Giáo án điện tử Lịch sử 10 chân trời Bài 1: Hiện thực lịch sử và lịch sử được con người nhận thức

Slide 1

XIN CHÀO CÁC EM ĐẾN BÀI HỌC MỚI!

Lịch sử 10

Slide 2

Luật chơi: Chia lớp thành 2 nhóm.

• Lớp chia thành hai đội tương ứng với hai dãy lớp, mỗi đội sẽ giành quyền trả lời ô chữ ở hàng ngang.

• Nếu trả lời đúng thì đội đó được 10 điểm, nếu trả lời sai phải nhường quyền trả lời cho đội còn lại.

TRÒ CHƠI Ô CHỮ BÍ MẬT

Slide 3

HIỆN TƯỢNG LỊCH SỬ

Ô số 1 (7 chữ cái): Loại cây lương thực chính của Việt Nam và Đông Nam Á.

Ô số 2 (6 chữ cái): Loại tư liệu là phương tiện giúp nhà sử học nhận thức được hiện thực lịch sử.

Ô số 3 (10 chữ cái): Vật liệu chủ yếu để ghi chép của người Trung Quốc trước khi có giấy viết.

Ô số 4 (9 chữ cái): Loại lịch dựa theo chu kì chuyển động của Trái Đất quay quanh Mặt Trời. 

Ô số 5 (12 chữ cái): Loại chữ viết của người Ai Cập cổ đại.

Slide 4

CHƯƠNG I.

LỊCH SỬ VÀ 

SỬ HỌC

Slide 5

BÀI 1: HIỆN THỰC LỊCH SỬ VÀ LỊCH SỬ ĐƯỢC

CON NGƯỜI NHẬN THỨC

Slide 6

NỘI DUNG BÀI HỌC

II

Tri thức lịch sử và cuộc sống

I

Hiện thực lịch sử và lịch sử được con người nhận thức

Slide 7

HIỆN THỰC LỊCH SỬ VÀ LỊCH SỬ ĐƯỢC CON NGƯỜI NHẬN THỨC

I

Slide 8

1. Lịch sử là gì?

Em hãy thảo luận nhóm đôi và hoàn thành Phiếu học tập số 1

CÂU HỎI

TRẢ LỜI

WHAT

Lịch sử là gì? Nhờ đâu em có thể biết được thông tin về quá trình hình thành và phát triển của một quốc gia, dân tộc, một di tích, một lĩnh vực văn hoá,...?

LEARN

Lịch sử có cần thiết cho bản thân em không?

HOW

Em học được điều gì từ lịch sử?

Theo em, Lịch sử và Sử học có mối quan hệ như thế nào?

Slide 9

CÂU HỎI

TRẢ LỜI

WHAT

Lịch sử là gì? Nhờ đâu em có thể biết được thông tin về quá trình hình thành và phát triển của một quốc gia, dân tộc, một di tích, một lĩnh vực văn hoá,...?

Điền những thông tin mình đã biết về lịch sử, hiện thực lịch sử và lịch sử được con người nhận thức,... 

LEARN

Lịch sử có cần thiết cho bản thân em không?

Điền những thông tin mình muốn biết về lịch sử (bản thân, gia đình, trường học, đất nước,...).

HOW

Em học được điều gì từ lịch sử?

Theo em, Lịch sử và Sử học có mối quan hệ như thế nào?

Viết một bài giới thiệu về lịch sử ngôi trường đã học hoặc đang học, điều tự hào về ngôi trường của mình. 

Slide 10

• Là tất cả những gì thuộc về con người và xã hội loài người.

• Diễn ra trong quá khứ. 

KHÁI NIỆM

Slide 11

2. Hiện thức lịch sử

Em hãy quan sát hình 1.1 - 1.3 - SGK tr.4,5 và trả lời câu hỏi:

THẢO

LUẬN

NHÓM

LỊCH

SỬ 10

Slide 12

THẢO

LUẬN

NHÓM

LỊCH

SỬ 10

• Các hình 1.1 và 1.2 giúp em biết gì về hiện thực lịch sử? 

• Em hãy phân biệt hiện thực lịch sử và lịch sử được con người nhận thức (lấy ví dụ từ câu chuyện Con ngựa gỗ thành Tơ-roa)?

• Sách thẻ tre giúp em nhận thức được điều gì về lịch sử (ghi chép, giấy viết,...)?

Slide 13

Em hãy đọc mục Em có biết SGK tr.5 để tìm hiểu về câu chuyện Con ngựa gỗ thành Tơ-roa.

EM CÓ BIẾT?

Slide 14

Con ngựa thành Tơ-roa

• Là điển tích văn học nổi tiếng có nguồn gốc từ l-li-át (Hô-me). 

• Câu chuyện trung tâm: cuộc chiến thành Tơ-roa giúp chúng ta hiểu biết về vị trí chiến lược, sự phát triển thịnh vượng của đô thị cổ Tơ-roa. 

• Mục tiêu chinh chiến của quân đội Hy Lạp vào Tơ-roa là để chiếm đóng và kiểm soát đô thị giàu có này và mọi tàu bè đi từ Địa Trung Hải vào Hắc Hải. 

• Người tìm hiểu về lịch sử chiến tranh thành Tơ-roa, thể hiện cách thức nhận thức, phản ánh và phổ biến tri thức lịch sử của người xưa.

Slide 15

Hình 1.1. Dấu tích bãi cọc Bạch Đằng năm 1288 (Hải Phòng)

Hình 1.2. Mô hình phục dựng bếp lửa và sinh hoạt của con người trong văn hóa Hòa Bình

Hình 1.3. Sách thẻ tre của Trung Quốc thời cổ đại

Slide 16

Hình 1.1

Hình 1.1. Dấu tích bãi cọc Bạch Đằng năm 1288 (Hải Phòng)

Được tìm thấy đầu tiên ở Yên Giang năm 1958.

Là minh chứng cho thấy nơi đây đã thực sự xảy ra sự kiện “Trận chiến trên sông Bạch Đằng” trong kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên lần thứ ba.

Giúp nghiên cứu và phục dựng lại trận chiến thời xưa.

Slide 17

Hình 1.2

Vị trí: hang Xóm Trại, xã Tân Lập, thuộc Mường Vang, Lạc Sơn (Hòa Bình) 

Dựa trên các tư liệu lịch sử, khảo cổ,... giúp người hiện đại hiểu về quá khứ.

Hình 1.2. Mô hình phục dựng bếp lửa và sinh hoạt của con người trong văn hóa Hòa Bình

• Hình 1. Hiện thực lịch sử

• Hình 2. Nhận thức lịch sử.

Slide 18

Hình 1.3

Việc ghi chép và lưu giữ lịch sử thời xưa rất công phu, tốn thời gian

Cho thấy người xưa rất coi trọng tri thức và lịch sử, dù điều kiện vật chất còn thô sơ.

Hình 1.3. Sách thẻ tre của Trung Quốc thời cổ đại

Slide 19

PHÂN BIỆT

Hiện thực lịch sử

Sự vật, hiện tượng đã diễn ra trong quá khứ.

Chỉ có một và không thể thay đổi.

Tồn tại khách quan, độc lập với nhận thức của con người.

Lịch sử được con người nhận thức

Vừa chủ quan, vừa phụ thuộc vào hiện thức khách quan

Những hiểu biết của con người về hiện thực lịch sử ở nhiều góc độ.

Đa dạng, phong phú

Luôn có khoảng cách.

Slide 20

MỞ RỘNG

Lịch sử được con người nhận thức phụ thuộc vào 

Nhu cầu và năng lực của người tìm hiểu lịch sử.

Mức độ phong phú và xác thực của thông tin sử liệu thu thập được.

Điều kiện và phương pháp để tìm hiểu lịch sử.

Mục đích, thái độ, đạo đức và thế giới quan của người tìm hiểu, nghiên cứu lịch sử.

Slide 21

3. Sử học

Em hãy đọc thông tin mục 1b, thảo luận nhóm và hoàn thành Phiếu học tập số 2

THẢO

LUẬN

NHÓM

LỊCH

SỬ 10

Slide 22

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

SỬ HỌC

Ý NGHĨA

Khái niệm

Đối tượng

Chức năng

Nhiệm vụ

Qua câu danh ngôn “Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống” của Xi-xê-rông, em hiểu thế nào về chức năng, nhiệm vụ của Sử học?

Slide 23

SỬ HỌC

Ý NGHĨA

Khái niệm

Đối tượng

Là khoa học nghiên cứu về quá khứ của xã hội loài người nói chung hoặc của một quốc gia, dân tộc, địa phương, con người nói riêng.

• Nghiên cứu những quy luật phát triển và mối quan hệ lịch sử trong quá khứ cực kì cần thiết cho hiện tại và tương lai.

• Là cơ sở cho sự phát triển khách quan, đúng quy luật, tránh phải những sai lầm của quá khứ.

Quá trình phát sinh, phát triển, suy vong của xã hội loài người trong quá khứ. 

Mang tính toàn diện, đa dạng.

Slide 24

SỬ HỌC

Ý NGHĨA

Chức năng

• Chức năng khoa học: khôi phục các sự kiện, hiện tượng lịch sử diễn ra trong quá khứ.

• Chức năng xã hội: giúp con người tìm hiểu các quy luật phát triển của xã hội loài người trong quá khứ.

• Chức năng giáo dục: 

• Giáo dục tư tưởng, tình cảm, đạo đức.

• Rút ra bài học kinh nghiệm cho cuộc sống hiện tại.

• Nhận thức hiện tại và dự đoán được tương lai.

• Biết quá khứ để hiểu hiện tại và dự đoán chính xác cho tương lai.

• Rút ra những kinh nghiệm cho cuộc sống hiện tại.

Slide 25

SỬ HỌC

Ý NGHĨA

Nhiệm vụ

• Khám phá hiện thực lịch sử một cách khách quan, khoa học và chân thực.

• Bồi dưỡng nhân sinh quan và thế giới quan khoa học.

• Giáo dục tư tưởng, tình cảm, đạo đức, tình yêu nước, lòng khoan dung, nhân ái,...

• Khôi phục bức tranh hiện thực lịch sử chính xác, khoa học.

• Nâng cao trình độ nhận thức cho con người.

• Có tác dụng nêu gương, tạo biểu tượng, động lực phát triển.

Slide 26

• Khái niệm: là khoa học nghiên cứu về quá khứ của loài người.

• Đối tượng: Là quá trình phát sinh, phát triển, suy vong của xã hội loài người trong quá khứ (cá nhân, một nhóm, cộng đồng, dân tộc, quốc gia, khu vực, thế giới).

GHI NHỚ

Slide 27

Về lịch sử thế giới

Về lịch sử dân tộc

Về lịch sử địa phương

Trang bìa của một số tác phẩm lịch sử nghiên cứu về đối tượng cụ thể

Slide 28

Y học phương Tây

Nền văn hóa Ai Cập cổ đại

Khảo cổ học Ai Cập

Nhân vật lịch sử Plato

Slide 29

Hành trình phát triển của điện thoại

Slide 30

CHỨC NĂNG 

KHOA HỌC

Khôi phục các sự kiện, hiện tượng lịch sử diễn ra trong quá khứ.

XÃ HỘI

• Tìm hiểu các quy luật phát triển của xã hội loài người trong quá khứ.

• Nhận thức hiện tại và dự đoán được tương lai.

GIÁO DỤC

• Giáo dục tư tưởng, tình cảm, đạo đức.

• Rút ra bài học kinh nghiệm cho cuộc sống hiện tại.