HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV gọi một số HS trình bày phần Kiến thức ngữ văn có liên quan bài đọc hiểu và nêu những câu hỏi, thắc mắc.

- GV nêu yêu cầu: Trình bày lại cách thức đọc hiểu văn bản thần thoại theo gợi ý của SGK.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin tác giả trong SGK, tóm tắt ý chính.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi một số HS nêu thông tin tìm hiểu về thần thoại Hy Lạp và chốt lại một số điểm cần lưu ý.

- GV gọi một số HS chia sẻ suy nghĩ về ý nghĩa, tác dụng của văn học đối với cuộc sống con người.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

I. Đọc và tìm hiểu chung

1. Thần thoại

- Thần thoại: là những truyện có nội dung hoang đường, tưởng tượng về các vị thần, những nhân vật sáng tạo ra thế giới,... phản ánh nhận thức, cách lí giải của con người thời nguyên thuỷ về các hiện tượng tự nhiên và xã hội.

2. Không gian, thời gian, cốt truyện, nhân vật, nhân vật, lời người kể truyện và nhân vật.

- Không gian trong thần thoại là không gian vũ trụ nguyên sơ, có khi được chia thành ba cõi: cõi trời, cõi đát, cõi nước. Tuy nhiên, ba cõi này không chia tách thành ba thế giới riêng biệt mà luôn biến chuyển, liên thông với nhau.

- Cốt truyện của thần thoại là chuỗi sự kiện (biến cố) được sắp xếp theo một trình tự nhất định: cái này tiếp cái kia, xô đẩy nhau buộc phải giải quyết, giải quyết xong thì truyện dừng lại.

- Nhân vật thần trong thần thoại có ngoại hình và hành động phi thường, có khả năng biến hóa khôn lường.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Đọc văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV gọi một số HS đọc lại toàn bộ văn bản, từng HS đọc các phần được đánh số. GV có thể yêu cầu 1 HS tóm tắt lại nội dung câu chuyện dựa vào phần đọc trước ở nhà.

- GV mời HS tóm tắt nội dung các đoạn trích.

- Gv yêu cầu HS: Dựa vào phần tìm hiểu cho biết văn bản thuộc thể loại nào? Giới thiệu chi tiết hơn về thể loại đó?

- GV yêu cầu HS theo dõi văn bản và trả lời các câu hỏi mục theo dõi bên phải

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc lại đoạn văn và suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 3 HS trình bày trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức => Ghi lên bảng.

III. Tìm hiểu chi tiết

1. Đọc văn bản

- Thể loại: thần thoại Hy Lạp

+ Thần thoại Hy Lạp là tập hợp những huyền thoại và truyền thuyết của người Hy Lạp cổ đại có liên quan đến các vị thần, các anh hùng, bản chất của thế giới và nguồn gốc cũng như ý nghĩa của các tín ngưỡng, các nghi lễ tôn giáo của họ.

+ Thần thoại HL chia thành 3 loại lớn:

●       Thần thoại về nguồn gốc của thế giới, của các vị thần và của loài người.

●       Thần thoại về các thành bang

●       Thần thoại về các anh hùng: biểu dương các đại diện ưu tú của các thành bangm họ là những con người trần tục nhưng lại sánh tựa thần linh.

2. Bố cục: 4 phần

+ Phần (1): Sự kiện Hê-ra-clét phải trải qua những không gian đầy khó khăn thử thách từ châu Âu sang châu Á, từ cực Bắc đến sa mạc để tìm đường đến khu vườn đặc biệt có cây táo vàng.

+ Phần (2): Sự kiện Hê-ra-clét phải giao đấu với gã khổng lồ độc ác Ăng-tê.

+ Phần (3): Sự kiện Hê-ra-clét giải thoát cho vị thần ân nhân của loài người Prô-mê-tê tại núi Cô-ca-dơ.

+ Phần (4) Sự kiện Hê-ra-clét phải giơ lưng chống đỡ bầu trời, phải đấu trí với thần Át-lát để có được những quả táo vàng.

=> Các đoạn tóm tắt nội dung lược trích cho biết Hê-ra-clét đã trải qua những cuộc thử thách khác: giao đấu với hai cha con thần Chiến tranh A-rét; chiến đấu với vua Ai Cập để giải thoát cho mình không bị trở thành vật hiến tế.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu nhân vật Hê-ra-clét

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS theo dõi văn bản và cho biết:

+ Giới thiệu về hoàn cảnh xuất thân của nhân vật Hê-ra-clét.

+ Trong đoạn trích, Hê-ra-clét đã trải qua những thử thách nào? Qua đó, em có nhận xét gì về nhân vật Hê-ra-clét.

- GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi này qua các câu hỏi nhỏ:

+ Khu vườn có cây táo vàng được miêu tả như thế nào? Qua đó, dự báo Hê-ra-clét phải trải qua khó khăn ra sao?

+ Cuộc giao chiến giữa Ăng-tê và Hê-ra-clét được miêu tả như thế nào?

+ Ý nghĩa của hình ảnh mang tính biểu tượng: Prô-mê-tê bị xiềng là gì? Việc Hê-ra-clét cứu thần Prô-mê-tê thể hiện tính cách gì ở chàng?

+ Cuộc đấu trí giữa Hê-ra-clét và thần Át-lát không đơn thuần là cuộc đấu trí mà nó còn làm nổi bật lên sự nhanh nhẹn trong tư duy của Hê-ra-clét và gián tiếp nói ra mong muốn thầm kín của Át-lát.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp.

Dự kiến sản phẩm:

* Khu vườn táo vàng được miêu tả:

- Khu vườn trồng táo là của thần Hê – ra là một khu vườn rất thâm nghiêm, và gần nơi thần Át–lát đang đội trời.

- Có rồng trăm đầu, không bao giờ ngủ La – đông canh giữ.

- Được 3 chị em tiên nữ Chiều Hôm Ê-xpê-rít trông coi.

- Khu vườn không rõ địa điểm ở đâu.

=>  dự báo nhiều khó khăn, thử thách.

* Cuộc chiến giữa Hê-ra-clét với Ăng-tê được miêu tả vô cùng quyết liệt, logic và hấp dẫn, cuộc chiến tưởng như đã phân rõ thắng bại ngay từ đầu những điều bất ngờ đã xảy ra, Ăng-tê sống lại đến ba lần, để có thể làm rõ được chân tướng Hê-ra-clét đã phải suy luận và tìm ra cách giải quyết, cuối cùng bằng sự thông minh và tư duy sắc bén của mình Hê-ra-clét đã giết chết được Ăng-tê. Cuộc chiến này không chỉ làm nổi bật sức mạnh của Hê-ra-clét mà hơn thế nữa còn bộc lộ được trí thông minh và tài năng suy luận của chàng.

* Hình ảnh Prô-mê-tê bị xiềng cho ta thấy được một sức mạnh, một sự hiên ngang, một niềm tin, một ý chí chiến đấu không đầu hàng của người anh hùng Prômêtê dẫu bị xiềng xích bị diều hâu hằng ngày đến moi gan, chịu bao nhiêu là cực hình của Dớt nhưng vẫn không chịu khuất phục trước sức mạnh đầy đe dọa đó.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức => Ghi lên bảng.

Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu các chi tiết hoang đường

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm: Chỉ ra những chi tiết hoang đường, tưởng tượng trong đoạn trích. Ý nghĩa của mỗi chi tiết ấy?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức => Ghi lên bảng.

3 Phân tích

a. Nhân vật Hê-ra-clét

- Hoàn cảnh xuất thân:

+ Là con riêng của thần Dớt, bị nữ thần Hê-ra – vợ thần Dớt luôn thù ghét luôn tìm cách hãm hại. Hê-ra-clét phải ở với nhà vua Ơ-ri-xê và phải làm nhiều công việc khó khăn, nguy hiểm đến tính mạng.

+ Trong thần thoại Hy Lạp, He-ra-clét là hình tượng tiêu biểu cho sức mạnh thể chất và tinh thần của người anh hùng cổ đại với những chiến công phi thường: tiêu diệt quái vật, trừng phạt bạo chúa và những kẻ gian ác.

+ Hê-ra-clét thuộc kiểu nhân vật anh hùng, là người thường nhưng có sức mạnh “sánh tựa thần linh".

- Hê-ra-clét trải qua nhiều thử thách khó khăn, qua đó bộc lộ phẩm chất, trí tuệ của chàng:

+ Năng lực phi thường thế hiện qua hành trình chàng đi tìm táo vàng phải đối mặt với rất nhiều thử thách và cuộc chiến nhưng chàng đều giành chiến thắng.

+ Ý chí nghị lực của Hê-ra-clét được thể hiện rõ nét qua hành trình đằng đẵng mà chàng đã trải qua (lên cực Bắc, qua sa mạc), mù mịt (không biết cây táo vàng ở đâu), đầy thử thách và nguy hiểm rình rập nhưng chàng không hề chùn bước, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ đến cùng.

+ Trí tuệ của Hê-ra-clét thế hiện lần thứ nhất là khi giao đấu với thần Ăng-tê. Lần thứ hai là đối phó với âm mưu của thần Át-lát khi vị thần này định trao luôn sứ mệnh đỡ bầu trời cho chàng, chàng đã nhanh trí đã nhận ra âm mưu ấy và tương kế tựu kế để có thể trở về.

+ Hê-ra-clét còn là người anh hùng có trái tim nhân hậu, chàng đã chiến đấu với con đại bàng to lớn để cứu thần Prô-mê-tê.

=> Nhân vật Hê-ra-clét là người anh hùng có trí tuệ thông minh, năng lực phi thường, có ý chí, nghị lực và trái tim nhân hậu.

b. Các chi tiết hoang đường, kì ảo

- Truyện sử dụng nhiều chi tiết hoang đường, kì ảo.

=> góp phần tô đậm tính cách của nhân vật và thể hiện khát vọng của con người trong thời cổ đại.

b.

Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu nghệ thuật và nội dung ý nghĩa.

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS:

+ Em hãy tổng kết về nghệ thuật và nội dung của văn bản.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận, suy nghĩ để tổng kết bài học.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 3 HS phát biểu trước lớp, yêu cầu cả lớp nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức => Ghi lên bảng.

III. Tổng kết

1. Nội dung – ý nghĩa

- Đoạn trích phản ánh nhận thức và cách lí giải của con người thời cổ đại về nguồn gốc của loài người, nguồn gốc của lửa.

- Khắc họa thành công hình ảnh người anh hùng Hê-ra-clet dũng cảm, tài giỏi, nhanh trí và đầy bản lĩnh, gặp khó khăn vẫn không bỏ cuộc.

- Cho thấy quyết tâm chinh phục mục tiêu của những người anh hùng cổ đại, và có tính liên hệ tới xã hội hiện nay, khuyến khích con người nên nỗ lực, cố gắng để chạm tới mục tiêu.

2. Nghệ thuật

- Thể hiện được những đặc điểm của thần thoại như việc xây dựng cốt truyện logic, các sự việc liên quan và móc nối với nhau; cách xây dựng nhân vật anh hùng điển hình.

- Lời văn, ngôn từ phù hợp với thể loại thần thoại, đan xen giữa lời của người kể chuyện và lời của nhân vật, tạo nên sức hấp dẫn và giá trị của câu chuyện tới tận ngày nay.

- Hình ảnh, nhân vật được nhắc tới mang tính tượng trưng, thể hiện quan niệm của con người cổ đại về thế giới.