Giáo án và PPT Địa lí 9 chân trời bài 17: Vùng Tây Nguyên

BÀI 17: VÙNG TÂY NGUYÊN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Nhìn hình đoán địa danh.

- GV phổ biến luật chơi cho HS:

+ HS quan sát hình ảnh về một số cây công nghiệp được trồng nhiều ở vùng Tây Nguyên, sau đó đoán tên đặc sản thông qua hình ảnh.

+ HS trả lời nhanh nhất và đoán đúng qua hình ảnh sẽ được điểm cộng.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Vị trí địa lý và phạm vi lãnh thổ

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Tây Nguyên có bao nhiêu tỉnh, gồm những tỉnh nào? Tây Nguyên tiếp giáp với các vùng nào, tiếp giáp với nước nào? Ý nghĩa vị trí địa lí của vùng Tây Nguyên.

Sản phẩm dự kiến:

- Bao gồm lãnh thổ của 5 tỉnh: Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng, diện tích tự nhiên khoảng 54,5 nghìn km², chiếm 16,5% diện tích cả nước (2021).

- Không giáp biển.

- Tiếp giáp 2 nước là Lào và Cam-pu-chia; giáp vùng Duyên hải Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ; có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế, chính trị, an ninh quốc phòng.

Hoạt động 2: Đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

GV đưa ra câu hỏi: Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ở vùng Tây Nguyên có những đặc điểm gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Địa hình và đất: địa hình chủ yếu là các cao nguyên xếp tầng với độ cao khác nhau, đất chủ yếu là đất badan phân bố trên mặt bằng rộng lớn, tạo thuận lợi quy hoạch các vùng chuyên canh cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả và trồng rừng. Có khối núi Kon Tum với đỉnh Ngọc Linh (2598 m), Kon Ka Kinh (1761 m),…; khối núi cực Nam Trung Bộ với đỉnh Chư Yang Sin (2405 m),… có thể quy hoạch phát triển các vùng lâm sản, dược liệu quý,…

- Khí hậu mang tính chất cận xích đạo, phân hóa theo độ cao địa hình, chia thành 2 mùa mưa - khô rõ rệt. Mùa mưa có lượng mưa lớn, cung cấp nước cho sản xuất và sinh hoạt; mùa khô ít nước, kéo dài tạo điều kiện thuận lợi để phơi sấy, bảo quản nông sản. Một số cao nguyên cao trên 1000m khí hậu mát mẻ, có thể phát triển du lịch, trồng cây cận nhiệt như chè, cây dược liệu,…

- Rừng: diện tích rừng khá lớn, tổng diện tích gần 2,6 triệu ha, tỉ lệ che phủ rừng khoảng 46% (2021). Rừng có tính đa dạng sinh học cao, nhiều nguồn gen quý hiếm, giàu trữ lượng và đa dạng về chủng loại, có nhiều loài dược liệu quý hiếm như sâm Ngọc Linh,… Nhiều vườn quốc gia như Chư Mom Rây (Kon Tum), Chư Yang Sin (Đắk Lắk),… khu dự trữ sinh quyển thế giới Kon Hà Nừng (Gia Lai), Lang Biang (Lâm Đồng).

- Nước: là đầu nguồn của hầu hết các con sông ở miền Trung, Đông Nam Bộ và một số phụ lưu của hệ thống sông Mê Công. Một số hệ thống sông chính là Sê San, Srêpôk, Đồng Nai, tạo tiềm năng thủy điện lớn. Các hồ tự nhiên, hồ thủy điện cũng là nguồn tưới tiêu quan trọng trong mùa khô, ngoài ra có thể khai thác cho mục đích du lịch và nuôi trồng thủy sản. Nguồn nước ngầm khá phong phú, cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất.

- Khoáng sản: bô-xít là khoáng sản quan trọng nhất với trữ lượng lớn, phân bố chủ yếu ở Đắk Nông, Gia Lai và Kon Tum. Các khoáng sản khác như asen, đá axit, nước khoáng,…

……………………………………………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Tính đến năm 2021, tỉ lệ người biết chữ người dân Tây Nguyên đạt

A. 90%.

B. 91,8%.

C. 34,5%.

D. 76%.

Câu 2: Loại cây công nghiệp nào ở vùng Tây Nguyên đứng đầu cả nước về diện tích, sản lượng?

A. Hồ tiêu.

B. Điều.

C. Cao su.

D. Cà phê.

Câu 3: Đâu không phải là đặc điểm về khí hậu vùng Tây Nguyên?

A. Có hai mùa là mùa mưa và mùa khô.

B. Tính chất cận xích đạo, có mùa hè và mùa đông.

C. Mùa mưa có lượng mưa lớn, mùa khô ít mưa và kéo dài.

D. Một số cao nguyên cao trên 1 000m.

Câu 4: Đất badan thích hợp nhất với các loại cây

A. cà phê, cao su, hồ tiêu.

B. cà phê, bông, mía.

C. cao su, dừa, bông.

D. điều, đậu tương, lạc.

Câu 5: Ý nào sau đây không đúng về đặc điểm dân cư của Tây Nguyên? 

A. Là vùng thưa dân nhất cả nước. 

B. Dân cư phân bố không đều. 

C. Dân tộc Kinh phần lớn sinh sống ở các đô thị. 

D. Dân tộc ít người như Tày, Thái, Mường sinh sống chủ yếu.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Phân tích vai trò của Tây Nguyên trong việc kết nối các nước Đông Nam Á lục địa.

Câu 2: Đề xuất các biện pháp để phát triển du lịch Tây Nguyên mà không gây tác động tiêu cực đến văn hóa bản địa.