Giáo án và PPT KHTN 7 kết nối Bài 3: Nguyên tố hoá học

BÀI 3: NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV phát phiếu học tập KWL và yêu cầu học sinh thực hiện cá nhân theo yêu cầu viết trên phiếu.

- GV gọi ngẫu nhiên học sinh trình bày đáp án, mỗi HS trình bày 1 nội dung trong phiếu, những HS trình bày sau không trùng nội dung với HS trình bày trước. 

- GV liệt kê đáp án của HS trên bảng.

- GV giới thiệu thành phần các nguyên tố trong cấu tạo nên vỏ trái đất và cấu tạo nên cơ thể người và dẫn dắt vào bài.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

Hoạt động 1: Tìm hiểu nguyên tố hoá học

- Học sinh làm việc nhóm nghiên cứu thông tin trong SGK, quan sát hình ảnh tìm hiểu khái niệm nguyên tố hóa học.

- GV giao nhiệm vụ học tập cặp đôi, tìm hiểu thông tin về nguyên tố hóa học trong SGK trả lời câu hỏi H1, H2.

H1: Chất cấu tạo nên vật thể. Chất được cấu tạo từ loại hạt nào ?

H2: Tập hợp những nguyên tử cùng loại được gọi là gì ?

- HS hoạt động nhóm quan sát hình ảnh dưới sự hướng dẫn của GV trả lời câu hỏi

- HS hoạt động nhóm nghiên cứu tài liệu và qua hoạt động quan sát trả lời câu hỏi:

- GV hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ H3 quan sát sơ đồ cấu tạo nguyên tử H trả lời câu hỏi:

H3: Nhận biết nguyên tố hóa học dựa vào số proton (quan sát sơ đồ nguyêntử H) và trả lời câu hỏi:

Quan sát mô hình cấu tạo của ba nguyên tử khác nhau thuộc cùng nguyên tố hyrogen. Điền số proton, số electron, số neutron của mỗi nguyên tử vào bảng sau.

Nhận xét sự giống nhau và khác nhau về cấu tạo nguyên tử của 3 nguyên tử trên ?

- Hướng dẫn HS hoạt động nhóm hoàn thành nhiệm vụ H4

H4. Hoạt động nhóm (6 nhóm) 

Có 12 tấm thẻ ghi thông tin của các nguyên tử (số p, số n) (SGK – 20). Thực hiện sắp xếp các thẻ thuộc cùng một nguyên tố vào một ô vuông

+ Có thể xếp được bao nhiêu ô vuông ?

+ Các nguyên tử nào thuộc cùng một nguyên tố hóa học?

- GV cung cấp thêm một số hình ảnh về các nguyên tố cấu tạo nên cơ thể người, các mẫu nguyên tố như vàng, đồng, kim cương, than chì…

Sản phẩm dự kiến:

- Đặc điểm:

          + Không có hình dạng, kích thước cụ thể

          + Có tính chất riêng biệt do được tạo thành từ proton xác định.

- Khái niệm:

          + Là tất cả các nguyên tử có cùng số hiệu nguyên tử (cùng số proton trong hạt nhân).

          + Số hiệu nguyên tử là số proton trong hạt nhân. Mỗi nguyên tố hóa học chỉ có duy nhất một số hiệu nguyên tử.

          + Các nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hóa học có thể có số neutron khác nhau.

- Đến nay, người ta đã tìm ra 118 nguyên tố hóa học.

II. TÊN GỌI VÀ KÍ HIỆU CỦA NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC

Hoạt động 2: Tìm hiểu tên gọi và kí hiệu của nguyên tố hoá học

- GV giao nhiệm vụ cho HS yêu cầu HS nghiên cứu tài liệu, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi  H1 và H2.

H1: Trình bày nguồn gốc tên gọi của một số nguyên tố có nhiều ứng dụng trong cuộc sống như đồng, sắt, nhôm ?

H2: Các nguyên tố còn có tên gọi được quy định như thế nào ? Lấy ví dụ minh họa ?

- HS hoạt động nhóm quan sát hình ảnh dưới sự hướng dẫn của GV trả lời câu hỏi

- HS hoạt động nhóm  nghiên cứu tài liệu và qua hoạt động quan sát  trả lời câu hỏi:

H3: Tìm hiểu bảng 3.1 ( sgk – 21) → Tìm hiểu tên gọi và kí hiệu một số nguyên tố hóa học.

Nhận xét cách viết kí hiệu các nguyên tố hóa học ?

Sản phẩm dự kiến:

1. Tên gọi của nguyên tố hóa học

- Tên gọi của các nguyên tố hóa học được đặt theo cách khác nhau thống nhất toàn thế giới theo IUPAC (Liên minh Quốc tế về Hóa học cơ bản và Hóa học ứng dụng).

2. Kí hiệu của nguyên tố hóa học

- Mỗi nguyên tố hóa học có một kí hiệu riêng, được quy định dùng thống nhất trên toàn thế giới.

          + Kí hiệu hoá học gồm một hoặc hai chữ cái có trong tên gọi của nguyên tố, trong đó chữ cái đầu được viết ở dạng chữ in hoa và chữ cái sau viết thường.

          + Có những nguyên tố hóa học không xuất phát từ tên gọi theo IUPAC mà xuất phát từ tên Latin của nguyên tố.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Đồng (copper) và carbon là các

A. hợp chất.

B. hỗn hợp.

C. nguyên tử thuộc cùng nguyên tố hóa học.

D. nguyên tố hóa học.

Câu 2: Đến nay con người đã tìm ra bao nhiêu nguyên tố hóa học?

A. 118.                 

B. 94.                    

C. 20.                    

D. 1 000 000.

Câu 3: Vàng và carbon có tính chất khác nhau vì vàng là nguyên tố kim loại còn carbon là nguyên tố

A. phi kim.           

B. đơn chất.          

C. hợp chất.          

D. khí hiếm.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: A

Câu 3: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Cho biết số hiệu nguyên tử của đồng là 29, của bạc là 47, của vàng là 79. Hãy xác định số electron, số proton trong mỗi nguyên tử đồng, bạc, vàng. Em có xác định được số neutron trong hạt nhân các nguyên tử này không?

Câu 2: Mặt Trời chứa khoảng 73% hydrogen và 25% helium, còn lại là các nguyên tố hóa học khác.

a) Phần trăm của các nguyên tố hóa học ngoài hydrogen và helium có trong Mặt Trời là bao nhiêu?

b) Một trong các nguyên tố khác có trong Mặt Trời là neon. Hạt nhân nguyên tử neon có 10 proton. Hãy cho biết số electron có trong lớp vỏ của neon. Hãy vẽ mô hình nguyên tử neon.