Giáo án điện tử KHTN 7 chân trời – Phần vật lí bài 16: Sự phản xạ ánh sáng

BÀI 16. SỰ PHẢN XẠ ÁNH SÁNG

1. KHỞI ĐỘNG

Chuẩn bị:

Đèn pin:

Gương:

HS hãy sử dụng đèn rọi lên gương để ánh sáng bị hắt lại lên tường.

Có phải bất kì tia sáng nào chiếu xuống mặt gương đều có thể hắt vào đúng điểm A? Cần phải điều chỉnh các yếu tố nào để đạt được mục đích này?

1. NỘI DUNG BÀI HỌC
2. Hiện tượng phản xạ ánh sáng
3. Định luật phản xạ ánh sáng
4. Phản xạ và phản xạ khuếch tán

III. PHẦN TRIỂN KHAI KIẾN THỨC

1. Hiện tượng phản xạ ánh sáng

HS quan sát hình 16.1 và trả lời các câu hỏi sau:

+ Ta nhìn thấy gì trên mặt nước?

+ Trong điều kiện nào ta nhìn thấy ảnh trên mặt nước. Nếu không có nguồn sáng hoặc mặt nước thì hiện tượng trên có xảy ra không?

Kết luận:

Phản xạ ánh sáng là hiện tượng ánh sáng bị hắt lại môi trường cũ khi gặp một bề mặt nhẵn bóng, chẳng hạn như mặt gương, mặt kim loại sáng bóng,…

HS trả lời câu 1 SGK trang 82

Câu 1: Nêu một số ví dụ về hiện tượng phản xạ ánh sáng mà em quan sát được trong thực tế.

Trả lời:

Một số ví dụ về hiện tượng phản xạ ánh sáng mà em quan sát được :

• Ảnh của cảnh vật hiện lên trên mặt nước.
• Gương mặt của chúng ta phản chiếu trong gương.

- Mặt phản xạ là một mặt phẳng, nhẵn bóng thì ta gọi đó là gương phẳng.

- Hình ảnh của cảnh vật qua mặt nước được gọi là ảnh tạo bởi gương phẳng.

Quy ước biểu diễn gương phẳng và các tia sáng

- Gương phẳng (G): biểu diễn bằng một đoạn thẳng, phần gạch chéo là mặt sau của gương. 

- Tia sáng tới SI: tia sáng chiếu tới mặt gương. 

- Tia sáng phản xạ IR: tia sáng phản xạ từ mặt gương. 

- Điểm tới I: giao điểm của tia sáng tới và mặt gương. 

- Pháp tuyến IN: đường thẳng vuông góc với mặt gương tại điểm tới I. 

- Mặt phẳng tới: mặt phẳng chứa tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới. 

- Góc tới (): góc giữa tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới. 

- Góc phản xạ (): góc giữa tia sáng phản xạ và pháp tuyến tại điểm tới.

HS thực hiện Luyện tập trong SGK:

Ban đêm, ta không thể đọc sách trong một căn phòng tối. Chỉ khi bật đèn lên, ta mới có thể nhìn thấy trang sách. Vì sao?

Trả lời:

• Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt ta.
• Trang sách không phải nguồn sáng nên trong một căn phòng tối, ta không thể nhìn thấy nó.

Khi bật đèn, trang sách nhận được ánh sáng từ đèn và hắt vào mắt ta 

2. Định luật phản xạ ánh sáng

* Khảo sát sự phản xạ ánh sáng

HS thực hiện thí nghiệm SGK trang 83.

Thí nghiệm: Nghiên cứu hiện tượng phản xạ ánh sáng

- Chuẩn bị:

+ Bảng chia độ ( có một nửa bên phải xoay được quanh trục thẳng đứng)

+ Nguồn sáng hẹp (đèn laser) có thể di chuyển được trên bảng chia độ;

+ Gương phẳng gắn trên giá đỡ

- Bố trí thí nghiệm: