Giáo án Lịch sử 10 chân trời Bài 4: Văn minh Ai Cập thời cổ đại

Giáo án Bài 4: Văn minh Ai Cập thời cổ đại sách Lịch sử 10 chân trời sáng tạo (theo chương trình mới 2025). Được thiết kế theo công văn 5512, chi tiết, đầy đủ. Giáo án là bản word, có thể tải về và dễ dàng chỉnh sửa. Bộ giáo án có đầy đủ các bài trong học kì 1 + học kì 2 của Lịch sử 10. Kéo xuống dưới để tham khảo chi tiết.

Xem: => Giáo án lịch sử 10 chân trời sáng tạo mới nhất

Xem toàn bộ: Giáo án lịch sử 10 chân trời sáng tạo mới nhất đủ cả năm

Ngày soạn:…/…/… 

Ngày dạy:…/…/…

CHƯƠNG III: MỘT SỐ NỀN VĂN MINH THẾ GIỚI THỜI CỔ - TRUNG ĐẠI

BÀI 4: VĂN MINH AI CẬP THỜI CỔ ĐẠI

(1 tiết)

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

  • Biết cách sưu tầm và sử dụng tưu liệu lịch sử để tìm hiểu về các nền văn minh cổ đại.

  • Nêu được thành tựu tiêu biểu và ý nghĩa của văn minh Ai Cập thời cổ đại về chữ viết, khoa học tự nhiên, kiến trúc, điêu khắc.

2. Năng lực

  • Năng lực chung:

  • Sưu tầm, khai thác và sử dụng sử liệu trong học tập lịch sử.

  • Trình bày, giải thích, phân tích,... sự kiện, quá trình lịch sử liên quan đến bài học.

  • Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết những tình huống hoặc bài tập nhận thức mới.

  • Năng lực lịch sử:

  • Tìm hiểu lịch sử: Biết cách khai thác và sử dụng được tư liệu 4.1 đến 4.8 để tìm hiểu về nền văn minh Ai Cập thời cổ đại. Nêu được thành tựu tiêu biểu của văn minh Ai Cập thời cổ đại về chữ viết, khoa học tự nhiên, kiến trúc, điêu khắc.

  • Nhận thức và tư duy lịch sử: Nêu được ý nghĩa của những thành tựu văn minh Ai Cập thời cổ đại.

  • Vận dụng kiến thức, kĩ năng lịch sử: Đánh giá được vai trò, vị trí và cống hiện của văn minh Ai Cập thời cổ đại trong văn minh thế giới.

3. Phẩm chất

  • Nhân ái: trân quý những cống hiến mang tính tiên phong của nhân loại và bảo vệ những giá trị văn hóa của nhân loại.

  • Trách nhiệm: có ý thức trách nhiệm, góp phần bảo tồn những thành tựu văn minh thế giới. 

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

  • SGK, SGV, SBT Lịch sử 10.

  • Giáo án (kế hoạch dạy học): dựa vào nội dung của chương trình môn học, SGK để chuẩn bị theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất của HS.

  • Thiết bị dạy học tối thiểu theo quy định của Bộ GD&ĐT; một số tranh ảnh, hiện vật lịch sử, một số tư liệu lịch sử tiêu biểu gắn với nội dung bài học do GV sưu tầm.

  • Tập bản đồ và tư liệu Lịch sử 10.

  • Máy tính, máy chiếu (nếu có). 

2. Đối với học sinh

  • SGK, SBT Lịch sử 10. 

  • Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Khơi dậy sự hứng thú học tập của HS, tạo không khí vui vẻ khám phá bài mới và chuyển gia nhiệm vụ học tập.

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề, trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh về cuộc diễu hành vàng của các Pha-ra-ông; HS trả lời câu hỏi. 

c. Sản phẩm: HS lí giải vì sao những thành tựu của nền văn minh Ai Cập cổ đại vẫn được nhân loại trân trọng, tôn vinh trong cuộc sống hiện tại.

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh về cuộc diễu hành vàng của các Pha-ra-ông:

kenhhoctap

kenhhoctap

kenhhoctap

kenhhoctap

- GV dẫn dắt và yêu cầu HS thảo luận theo cặp, trả lời câu hỏi: Tối ngày 3-4-2021, tại Cai-rô (Ai Cập) đã diễn ra một số sự kiện quan trọng với tên gọi “Cuộc diễu hành vàng của các pha-ra-ông”. Trong hoạt động này, 22 xác ướp của 18 pha-ra-ông và 4 nữ hoàng của Ai Cập cổ đại đã được đưa từ Bảo tàng Ai Cập ở Ta-ri-ơ qua Trung tâm Thủ đô Cai-rô, đến “ngôi nhà mới” là Bảo tàng Quốc gia văn minh Ai Cập ở Phu-xtat. Cuộc diễu hành được tổ chức với những nghi thức trang trọng nhất để tôn vinh nền Ai Cập cổ đại cùng với những giá trị trường tồn của nó. Vì sao, những thành tựu văn minh đã hơn 5 000 năm vẫn được nhân loại trân trọng, tôn vinh trong cuộc sống hiện tại?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo cặp, vận dụng kiến thức bản thân để trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các cặp trình bày kết quả thảo luận: Những thành tựu văn minh đã hơn 5 000 năm vẫn được nhân loại trân trọng, tôn vinh trong cuộc sống hiện tại vì nó minh chứng cho sự vĩ đại của một nền văn minh độc đáo trải dài lịch sử, khơi dậy niềm tự hào về lịch sử đất nước trong mỗi người dân Ai Cập, đồng thời đây là cách để họ thêm gắn bó với quá khứ. 

- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung, nêu ý kiến (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt vào bài học: Người Ai Cập cổ gọi quê hương mình là Kê-mét – nghĩa là “đất đen”, dải đất hai bên bờ sông Nin. Nơi đó, trong hơn ba thiên niên kỉ tồn tại, họ đã ghi tên mình vào lịch sử nhân loại với tư cách là chủ nhân một trong những nền văn minh cổ xưa và rực rỡ nhất của nhân loại. Bài học sẽ giúp em khám phá được những thành tựu và ý nghĩa của nền văn minh Ai Cập thời cổ đại – Bài 4: Văn minh Ai Cập thời cổ đại.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Thành tựu văn minh tiêu biểu và ý nghĩa

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Khai thác, sử dụng được tư liệu 4.1 đến 4.8 để tìm hiểu về nên văn minh Ai Cập thời cổ dại. 

- Nêu được thành tựu tiêu biểu của văn minh Ai Cập thời cổ đại về chữ viết, khoa học tự nhiên, kiến trúc, điêu khắc.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc thông tin trong SGK, kết hợp quan sát các hình ảnh và thực hiện nhiệm vụ học tập.

c. Sản phẩm: 

- Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ (4 - 6 HS), đọc thông tin trong SGK tìm hiểu về những thành tựu chủ yếu của nền văn minh Ai Cập cổ đại và hoàn thành Phiếu học tập số 1.

- GV đặt câu hỏi mở rộng để HS thảo luận: 

+ Vị trí địa lý của Ai Cập có những điểm gì đặc biệt? Điều kiện tự nhiên có vai trò như thế nào đối với sự hình thành văn minh Ai Cập.

+ Theo em, tại sao người Ai Cập lại rất giỏi về khoa học tự nhiên?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

HS làm việc theo cặp, để thực hiện nhiệm vụ học tập.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày kết quả.

- GV mời đại diện HS nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV mở rộng: Người A-rập có câu nói: “Con người phải sợ thời gian nhưng thời gian phải sợ kim tự tháp”. Trải qua hàng nghìn năm, bất chấp thời gian và mưa nắng, các kim tự tháp vẫn đứng sừng sững trên sa mạc. Với bàn tay và khối óc của mình, nhân dân Ai Cập đã để lại cho nền văn minh nhân loại những công trình kiến trúc vô giá. Và cũng chính vì vậy, từ thời cổ đại, người ta đã xếp Kim tự tháp Kê-ốp là kì quan số một trong bảy kì quan thế giới cổ đại. Hơn nữa kim tự tháp là kì quan duy nhất vẫn còn tồn tại đến hiện nay. Trong khi các nhà khoa học vẫn chưa lí giải được tại sao các phiến đá lớn lại được đưa lên cao để xây dựng thì kim tự tháp vẫn hiên ngang trước không gian, thời gian, thời tiết khắc nghiệt của nắng, cát bụi trên sa mạc và tồn tại đến ngày nay, nó được coi là biểu tượng của sự “vĩnh hằng” giống như các vị vua pha-ra-ông của người dân Ai Cập cổ đại. 

Video:  https://www.youtube.com/watch?v=W3o6cijwX7U

(0:00  -2:05)

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Thành tựu văn minh tiêu biểu và ý nghĩa 

- Phiếu học tập số 2.

- Vị trí địa lý của Ai Cập:

+ Ai Cập có 90% diện tích là sa mạc, nhưng nhờ sông Nin dài khoảng 6.700 km (đoạn chảy qua Ai Cập dài 700 km), vùng đồng bằng Hạ Ai Cập trở nên màu mỡ và thuận lợi cho canh tác. 

+ Lưu vực sông Nin cung cấp đất đai phì nhiêu, nguồn nước tưới tiêu, thủy sản phong phú và là tuyến giao thông quan trọng. Nhờ đó, sông Nin đóng vai trò quyết định trong sự hình thành và phát triển của nền văn minh Ai Cập cổ đại. Sử gia Hê-rô-đốt từng nhận định: “Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin”, nhấn mạnh vai trò to lớn của con sông này đối với lịch sử và văn hóa Ai Cập.

- Do nhu cầu sản xuất thực tế của đời sống xã hội đã thúc đẩy nên sự hình thành và phát triển của những phát minh khoa học tự nhiên của người Ai Cập cổ đại; muốn biết thời tiết và mực nước của sông Nin để sắp xếp công việc đồng áng, nên người Ai Cập cổ đại đã sớm chú ý quan sát thiên văn,...

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Lĩnh vực

Thành tựu tiêu biểu

Ý nghĩa

Giá trị, ảnh hưởng ở hiện tại

Chữ viết

 

 

 

Khoa học

tự nhiên

 

 

 

Kiến trúc và

điêu khắc

 

 

 

 

GỢI Ý

Lĩnh vực

Thành tựu tiêu biểu

Ý nghĩa

Giá trị, ảnh hưởng ở hiện tại

Chữ viết

Hơn 3.000 năm TCN, người Ai Cập đã sáng tạo chữ tượng hình (khoảng 1000 chữ), sau đó, vẽ thêm biểu hiện âm tiết, phát triển thành chữ cái (24 chữ).

- Chữ viết tượng hình biểu trưng cho những giá trị về văn hoá, tinh thần của cư dân Ai Cập cổ đại.

- Giúp ghi chép và lưu truyền các giá trị văn minh; là công cụ truyền đạt, tiếp thu tri thức một cách chính xác, là tiêu chí đánh dấu con người bước vào thời đại văn minh.

- Chữ viết là tư liệu quý giá để nghiên cứu về lịch sử, văn học, thiên văn, toán học,... của Ai Cập cổ đại.

- Giúp phát triển nhiều lĩnh vực nghiên cứu Ai Cập thời hiện đại.

Khoa học

tự nhiên

- Thiên văn học: tính thời gian bằng đồng hồ đo bóng Mặt Trời, đồng hồ nước; vẽ bản đồ 12 cung hoàng đạo, biết các ngôi sao như Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ.

- Làm ra Dương lịch cổ: một | năm có 365 ngày, 12 tháng, mỗi tháng có 30 ngày, 5 ngày còn lại dành cho lễ hội. 

- Toán học: hệ đếm thập phân, chữ số, giải phương trình bậc nhất; tính được diện tích, thể tích của một số hình cơ bản, tính ra số n (pi) = 3,16,...

- Y học: hiểu biết về cấu tạo cơ thể người, nguyên nhân của bệnh tật, mối quan hệ giữa tìm và mạch máu. Việc chữa bệnh bước đầu được chuyên môn hoá. Tục ướp xác phổ biến.

- Kĩ thuật: tạo ra con lăn, cần trục, bơm nước, đóng thuyền lớn đi biển, chế tạo vũ khí; thuỷ tinh màu, tạo được men màu trên đồ sứ và luyện kim,...

- Phản ánh trình độ phát triển của người Ai Cập cổ đại trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống.

- Tính được chu kì thời gian để gieo trồng, thu hoạch, tính toán trong sản xuất, xây dựng, mua bán,...

- Xây dựng được các công trình lớn như kim tự tháp, đóng thuyền lớn đi biển, chế tạo vũ khí, ướp xác,...

- Kĩ thuật ướp xác cho thấy người Ai Cập cổ đã khá phát triển về giải phẫu và có nhiều kiến thức về y học, hoá học.

Khoa học tự nhiên là tư liệu quý giá, có những đóng góp quan trọng cho ngành Thiên văn học, Toán học, Hoá học, Y học,... của nhân loại; góp phần thúc đẩy sự phát triển khoa học tự nhiên ở hiện tại về các lĩnh vực Thiên văn học và Lịch pháp, kiến trúc và điêu khắc, y học, kĩ thuật ướp xác, toán học,...

Kiến trúc và

điêu khắc

- Kiến trúc: nhiều công trình kì vĩ, có kích thước lớn, bằng đá, nổi bật là các kim tự tháp, các đền thờ thần linh = (chủ yếu là thần Mặt Trời),...

- Điêu khắc: đạt đến trình = độ cao, tạc trên đá, gỗ hoặc được đúc bằng đồng, nổi tiếng nhất là tượng Nữ hoàng Nê-phéc-ti-ti, tượng Nhân sư,...

Kì tích lao động, thể hiện tài năng, sức sáng tạo của con người. Tạo phong cách riêng, có nhiều giá trị cao về nghệ thuật.

Có giá trị cao về điện ảnh, lịch sử, kiến trúc, điêu khắc, du lịch,...

 

 

Hoạt động 2: Âm vang di sản

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đánh giá được vai trò, vị trí và cống hiến của văn minh Ai Cập thời cổ đại trong nền văn minh thế giới.

- Có ý thức trách nhiệm, góp phần bảo tồn những thành tựu văn minh thế giới. 

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc thông tin trong SGK kết hợp hiểu biết cá nhân để thực hiện nhiệm vụ học tập.

c. Sản phẩm: 

- Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức hoạt động:

………………………………………….

………………………………………….

………………………………………….

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II

Giáo án lịch sử 10 chân trời sáng tạo mới nhất đủ cả năm

=> Có thể chọn nâng cấp VIP với phí là 1050k để tải tất cả tài liệu ở trên

  • Chỉ gửi 500k. Tải về dùng thực tế, 1 ngày sau mới gửi số còn lại.

Cách tải hoặc nâng cấp:

  • Bước 1: Chuyển phí vào STK: 1214136868686 - cty Fidutech - MB(QR)
  • Bước 2: Nhắn tin tới Zalo Fidutech - nhấn vào đây để thông báo và nhận tài liệu

Xem toàn bộ: Giáo án lịch sử 10 chân trời sáng tạo mới nhất đủ cả năm

GIÁO ÁN WORD LỚP 10 - SÁCH CHÂN TRỜI

GIÁO ÁN POWERPOINT LỚP 10 - SÁCH CHÂN TRỜI

Tài liệu giảng dạy

Xem thêm các bài khác

Chat hỗ trợ
Chat ngay