Giáo án điện tử lịch sử 7 chân trời bài 15: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Lý (1009 – 1225)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

BÀI 15: CÔNG CUỘC XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ ĐẤT NƯỚC THỜI LÝ (1009 – 1225)

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Sự thành lập nhà Lý
2. Tình hình chính trị
3. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 – 1077)
4. Tình hình kinh tế, xã hội
5. Những thành tựu tiêu biểu về văn hóa – giáo dục

PHẦN 1 SỰ THÀNH LẬP NHÀ LÝ

Các em hãy theo dõi video trên, đọc thông tin mục 1, tư liệu 15.2 – SGK tr.57, 58 và trả lời câu hỏi:

• Cho biết nhà Lý được thành lập trong hoàn cảnh nào?
• Giải thích vì sao Lý Công Uẩn quyết định dời đô từ Hoa Lư về thành Đại La. Đánh giá ý nghĩa của sự kiện này.
• Chiếu dời đô năm 1010
• “…thành Đại La… ở giữa khu vực trời đất, được thế rộng cuộn hổ ngồi, chính giữa nam bắc đông tây, tiện nghi núi sông sau trước. Vùng này mặt đất rộng mà bằng phẳng, thế đất cao mà sáng sủa, dân cư không khổ vì ngập lụt, muôn vật hết sức tươi tốt, phồn thịnh. Xem khắp nước Việt, đó là thắng địa,      thực là chỗ tụ hội quan yếu của bốn       phương,       đúng là nơi thượng đô kinh sư mãi muôn đời.”
• (Đại Việt sử ký toàn thư,
• Tập I, Sđd, tr.241)

Hoàn cảnh

• Cuối 1009: Lê Long Đĩnh mất.
• Triều Tiền Lê kết thúc.
• Lý Công Uẩn có tài thao lược.
• Được các nhà sư, đại thân suy tôn lên làm vua.
• Nhà Lý thành lập, đóng đô ở Hoa Lư.
• Năm 1010: đặt niên hiệu: Thuận Thiện.
• Dời đô từ Hoa Lư về thành Đại La.
• Đổi tên kinh đô từ Đại La thành Thăng Long.
• Mở ra thời kì phát triển mới.

Chiếu dời đô năm 1010

“…thành Đại La… ở giữa khu vực trời đất, được thế rộng cuộn hổ ngồi, chính giữa nam bắc đông tây, tiện nghi núi sông sau trước. Vùng này mặt đất rộng mà bằng phẳng, thế đất cao mà sáng sủa, dân cư không khổ vì ngập lụt, muôn vật hết sức tươi tốt, phồn thịnh. Xem khắp nước Việt, đó là thắng địa, thực là chỗ tụ hội quan yếu của bốn phương, đúng là nơi thượng đô kinh sư mãi muôn đời.”

(Đại Việt sử ký toàn thư,Tập I, Sđd, tr.241)

Ý nghĩa

• Địa thể của thành Đại La rất thuận lợi về giao thông và phát triển kinh tế.
• Thể hiện quyết định sáng suốt của vua Lý Thái Tổ.
• Người Việt không phải sống phòng thủ mà đã đủ lớn mạnh để lập đô ở đồng bằng, mở ra cơ hội phát triển,.
• Cho thấy tài năng của một vị vua có tầm nhìn xa trông rộng.

Mở rộng: Vua Lý Công Uẩn (Lý Thái Tổ)

• Sinh năm 974 – mất năm 1028.
• Quê quán: Từ Sơn – Bắc Ninh.
• Được thiền sư Lý Khánh Văn nhận nuôi, theo học sư Vạn Hạnh.
• Ông làm quan trong triều Tiền Lê.
• Chức vụ: Điện tiền chỉ huy sứ.
• Là người có tài đức, chính trực.

PHẦN 2 TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

Các em hãy đọc thông tin mục 2, Em có biết? - SGK tr.58, 59 và thực hiện nhiệm vụ: Nhà Lý đã làm gì để củng cố chế độ quân chủ?

     Nhằm răn dạy lòng trung thành với vua, duy trì sự ổn định của nhà nước phong kiến tập quyền, quan lại triều Lý cứ tới ngày 4 – 4 âm lịch hằng năm lại tập trung về đền Đồng Cổ, lần lượt đọc thời lề: “Làm con bất hiếu, làm tôi bất trung, xin thân minh giết chết…”. Ai vắng mặt sẽ bị đánh 50 trượng.

(Đại Việt sử ký toàn thư,

Tập I, Sđd, tr.251)

• Chính quyền thời Lý
• Năm 1054, vua Lý Thánh Tông đổi tên nước thành Đại Việt.
• Tổ chức bộ máy nhà nước thời Lý được xây dựng và hoàn thiện dần từ trung ương đến địa phương.

Luật pháp

• Năm 1042, ban hành bộ Hình thư.
• Bộ luật thành văn đầu tiên của Việt Nam.
• Đặt chuông trước điện Long Trì để người dân kêu oan.
• Cơ quan chuyên trách pháp luật là Bộ Hình và Thẩm hình viện.