Giáo án điện tử KHTN 8 kết nối Bài 18: Tác dụng làm quay của lực. Moment lực

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Ở lớp 6, các em đã được học về tác dụng lực là làm biến dạng và thay đổi chuyển động của vật. Trong thực tế, ngoài chuyển động tịnh tiến, vật còn có chuyển động quay nên lực còn có tác dụng làm quay một vật.

Cánh cửa quay quanh trục là hiện tượng gần gũi với đời sống của các em.

Tại sao khi đẩy cửa, tay ta đặt xa các bản lể của cánh cửa (hình a) thì mở cửa sẽ dễ dàng hơn khi đặt tay gần bản lề

BÀI 18: TÁC DỤNG LÀM QUAY CỦA LỰC. MOMENT LỰC

NỘI DUNG BÀI HỌC

Lực có thể làm quay vật

Moment lực

1. LỰC CÓ THỂ LÀM QUAY VẬT

Chuẩn bị:

• Thanh nhựa cứng có lỗ cách đều;
• Giá thí nghiệm;
• Các quả nặng có móc treo.

Tiến hành

• Gắn thanh nhựa lên giá tại trục quay O sao cho thanh nằm cân bằng theo phương ngang (Hình 18.1).
• Lần lượt treo quả nặng vào các vị trí A, O, C trên thanh và quan sát hiện tượng xảy ra.

?1. Treo quả nặng vào vị trí nào thì thanh quay, vào vị trí nào thì thanh không quay?

Trả lời

Treo vật vào vị trí A, B, C thì làm quay thanh ngang, treo vật vào vị trí O thì thanh sẽ không quay.

?2. Mô tả tác dụng làm quay của lực khi treo quả nặng vào điểm A, điểm C

Khi treo quả nặng vào điểm A thanh quay ngược chiều kim đồng hồ quanh trục O.

Khi treo quả nặng vào điểm C thanh quay cùng chiều kim đồng hồ quanh trục O

• Cùng một vị trí treo vật, quả nặng có khối lượng lớn hơn sẽ làm thanh quay nhiều hơn.
• Cùng một quả nặng, nếu treo vật ở vị trí xa trục quay hơn thì sẽ làm quay thanh nhiều hơn.

NHẬN XÉT

Khi lực tác dụng có phương không song song và không cắt trục quay thì sẽ làm quay vật.

Tác dụng làm quay vật của lực phụ thuộc khoảng cách từ phương của lực đến trục quay và độ lớn của lực tác dụng

THẢO LUẬN

Hoạt động SGK – tr77: Lấy tay tác dụng vào cánh cửa các lực khác nhau theo chiều mũi tên biểu diễn như ở Hình 18.2. Đường chứa mũi tên biểu diễn lực còn gọi là giá của lực. Trường hợp nào lực làm quay cánh cửa?

Trả lời hoạt động (SGK – 77)

Trường hợp 18.2c lực tác dụng có giá không song song và không cắt trục quay có tác dụng làm quay cánh cửa.

Câu 1 (SGK - tr77)  

Vị trí tác dụng lực nào trong Hình 18.3 có thể làm cho tay nắm cửa quay quanh trục của nó? Vị trí nào làm tay nắm cửa không quay quanh trục của nó?

Trả lời

Vị trí tác dụng lực trong Hình 18.3 SGK có thể làm cho tay cầm quay quanh trục của nó là vị trí B, C. Vì lúc này, giá của lực tác dụng không cắt trục quay.

Vị trí tác dụng lực không làm cho tay cầm quay quanh trục là vị trí A: Giá của lực cắt trục quay thì không làm cho vật quay quanh trục.

C2. Lực tác dụng ở vị trí nào có thể làm cho tay nắm cửa quay dễ dàng hơn

Vị trí tác dụng lực C sẽ làm cho tay cầm quay dễ dàng hơn, vì lúc này khoảng cách từ giá của lực đến trục quay lớn hơn.

1. MOMENT LỰC

Thí nghiệm hình 18.1

Khảo sát tác dụng làm quay vật của lực phụ thuộc vào độ lớn tác dụng lực vào vật khác nhau và phụ thuộc vào khoảng cách từ giá của lực đến trục quay.

Hoàn thành bảng sau:

C1. Tác dụng làm quay của lực phụ thuộc vào độ lớn của lực như thế nào?