học hành, mải chơi game, trốn học là hành vi vi phạm đạo đức, phụ lòng mong mỏi của cha, mẹ và thầy cô. Ngoài ra, bạn học sinh đã có hành vi trộm cắp của chính bố mẹ và các bạn của mình, là vi phạm đạo đức và nếu nghiêm trọng thì đây là hành vi vi phạm pháp luật.