Giáo án và PPT Địa lí 9 chân trời bài 1: Dân cư và dân tộc, chất lượng cuộc sống

CHƯƠNG 1: ĐỊA LÍ DÂN CƯ VIỆT NAM

BÀI 1: DÂN CƯ VÀ DÂN TỘC, CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Việt Nam là một quốc gia đông dân, nhiều dân tộc, cơ cấu dân số theo tuổi và theo giới tính có sự thay đổi. Hiện nay, các dân tộc ở nước ta phân bổ ra sao? Cơ cấu dân số có sự thay đổi như thế nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đặc điểm phân bố các dân tộc Việt Nam

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy nêu những đặc điểm chính của phân bố dân tộc nước ta?

Sản phẩm dự kiến:

- Các dân tộc sinh sống rộng khắp trên lãnh thổ: dân tộc Kinh phân bố nhiều hơn ở các khu vực đồng bằng, các dân tộc thiểu số thường phân bố ở các khu vực trung du, miền núi, nơi có vị trí quan trọng, địa bàn chiến lược về an ninh quốc phòng. Một số dân tộc như Khơ-me, Chăm và Hoa sinh sống tập trung ở vùng đồng bằng và đô thị.

- Sự phân bố thay đổi theo thời gian và không gian: trong lịch sử, cùng với việc khai thác các điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên để phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng kinh tế làm cho sự phân bố dân cư, dân tộc có sự thay đổi. Không gian sinh sống được mở rộng, tính đan xen trong phân bố các dân tộc trở nên phổ biến.

- Người Việt Nam ở nước ngoài luôn hướng về Tổ quốc: có khoảng 5,3 triệu người (2021) sinh sống ở nước ngoài, là bộ phận không tách rời và là nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam. Người Việt Nam ở nước ngoài tích cực lao động, học tập và luôn hướng về xây dựng quê hương, đất nước.

Hoạt động 2. Gia tăng dân số và cơ cấu dân số

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy nêu đặc điểm của sự gia tăng dân số nước ta và cơ cấu dân số ở nước ta có đặc điểm gì?

Sản phẩm dự kiến:

Hoạt động 3. Phân hóa thu nhập theo vùng

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Giai đoạn 2014 – 2021, em hãy cho biết thu nhập bình quân đầu người/tháng?

Sản phẩm dự kiến:

Phân hóa thu nhập theo vùng:

Năm 2021, thu nhập bình quân đầu người/tháng của nước ta khoảng 4,2 triệu đồng; trong đó, khu vực thành thị đạt 5,4 triệu đồng, khu vực nông thôn đạt 3,5 triệu đồng. Nhìn chung, thu nhập của người dân đều có sự cải thiện theo thời gian nhưng vẫn còn sự phân hoá giữa các vùng.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Theo số liệu năm 2021, Việt Nam có số dân:

A. Hơn 98,5 triệu người.

B. Gần 96,65 triệu người.

C. Gần 96,2 triệu người. 

D. Hơn 100 triệu người. 

Câu 2: Dân tộc Kinh và các dân tộc thiểu số lần lượt chiếm khoảng bao nhiêu phần trăm số dân cả nước?

A. 77% - 23%

B. 82% - 18%

C. 85% - 15%. 

D. 91% - 9%. 

Câu 3: Các dân tộc Việt Nam sinh sống:

A. Ở khu vực đồng bằng và trung du.

B. Trên khắp lãnh thổ nước ta.

C. Ở khu vực đồng bằng, trung du và miền núi. 

D. Nơi có vị trí quan trọng, địa bàn chiến lược về an ninh quốc phòng.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

• Giai đoạn 2014 – 2021, vùng nào có mức thu nhập bình quân đầu người/tháng thấp nhất cả nước?

• Giai đoạn 2014 – 2021, thu nhập bình quân đầu người giữa các vùng phân hoá như thế nào? 

• Theo số liệu năm 2021, quy mô dân số của Việt Nam đứng thứ mấy trên thế giới?