Giáo án điện tử chuyên đề Sinh học 11 chân trời Bài 11: Ngộ độc thực phẩm

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Ở địa phương A, tình trạng ngộ độc thực phẩm diễn ra ngày càng phức tạp, nhiều vụ ngộ độc nghiêm trọng phải cấp cứu, khiến cho người dân vô cùng lo lắng. Nếu là người dân địa phương, em sẽ làm gì trước tình trạng trên?

BÀI 11. NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm ngộ độc thực phẩm

I

Nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm

II

Biện pháp phòng tránh và điều trị ngộ độc thực phẩm

III

I

KHÁI NIỆM NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

THẢO LUẬN NHÓM

• Hãy nêu một số ví dụ về ngộ độc thực phẩm mà em biết.
• Ngộ độc thực phẩm là gì?
• Ngộ độc thực phẩm có đặc điểm gì?

I. KHÁI NIỆM NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

Ngộ độc thực phẩm là tình trạng bệnh lí do hấp thụ thực phẩm bị ô nhiễm hoặc có chứa chất độc.

I. KHÁI NIỆM NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

Đặc điểm

• Thường xảy ra một cách đột ngột, hàng loạt.
• Thường gia tăng vào mùa nóng, các ngày lễ, Tết và thường xảy ra ở những nơi ăn uống tập thể, khu vực ô nhiễm môi trường,...

I. KHÁI NIỆM NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

Đặc điểm

• Có những triệu chứng của một bệnh cấp tính, biểu hiện bằng sự nôn ói, tiêu chảy,...

Ngộ độc thực phẩm do kẹo không rõ nguồn gốc

Ngộ độc thực phẩm do củ ấu tàu

Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Salmonella

KẾT LUẬN

Ngộ độc thực phẩm là tình trạng bệnh lí do hấp thụ thực phẩm bị ô nhiễm hoặc có chứa chất độc.

NGUYÊN NHÂN GÂY NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

THẢO LUẬN NHÓM

Nhóm 1: Đọc thông tin ở mục II và hoàn thành Bảng 11.1 theo mẫu trong SCĐ về nguyên nhân gây ngộ độc do thực phẩm nhiễm sinh vật gây độc.

Nhóm 2: Đọc thông tin ở mục II và hoàn thành Bảng 11.1 theo mẫu trong SCĐ về nguyên nhân gây ngộ độc do thực phẩm chứa độc tố.

Nhóm 3: Đọc thông tin ở mục II và hoàn thành Bảng 11.1 theo mẫu trong SCĐ về nguyên nhân gây ngộ độc do thực phẩm nhiễm hóa chất độc hại.

1. NGỘ ĐỘC DO THỰC PHẨM NHIỄM SINH VẬT GÂY ĐỘC

1. NGỘ ĐỘC DO THỰC PHẨM NHIỄM SINH VẬT GÂY ĐỘC

MỘT SỐ VI KHUẨN GÂY NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

2. NGỘ ĐỘC DO THỰC PHẨM CHỨA ĐỘC TỐ

2. NGỘ ĐỘC DO THỰC PHẨM CHỨA ĐỘC TỐ

2. NGỘ ĐỘC DO THỰC PHẨM CHỨA ĐỘC TỐ

2. NGỘ ĐỘC DO THỰC PHẨM CHỨA ĐỘC TỐ

MỘT SỐ LOÀI NẤM ĐỘC

3. NGỘ ĐỘC DO NHIỄM HÓA CHẤT ĐỘC HẠI

3. NGỘ ĐỘC DO NHIỄM HÓA CHẤT ĐỘC HẠI

THẢO LUẬN NHÓM

3 (tr.62 SCĐ). Hãy phân biệt nội độc tố, ngoại độc tố, và ngộ độc thực phẩm do hai loại độc tố này gây ra.

4 (tr.64 SCĐ). Trong sản xuất nông nghiệp, cần có những lưu ý gì để phòng tránh ngộ độc thực phẩm?

Câu 3

Câu 4

Trong sản xuất nông nghiệp, cần lưu ý để phòng tránh ngộ độc thực phẩm:

• Sử dụng phân bón hoá học, thuốc bảo vệ thực vật đúng liều lượng, đúng thời điểm. Không sử dụng chất hoá học khi sắp thu hoạch hoặc đang thu hoạch nông phẩm.
• Không lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật hoá học hay chất điều hòa tăng trưởng; không sử dụng các chất cấm, không dùng các loại thuốc không rõ nguồn gốc,...

Câu 3

KẾT LUẬN

Các nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm gồm: do thực phẩm nhiễm vi sinh vật; thực phẩm nhiễm hóa chất độc hại; thực phẩm chứa chất độc.

BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH VÀ ĐIỀU TRỊ NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

III

Đọc thông tin mục III và thảo luận nhóm

Nhóm 1: Hoàn thành bảng 11.2 về biện pháp phòng tránh ngộ độc thực phẩm thuộc khâu sản xuất.

Nhóm 2: Hoàn thành bảng 11.2 về biện pháp phòng tránh ngộ độc thực phẩm thuộc khâu bảo quản.

Nhóm 3: Đọc thông tin và phân tích các bước điều trị ngộ độc thực phẩm.

Nhóm 4: Đọc thông tin và hoàn thành bảng 11.4.

1. BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

Đảm bảo thực hành canh tác tốt (GAP)

Vệ sinh khu sản xuất, chế biến

Bảo quản thực phẩm với các điều kiện an toàn

1. BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

Kiểm tra chặt chẽ các thực phẩm xuất khẩu, nhập khẩu

Tuân thủ nguyên tắc chế biến thực phẩm an toàn

2. BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

a) Sơ cứu khi ngộ độc thực phẩm

• Sau khi bị ngộ độc cần sơ cứu kịp thời cho bệnh nhân.
• Cần kích thích nôn để chất độc đi ra ngoài cùng với thức ăn, góp phần làm giảm tình trạng ngộ độc.

2. BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

b) Cấp cứu khi ngộ độc thực phẩm

• Cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần và nhanh nhất.
• Sử dụng các biện pháp y khoa để làm sạch hệ tiêu hóa, loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể.

2. BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

c) Điều trị một số loại ngộ độc thực phẩm

• Căn cứ vào nguyên nhân gây ngộ độc (do vi khuẩn, do nấm độc, thuốc trừ sâu,...), tình trạng sức khỏe sau cấp cứu, thực tiễn tại cơ sở y tế để đưa ra các phác đồ điều trị thích hợp.
• Lựa chọn phác đồ và tiền hành điều trị nhằm loại bỏ triệt để chất độc ra khỏi cơ thể hoặc tiêu diệt hết vi khuẩn gây bệnh.

6(SCĐ - tr.66). Việc sơ cứu người bị ngộ độc có ý nghĩa gì? Để sơ cứu hiệu quả, cần lưu ý những gì?

Trả lời

• Việc sơ cứu người bị ngộ độc có ý nghĩa rất lớn đến sức khỏe của bệnh nhân. Khi bị ngộ độc việc sơ cứu kịp thời giúp người bệnh có thể thoát khỏi cơn nguy kịch, giảm mức độ nặng của ngộ độc.

Trả lời

Để sơ cứu hiệu quả cần lưu ý:

• Cho người bệnh nghỉ ngơi nơi thoáng khí.
• Kích thích nôn bằng phương pháp cơ học hoặc cho người bệnh uống nhiều nước muối hòa tan; đặt người bệnh nằm nghiêng, kê gối cao để chất nôn không bị trào ngược vào phổi.
• Cho uống oresol khi người bệnh đã nôn được để bù nước và chống mất nước, giúp trung hòa chất độc trong cơ thể.

KẾT LUẬN

Để khắc phục tình trạng ngộ độc thực phẩm, cần có các biện pháp phòng tránh ở tất cả các khâu: sản xuất nguyên liệu; sản xuất, chế biến thực phẩm,; bảo quản; dịch vụ, thương mại; tiêu dùng.

KẾT LUẬN

Khi ngộ độc xảy ra, cần nhanh chóng thực hiện các biện pháp sơ cứu (gây nôn, làm loãng nồng độ chất độc,...), cấp cứu (rửa ruột, ngăn sự hấp thụ chất độc,...) và điều trị (dùng thuốc đặc trị, phục hồi hệ tiêu hóa,...).

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

--------------- Còn tiếp ---------------