Giáo án điện tử chuyên đề Tin học ứng dụng 11 kết nối Bài 3: Làm việc với đối tượng đường

THÂN CHÀO CÁC EM ĐẾN VỚI MÔN TIN HỌC!

KHỞI ĐỘNG

Hình 3.1. Đối tượng vẽ

Em sẽ dùng những công cụ vẽ nào trong Inkscape vẽ một chiếc bàn, một li nước và một giọt nước?

Bàn được vẽ bằng hình elip và các hình chữ nhật xếp lên nhau.

Cốc nước và giọt nước không vẽ trực tiếp từ các hình khối có sẵn, nhưng giọt nước có thể vẽ hình tam giác và hình tròn xếp lên nhau ở vị trí thích hợp. Tương tự cho cốc nước.

Hình 3.1. Đối tượng vẽ

BÀI 3: LÀM VIỆC VỚI ĐỐI TƯỢNG ĐƯỜNG

01

NỘI DUNG BÀI HỌC

Các đối tượng dạng đường

Thiết lập màu sắc cho các đối tượng

Thực hành

02

03

01

CÁC ĐỐI TƯỢNG DẠNG ĐƯỜNG

Một hình tròn được xác định khi biết tâm và bán kính. Một đoạn cong trơn có thể được xác định bởi các tham số hay không, điều khiển các tham số đó như thế nào?

Một đoạn cong trơn có thể xác định bở hai điểm đầu mút và tiếp tuyến tại hai điểm đầu mút đó.

Một hình tròn được xác định khi biết tâm và bán kính. Một đoạn cong trơn có thể được xác định bởi các tham số hay không, điều khiển các tham số đó như thế nào?

Đường cong có thể được xác định bởi một số điểm điều khiển.

GIỚI THIỆU ĐƯỜNG CONG

Inkscape cung cấp 5 kiểu vẽ khác nhau:

Hình 3.3. Các kiểu vẽ đường

Để bắt đầu vẽ hình, ta thực hiện các bước như sau:

• Bước 1: Chọn công cụ Pen trên hộp công cụ.
• Bước 2: Chọn một kiểu vẽ phù hợp với hình cần vẽ.
• Bước 3: Nháy chuột để xác định điểm neo trên hình vẽ (với kiểu vẽ đầu tiên).
• Di chuyển chuột và chọn điểm neo tiếp theo nếu muốn đường cong gấp khúc tại điểm vừa vẽ hoặc kéo thả chuột sau đó nháy chuột chọn điểm neo tiếp theo nếu muốn đường cong trơn tại điểm vừa vẽ.
• Kết thúc đường cong bằng cách nhấn phím Enter hoặc nháy đúp chuột tại vị trí cuối cùng, hoặc nháy đúp chuột tại điểm xuất phát để tạo đường cong kín (khi đó điểm xuất phát được đánh dấu đỏ).

Cách vẽ đường cong bằng Pen

• Bắt đầu tại một điểm, ta di chuột và nháy chuột tại một điểm ở quãng giữa của đoạn cong muốn vẽ hoặc tại điểm nối giữa các đoạn cong khác nhau.
• Tại điểm vừa nháy chuột, ta giữ và kéo chuột đến khi thấy độ cong phù hợp thì nhả chuột và tiến hành vẽ phần tiếp theo tương tự như vậy.

Ví dụ muốn vẽ thân cây hơi cong bằng Pen. Ta chia thành nhiều đoạn nhỏ và vẽ dần như hình dưới.

Cách khác để có đối tượng dạng đường

• Bắt đầu bằng một đối tượng hình khối rồi thực hiện lệnh Path —› Object to Path.
• Khi đó ta có thể chỉnh riêng các điểm neo để tạo thành dạng hình khác.

Cách chỉnh sửa điểm neo

• Thêm điểm neo thường được dùng khi muốn tăng độ chi tiết trên một đoạn.
• Ví dụ, để có một cành cây thẳng, ta muốn thêm vài mấu trên đó nên thêm các điểm mới tại vị trí muốn thêm và chỉnh các điểm này.
• Bớt điểm neo thường dùng khi trên một đoạn ta thấy số điểm neo nhiều quá mức cần thiết hay bỏ bớt một số chi tiết trên hình - điển hình là khi thực hiện lệnh Trace Bitmap (học ở bài sau).

Cách chỉnh sửa điểm neo

• Khi muốn đổi cạnh nối giữa các điểm cần đảm bảo các điểm được chọn đang được nối với không quá một cạnh khác.
• Nếu một điểm nào đó đang nối với hai điểm khác ta cần sử dụng lệnh bỏ liên kết để bỏ liên kết từ điểm đó đến điểm không cần thiết trước khi thực hiện lệnh thêm liên kết.

Việc chuyển đổi loại điểm neo là tác vụ thường xuyên thực hiện

• Ví dụ, vẽ hình giọt nước trong phần khởi động bằng cách vẽ hình elip rồi chuyển thành đối tượng đường.
• Chọn một điểm neo ở đầu nhọn để chuyển thành điểm neo góc và chỉnh đường chỉ hướng tại các điểm neo để thu được hình giọt nước.

Để vẽ một hình chữ nhật bằng đối tượng đường thì cần xác định ít nhất bao nhiêu điểm neo?

4 điểm neo

KẾT LUẬN

Đối tượng đường trong Inkscape gồm nhiều đoạn thẳng và đoạn cong ghép với nhau, có thể dùng để biểu diễn các đối tượng phức tạp.

02

THIẾT LẬP MÀU SẮC CHO CÁC ĐỐI TƯỢNG

Thảo luận nhóm đôi, trả lời câu hỏi Hoạt động 2

Khi tô màu một bông hoa, cách tô màu nào có kết quả đẹp hơn?

B. Tô màu đỏ ở phần giữa

rồi chuyền dần sang

màu vàng ở phía ngoài.

A. Tô cả bông hoa

bằng một màu.

B. Tô màu đỏ ở phần giữa

rồi chuyền dần sang

màu vàng ở phía ngoài.

Thiết lập màu sắc cho đối tượng

Hình 3.4 hiển thị trang Fill để điều chỉnh màu tô, các kiểu tô thường dùng nhất là không tô, tô bằng một màu, và tô bằng màu chuyển sắc.

Hình 3.4. Hộp thoại Fill and Stroke – các kiểu màu tô

• Để điều chỉnh một mẫu tô màu chuyển sắc, em nháy chuột vào biểu tượng Edit gradient trong hộp thoại Fill and Stroke hoặc Create and edit gradients trong hộp công cụ.
• Khi đoạn thẳng điều khiển hiện ra, em có thể thay đổi vị trí của các điểm điều khiển hoặc đặt lại màu sắc và độ mờ (Opacity) cho các điểm này.
• Để thêm điểm điều khiển, nháy đúp chuột lên đoạn thẳng điều khiển.
• Để xoá điểm điều khiển, chọn điểm muốn xoá và nhắn phím Delete.

Ví dụ: Hình 3.5 thể hiện một tô màu chuyển sắc với ba điểm điều khiển có màu đỏ - lục – lam, độ mờ tại ba điểm điều khiển đều là 100.

Hình 3.5. Hình chữ nhật tô màu chuyển sắc

Khi thực hiện thiết lập màu sắc, cần chú ý đến giá trị A và Opacity

• Hai giá trị này càng thấp thì màu sắc càng trở nên trong suốt.
• Khi hai giá trị bằng 100, màu tô sẽ hoàn toàn che phủ các hình phía dưới.
• Khi hai giá trị bằng 0, màu được tô là trong suốt hoàn toàn.

• Công cụ sao chép màu có thể sử dụng rất hiệu quả khi muốn sử dụng các màu giống nhau mà không nhớ chính xác mã màu.
• Chọn màu sử dụng hệ HSL hoặc HSV vì chọn trên các hệ màu này khá trực quan.
• Tô màu chuyển sắc dùng nhiều màu khác nhau: Thực hiện bằng cách thêm một (một vài) điểm điều khiển trên đoạn thẳng điều khiển bằng cách nháy đúp lên đoạn thẳng. Sau đó chọn màu cho từng điểm điều khiển.

KẾT LUẬN

Màu sắc của đối tượng được điều khiển bởi ba thành phần độc lập:

màu tô

màu vẽ

kiểu vẽ

Cho một hình chữ nhật được tô màu chuyển sắc với hai điểm điều khiển đều có màu là (0, 255, 0) nhưng giá trị mờ của một điểm là 100, điểm còn lại là 0. Hỏi hình chữ nhật có màu như thế nào?

• Màu (0, 255, 0) là màu xanh lá cây.
• Với cách tô màu như trên, hình chữ nhật sẽ có màu sắc chuyển từ màu xanh lá cây đầy đủ sang không màu.

03

THỰC HÀNH

Nhiệm vụ 1

Vẽ cánh hoa như hình 3.6. Lưu với tên Canh_hoa.svg

Hình 3.6. Bông hoa

Bước 1

Hình 3.7a.

• Vẽ ngôi sao 5 cánh bằng công cụ vẽ hình sao.
• Kích thước của ngôi sao W: 222, H: 222.

Bước 2

Hình 3.7b.

• Nháy chuột vào công cụ tinh chỉnh Edit paths by nodes .
• Nháy chuột vào biểu tượng chuyển đối tượng thành đường Convert selected object to path trên thanh điều khiển thuộc tính.

Bước 3

Hình 3.7c.

Giữ phím Shift và lần lượt nháy chuột vào 5 điểm neo ở 5 đỉnh cánh sao để chọn 5 đỉnh.

Bước 4

Nháy chuột vào biểu tượng Make selected nodes symmetric để chuyển các đỉnh này thành điểm neo trơn.

Bước 5

Kéo thả chuột tại điểm điều khiển chỉ hướng của các đỉnh để thu được hình cánh hoa như trong Hình 3.6. Lưu ý, kéo thả chuột cùng phương đường chỉ hướng để được cánh hoa đều và đẹp.

Bước 6

Lưu tệp với tên Canh_hoa.svg.

Hình 3.6. Bông hoa

Nhiệm vụ 2

Vẽ hình ruộng bậc thang (hình 3.8)

Hình 3.8. Ruộng bậc thang

Các bước thực hiện (SGK - tr.20)

Hình 3.9. Vẽ khung và hai ngọn núi

Hình 3.10. Vẽ một tầng ruộng

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1. Sau khi đã chuyển ngôi sao trong Nhiệm vụ 1 thành đối tượng đường ta còn có thể nháy chuột vào điểm neo để phóng to thu nhỏ ngôi sao được không? Tại sao?

GỢI Ý TRẢ LỜI

--------------- Còn tiếp ---------------