Giáo án điện tử Lịch sử 10 chân trời Bài 4: Văn minh Ai Cập thời cổ đại

Slide 1

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY!

Slide 2

KHỞI ĐỘNG

Slide 3

• Thời gian: tối ngày 3/4/2021.

• Địa điểm: Cai-rô (Ai Cập).

• Sự kiện: Cuộc diễu hành vàng của các pha-ra-ông. 

• Hoạt động: 22 xác ướp của 18 pha-ra-ông và 4 nữ hoàng của Ai Cập cổ đại đã được đưa từ Bảo tàng Ai Cập ở Ta-ri-ơ qua Trung tâm Thủ đô Cai-rô, đến “ngôi nhà mới” là Bảo tàng Quốc gia văn minh Ai Cập ở Phu-xtat. 

• Cuộc diễu hành được tổ chức với những nghi thức trang trọng nhất để tôn vinh nền Ai Cập cổ đại cùng với những giá trị trường tồn của nó. 

Slide 4

Slide 5

KHỞI ĐỘNG

Vì sao những thành tựu văn minh đã hơn 5 000 năm vẫn được nhân loại trân trọng và tôn vinh trong cuộc sống hiện tại?

Slide 6

Câu trả lời

• Minh chứng cho sự vĩ đại của một nền văn minh độc đáo trải dài lịch sử.

• Khơi dậy niềm tự hào về lịch sử đất nước trong mỗi người dân Ai Cập.

• Đây là cách để họ thêm gắn bó với quá khứ. 

Slide 7

BÀI 4: 

VĂN MINH AI CẬP THỜI CỔ ĐẠI

Slide 8

NỘI DUNG BÀI HỌC

Thành tựu văn minh tiêu biểu

I

Ý nghĩa

II

Âm vang di sản

III

Slide 9

I

THÀNH TỰU VĂN MINH TIÊU BIỂU

Slide 10

THÔNG TIN CHUNG

• Vị trí: đông bắc châu Phi.

• Điều kiện tự nhiên: sông Nin chảy qua, đồng bằng màu mỡ, phát triển nông nghiệp.

• Nhà nước Ai Cập ra đời.

Slide 11

Vị trí địa lý của Ai Cập có những điểm gì đặc biệt? Điều kiện tự nhiên có vai trò như thế nào đối với sự hình thành văn minh Ai Cập?

Slide 12

• 90% diện tích sa mạc.

• Sông Nin dài 6.700 km

Vùng đồng bằng Hạ Ai Cập màu mỡ và thuận lợi cho canh tác. 

Vị trí địa lí

Slide 13

• Đất đai phì nhiêu.

• Nguồn nước tưới tiêu, thủy sản phong phú.

• Là tuyến giao thông quan trọng. 

Đóng vai trò quyết định trong sự hình thành và phát triển của nền văn minh Ai Cập cổ đại.

Lưu vực sông Nin

Slide 14

Sử gia Hê-rô-đốt từng nhận định: 

“Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin”

nhấn mạnh vai trò to lớn của con sông này đối với lịch sử và văn hóa Ai Cập.

Slide 15

Yêu cầu: Em hãy đọc thông tin mục 1, quan sát Hình 4.2 – Hình 4.6 SGK tr.19 - 21 và hoàn thành Phiếu học tập số 1:

THẢO

LUẬN

NHÓM

LỊCH

SỬ 10

Nhóm 1: Tìm hiểu về thành tựu và ý nghĩa của chữ viết.

Nhóm 2: Tìm hiểu về thành tựu và ý nghĩa của khoa học tự nhiên.

Nhóm 3: Tìm hiểu về thành tựu và ý nghĩa của kiến trúc, điêu khắc.

Slide 16

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Lĩnh vực

Thành tựu

Ý nghĩa

Giá trị, ảnh hưởng ở thời hiện đại

Chữ viết

Khoa học tự nhiên

Kiến trúc và điêu khắc

Slide 17

Hình 4.2. Chữ tượng hình Ai Cập cổ đại

Hình 4.3. Tranh mô phỏng cảnh lao động của người Ai Cập cổ đại

Hình 4.4. Tranh mô phỏng việc ướp xác

Slide 18

Hình 4.5. Tượng Nhân sư và quần thể kim tự tháp ở Ghi-da

Hình 4.6. Tượng bán thân Nữ hoàng Nê-phéc-ti-ti (Bảo tàng Noi-ơ, Đức)

Slide 19

a. Chữ viết

Hơn 3000 năm TCN: sáng tạo ra chữ tượng hình. 

Vẽ thêm biểu hiện âm tiết, phát triển thành chữ cái (24 chữ).

Biểu trưng cho giá trị văn hoá, tinh thần của cư dân Ai Cập cổ đại.

Là công cụ truyền đạt, tiếp thu tri thức một cách chính xác, là tiêu chí đánh dấu con người bước vào thời đại văn minh.

Slide 20

Chữ tượng hình trong lăng mộ vua Seti I, thế kỉ 13 trước Công nguyên

Viên đá Rosetta là chìa khóa để giải mã chữ tượng hình Ai Cập cổ đại

Slide 21

Chữ viết Ai Cập cổ đại

Chữ tượng hình Ai Cập cổ đại trên trần của đại sảnh Hypostyle trong đền Hathor ở Ai Cập.

Slide 22

Giá trị, ảnh hưởng ở thời hiện đại

Là tư liệu quý giá để nghiên cứu về lịch sử, văn học, thiên văn, toán học,... của Ai Cập cổ đại.

Giúp phát triển nhiều lĩnh vực nghiên cứu Ai Cập thời hiện đại.

Hình 1. Bia đá Ro- sét-ta (niên đại 196 TCN) được phát hiện ở Mem-phít, hiện lưu giữ tại Bảo tàng Quốc gia Anh

Slide 23

b. Khoa học tự nhiên

Thiên văn học:

Tính thời gian bằng đồng hồ đo bóng Mặt Trời, đồng hồ nước.

Vẽ bản đồ 12 cung hoàng đạo, biết các ngôi sao: Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ.

Bản đồ thiên văn học trong mộ Senemut, Triều đại thứ 18

Phản ánh trình độ phát triển của người Ai Cập cổ đại trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống.

Slide 24

Phù điêu trần thiên văn từ Dendera, Ai Cập

Đền Osireion ở Abydos cung cấp nhiều thông tin thiên văn.

Slide 25

Phép tính lịch:

Làm ra Dương lịch cổ:

Lịch Elephantine: Dưới thời trị vì của Thutmose III, Bảo tàng Louvre, Paris.

1 năm = 12 tháng = 365 ngày

1 tháng = 30 ngày + 5 ngày lễ hội

Tính được chu kì thời gian để gieo trồng, thu hoạch, tính toán trong sản xuất, xây dựng, mua bán,...

Slide 26

Chữ số Ai Cập cổ đại

b. Khoa học tự nhiên

Toán học:

Phát minh hệ đếm thập phân, sáng tạo chữ số, giải phương trình bậc nhất.

Tính được diện tích, thể tích của một số hình cơ bản.

Tính được số (pi) = 3,16,… 

Slide 27

Giấy cói toán học Rhind - một văn bản toán học Ai Cập cổ 

Bia đá của công chúa Neferetiabet

Slide 28

b. Khoa học tự nhiên

Y học:

Có hiểu biết về cấu tạo cơ thể người.

Tìm hiểu được nguyên nhân của bệnh tật, mối quan hệ giữa tim và mạch máu.

Những dụng cụ y học của Ai Cập cổ đại được khắc vào thời Ptolemaios tại ngôi đền ở Kom Ombo.

Slide 29

Bức họa bác sĩ Ai Cập cổ đại đang điều trị cho bệnh nhân

Những vật dụng kim loại được cho là dụng cụ phẫu thuật của người Ai Cập cổ, được trưng bày tại bảo tàng Imhotep (Ai Cập)

Slide 30

Giấy cói phẫu thuật Edwin Smith mô tả giải phẫu và phương pháp điều trị y khoa

Giấy cói y khoa Ebers có về kiến ​​thức thảo dược  có niên đại khoảng năm 1550 TCN