Giáo án điện tử Khoa học 4 chân trời Bài 5: Gió, bão

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Vì sao lá của các cây dừa bị thổi về cùng một hướng?

BÀI 5 – TIẾT 1: GIÓ, BÃO

NỘI DUNG BÀI HỌC

Nguyên nhân gây ra gió

Các mức độ mạnh của gió

Một số hoạt động phòng tránh bão

1. NGUYÊN NHÂN GÂY RA GIÓ

Hoạt động khám phá: Tạo gió bằng quạt giấy

THẢO LUẬN NHÓM

• Dùng quạt giấy, miếng bìa cứng, quạt nhựa,... để quạt cho bạn và sau đó bạn quạt lại cho mình.
• Ban đầu quạt nhẹ, sau đó mạnh dần.
• Quan sát tóc và áo.
• Em cảm nhận được điều gì?
• Em có thấy áo, tóc của em lay động không?
• Khi được bạn quạt cho, em sẽ thấy mát.
• Áo và tóc em lay động.
• Cái gì đã làm cho tóc và áo lay động?
• Gió đã làm cho tóc và áo lay động.
• Khi được quạt mạnh và nhanh hơn, em thấy tóc và áo lay động như thế nào? Giải thích.
• Tóc và áo em sẽ lay động mạnh hơn vì lúc đó gió được tạo ra từ quạt mạnh hơn.

Kết luận

Không khí chuyển động gây ra gió.

Hoạt động khám phá: Thí nghiệm “Làm chong chóng quay với cây nến”

Chuẩn bị

• Ba cây nến (có đế lót).
• Một chong chóng giấy.
• Bật lửa.

Thực hiện

• Đốt nến.
• Đặt chong chóng phía trên các ngọn nến và để mặt trước của chong chóng giấy hướng về phía các ngọn nến như hình 3.

Lưu ý:

Chong chóng có thể làm bằng giấy, bằng nhựa.

Khi đặt chong chóng hướng vào phía các ngọn nến cần cẩn thận, không để quá sát sẽ dẫn đến bị cháy hoặc làm biến dạng chong chóng (nếu làm bằng nhựa).

Các ngọn nến nên để sát nhau để tạo sự chênh lệch nhiệt độ cao hơn giúp chong chóng dễ quay hơn.

Không khí ở xung quanh ngọn nến đang cháy nóng hay lạnh? => Cháy nóng

Không khí ở xung quanh chong chóng như thế nào? => Lạnh hơn

Vì sao chong chóng tự quay được khi đốt nến? => Có gió sinh ra

Nguyên nhân sinh ra gió là gì ? => Có sự chênh lệch nhiệt độ giữa vùng không khí nóng và lạnh.

Kết luận

Sự chênh lệch nhiệt độ làm không khí chuyển động và sinh ra gió.

Hoạt động luyện tập – thực hành

Quan sát hình 4 và hình 5 đọc phần thông tin Em tìm hiểu thêm – SGK tr.26

Vì sao ban ngày thường có gió từ biển thổi vào đất liền, ban đêm gió từ đất liền thường thổi ra biển?

• Dưới ánh sáng Mặt Trời, các phần khác nhau của Trái Đất không nóng lên như nhau.
• Phần đất liền nóng nhanh và cũng nguội đi nhanh hơn biển. Không khí dịch chuyển từ nơi lạnh sang nơi nóng. Sự chuyển động này của không khí sinh ra gió.

BAN NGÀY

Mặt Trời chiếu sáng

Nhiệt độ đất liền nóng nhanh hơn biển.

Sự chênh lệch nhiệt độ không khí giữa đất liền với biển.

Gió được thổi từ biển vào đất liền.

BAN ĐÊM

Không có Mặt Trời

Phần đất liền nguội nhanh hơn biển

Không khí từ đất liền (lạnh hơn) sẽ dịch chuyển ra biển (nóng hơn)

Gió thổi từ đất liền ra biển.

Kết luận

• Sự chênh lệch nhiệt độ làm cho không khí chuyển động.
• Khi không khí chuyển động gây ra gió.

Hoạt động vận dụng

Cùng sáng tạo

Chuẩn bị

Tờ bìa mỏng

Ống hút giấy

Cốc giấy

Đinh ghim

Tờ bìa cứng

Đĩa

Bút chì

Băng dính

Thực hiện

• Cắt tờ bìa mỏng thành hình vuông, ghi “Đ” (Đông), “T” (Tây), “N” (Nam), “B” (Bắc) ở bốn góc.
• Cắt tờ bìa cứng thành hai hình tham giác cân to và nhỏ. Sau đó, dán hai hình tam giác cân vào hai đầu ống hút để tạo mũi tên.
• Xuyên bút chì qua chính giữa tờ bìa hình vuông và đáy của chiếc cốc giấy. Lắp mô hình như hình vẽ gợi ý.
• Xác định hướng gió bằng sản phẩm của em.
• Ống hút giấy có thể thay thế bằng cách dùng giấy cuốn lại tạo thành ống giấy.
• Sản phẩm hoàn thiện như gợi ý ở hình 6c.

Vì sao ta có thể khẳng định hướng chỉ của mũi tên ở mô hình sản phẩm là hướng gió?

Khi có gió, gió sẽ thổi vào đuôi của mũi tên làm mũi tên quay cho đến khi mũi tên trùng với hướng gió. Khi đó đuôi mũi tên không bị cản gió và sẽ không dịch chuyển mũi tên nữa. Vì vậy có thể khẳng định hướng mà mũi tên đang chỉ là hướng gió.

KẾT LUẬN CHUNG:

• Sự chênh lệch nhiệt độ làm cho không khí chuyển động. Khi không khí chuyển động gây ra gió.
• Không khí nóng sẽ nhẹ và bốc lên cao. Ngược lại, không khí lạnh nặng hơn và đi xuống thấp.

BÀI 5 – TIẾT 2: GIÓ, BÃO