Giáo án chuyên đề Lịch sử 11 kết nối Chuyên đề 2: Chiến tranh và hòa bình trong thế kỉ XX (P1)

CHUYÊN ĐỀ 2: CHIẾN TRANH VÀ HÒA BÌNH TRONG THẾ KỈ XX

(10 tiết)

1. MỤC TIÊU CHUYÊN ĐỀ
2. Kiến thức

Sau chuyên đề này, HS sẽ:

• Giải thích được nguyên nhân bùng nổ, hậu quả và tác động của hai cuộc chiến tranh thế giới (nửa đầu thế kỉ XX).
• Phân tích được khát vọng hòa bình và cuộc đấu tranh vì hòa bình của nhân dân thế giới giữa hai cuộc chiến tranh.
• Nêu được ý nghĩa của phong trào kháng chiến chống phát xít vì hòa bình của nhân dân thế giới trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Phân tích được ý nghĩa của cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của nhân dân Liên Xô.
• Nêu được nét chính về nguyên nhân, đặc điểm, hậu quả của Chiến tranh lạnh. Phân tích được nguyên nhân kết thúc và tác động của Chiến tranh lạnh.
• Giải thích được vì sao Chiến tranh lạnh, các cuộc chiến tranh, xung đột vẫn tiếp tục diễn ra.
• Sưu tầm tư liệu để tìm hiểu về cuộc đấu tranh vì hòa bình của nhân dân thế giới trong Chiến tranh lạnh. Nêu được nét chính về phong trào quốc tế ủng hộ cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, ủng hộ cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam thông qua ví dụ cụ thể.
• Giải thích được vì sao cuộc đấu tranh vì hòa bình của nhân dân thế giới vẫn tiếp diễn sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc.
• Có ý thức trân trọng và góp phần tham gia vào cuộc đấu tranh vì hòa bình của nhân dân thế giới.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng:

• Tìm hiểu lịch sử: thông qua việc sưu tầm, khai thác và sử dụng tư liệu lịch sử để tìm hiểu cuộc đấu tranh vì hòa bình của nhân dân thế giới.
• Nhận thức và tư duy lịch sử: thông qua việc giải thích được cơ sở, nguồn gốc của hai cuộc chiến tranh thế giới, Chiến tranh lạnh; khát vọng hòa bình và cuộc đấu tranh vì hòa bình của nhân dân thế giới; phong trào quốc tế ủng hộ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam.
• Vận dụng kiến thức: hiểu biết nguồn gốc của chiến tranh, vận dụng vào việc ngăn ngừa chiến tranh; nhận thức rõ giá trị của hòa bình để góp phần vào cuộc đấu tranh bảo vệ hòa bình; hiểu được bản chất của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam là chính nghĩa.

3. Phẩm chất

• Yêu hòa bình, trân trọng giá trị của hoà bình, từ đó có ý thức phản đối phản chiến tranh, tham gia các hoạt động gìn giữ, bảo vệ hòa bình.
• Bồi dưỡng lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu hi sinh để giành độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ quốc.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC
2. Đối với giáo viên

• Xây dựng kế hoạch theo định hướng phát triển năng lực.
• Bản đồ thế giới.
• Tranh ảnh, tư liệu về các cuộc chiến tranh thế giới, khu vực và cuộc đấu tranh bảo vệ hòa bình của nhân dân thế giới.
• Phiếu học tập.
• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SHS Lịch sử 11.
• Tranh ảnh, tư liệu về chiến tranh và hòa bình trong thế kỉ XX.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Tạo sự hứng thú, kích thích HS muốn khám phá về chiến tranh và hòa bình trong thế kỉ XX.
3. Nội dung: GV trình chiếu, dẫn dắt, hướng dẫn HS quan sát hình ảnh và yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

- Vì sao hòa bình trở thành ước muốn vĩ đại nhất của mọi người?

- Hãy chia sẻ những điều em muốn biết về chiến tranh, về hoạt động chiến tranh, bảo vệ hòa bình của nhân dân thế giới trong thế kỉ XX.

1. Sản phẩm: HS trình bày hiểu biết về hoạt động chiến tranh và bảo vệ hòa bình trong thế kỉ XX.

d.Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh và dẫn dắt: “Không bạo lực” là tác phẩm điêu khắc nổi tiếng với khẩu súng khổng lồ có nòng bị thắt nút do nghệ sĩ người Thụy Điển C.Ph. Ri-tê-uốt sáng tác, tặng cho Lên hợp quốc và được đặt bên ngoài trụ sở của tổ chức này ở Niu Oóc (Mỹ). Cựu Tổng Thư kí Liên hợp quốc Ko-phi-An-nan khẳng định: “Tác phẩm điêu khắc Không bạo lực không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật đơn thuần; nó đã làm phong phú thêm ý thức của nhân loại với một hàm ý biểu tượng mạnh mẽ trong những đường nét đơn giản lời cầu nguyện vĩ đại nhất của con người: hòa bình cho mọi người”.

- GV yêu cầu HS cả lớp suy nghĩa và trả lời câu hỏi:

+ Vì sao hòa bình trở thành ước muốn vĩ đại nhất của mọi người?

+ Hãy chia sẻ những điều em muốn biết về chiến tranh, về hoạt động chiến tranh, bảo vệ hòa bình của nhân dân thế giới trong thế kỉ XX.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, dựa vào một số kiến thức đã học, hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày suy nghĩ, cảm nhận về hoạt động chiến tranh, bảo vệ hòa bình trong thế kỉ XX.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến hoặc đặt câu hỏi cho bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Hòa bình trở thành ước muốn vĩ đại nhất của mọi người vì:

• Những gì mà hòa bình mang lại cho đất nước là hết sức to lớn, cho con người cảm giác hạnh phúc, thoát khỏi sự lo toan, sợ hãi, tránh được nỗi đau từ chiến tranh. Chỉ khi đất nước hòa bình thì người dân mới có thể yên tâm phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa.
• Hòa bình đem lại cho con người nền tảng để thực hiện các giá trị sống khác, xây dựng đất nước hướng đến mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

+ Thế kỉ XX đã diễn ra 2 cuộc Chiến tranh thế giới và nhiều cuộc chiến tranh khác (Chiến tranh lạnh, Chiến tranh Việt Nam, Chiến tranh vùng vịnh,…).

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Thế kỉ XX là thế kỉ của những biến đổi to lớn nhất trong lịch sử nhân loại. Trong đó, vấn đề hòa bình đặt ra thành một trong những vấn đề toàn cầu. Vậy, nguyên của những cuộc chiến tranh ấy là gì và hậu quả, tác động của nó đối với hòa bình trên toàn thế giới, cũng như đối với từng quốc gia như thế nào? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong chuyên đề ngày hôm nay – Chuyên đề 2: Chiến tranh và hòa bình trong thế kỉ XX.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. CHIẾN TRANH VÀ HÒA BÌNH TRONG NỬA ĐẦU THẾ KỈ XX

Hoạt động 1. Tìm hiểu về Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918)

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải thích được nguyên nhân sâu xa và duyên cơ trực tiếp dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Phân tích được hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Đánh giá được tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất đối với tình hình thế giới.

1. Nội dung:

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, khai thác Tư liệu 1, thông tin mục 1a SGK tr.21 và trả lời câu hỏi: Giải thích những nguyên nhân sâu xa và duyên cớ trực tiếp dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ, khai thác Hình 2, Bảng 1, mục Em có biết, thông tin mục 1b và trả lời câu hỏi:

+ Phân tích hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

+ Đánh giá tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất đối với tình hình thế giới.

1. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về nguyên nhân, hậu quả và tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918) và chuẩn kiến thức của GV.
2. Tổ chức thực hiện: