Giáo án và PPT Lịch sử 7 cánh diều Bài 13: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô, Đinh, Tiền Lê (939 - 1009)

BÀI 13: CÔNG CUỘC XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ ĐẤT NƯỚC THỜI NGÔ, ĐINH, TIỀN LÊ (939 – 1009)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh 13,1 trong SGK và yêu cầu HS đọc thông tin về cố đô Hoa Lư (Ninh Bỉnh) ở ngay bên cạnh.

- GV sử dụng kĩ thuật KWLH: yêu cầu HS trả lời những câu hỏi thắc mắc về nội dung bài học vào bảng sau:

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu những nét chính về thời Ngô

GV tổ chức cho các em tìm hiểu, thảo luận về các nội dung chính thông qua việc trả lời các câu hỏi như:

+ Sau khi đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, Ngô Quyền đã làm gì để xây dựng đất nước?

+ Mô tả tổ chức chính quyền thời Ngô và rút ra nhận xét.

+ Việc Ngô Quyền chọn Cổ Loa làm kinh đô nói lên điều gì?

Sản phẩm dự kiến:

Những nét chính về thời Ngô

- Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, chọn Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội) làm kinh đô. 

- Vua đứng đầu triều đình, quyết định mọi công việc chính trị, ngoại giao, quân sự và đặt các chức quan văn, quan võ.

- Ngô Quyền cử các tướng có công lao trước đây trấn giữ và quản lí các khâu quan trọng. Việc xưng vương của Ngô Quyền và những chính sách của nhà Ngô đã mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài của đất nước.

Hoạt động 2. Tìm hiểu về sự thành lập nhà Đinh

- GV cho HS làm việc theo nhóm, tìm hiểu về quá trình Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước và công lao của Đinh Bộ Lĩnh đối với dân tộc.

Sản phẩm dự kiến:

* Quá trình Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:

- Hoàn cảnh: Năm 965, chính quyền trung ương tê liêt, các thể lực ở địa phương nổi dậy, đất nước lâm vào tình trạng "cục diện 12 sứ quân".

- Diễn biến: Đinh Bộ Lĩnh được sự ủng hộ của nhân dân đã liên kết với sứ quân Trần Lãm, chiêu dụ được sứ quân Phạm Bạch Hổ và dẹp yên các sứ quân khác.

- Kết quả:

+ Cuối năm 967, đất nước trở lại yên bình, thống nhất.

+ Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Oàng đế (Đinh Tiên Hoàng), lấy niên hiệu là Thái Bình, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, đóng đô tại Hoa Lư (Ninh Bình). 

* Đánh giá công lao to lớn của Đinh Bộ Lĩnh: thống nhất đất nước và xây dựng một triều đại mới, tiếp tục khẳng định nền độc lập và tự chủ của dân tộc. 

Hoạt động 3. Tìm hiểu về tổ chức chính quyền thời Đinh, Tiền Lê

- GV cho HS làm việc cá nhân, yêu cầu HS làm việc cá nhân, HS đọc thông tin và quan sát sơ đồ 13.2 trong SGK để mô tả tổ chức chính quyền thời Tiền Lê.

Sản phẩm dự kiến:

- Dưới thời Đinh, trong giai đoạn đầu tổ chức chính quyền về cơ bản vẫn được duy trì như thời Ngô.

- Năm 971, Đinh Tiên Hoàng bắt đầu quy định cụ thế các cấp bậc văn võ, tăng đạo.

- Cuối năm 979, Đinh Tiên Hoàng và con trai trưởng Đinh Liễn bị sát hại, Lê Hoàn được cử làm Phụ chính cho Đinh Toàn, sau đó Lê Hoàn được tôn lên làm vua và lập ra nhà Lê (Tiền Lê), củng cố và hoàn thiện thêm tổ chức chính quyền từ trung ương đến địa phương.   

- Năm 1002, Lê Đại Hành đã đổi 10 đạo trong cả nước thành các lộ, phù, châu.

Hoạt động 4. Tìm hiểu về đời sống xã hội và văn hóa

- GV cho HS hoạt động theo nhóm, đọc thông tin và quan sát hình ảnh 13.4. Chùa Nhất Trụ (Hoa Lư, Ninh Bình) để hoàn thành Phiếu học tập 1 tìm hiểu về đời sống xã hội và văn hóa thời Ngô, Đinh, Tiền Lê.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1. Dưới thời nhà Lý, cơ cấu hành chính được sắp xếp như thế nào?

A. Lộ-Huyện-Hương, xã

B. Lộ-Phủ-Châu, xã

C. Lộ-Phủ-Châu-Hương, xã

D. Lộ-Phủ-Huyện-Hương, xã

Câu 2. Thời kì cai trị của nhà Lý, quan hệ giữa Đại Việt và Cham-pa như thế nào?

A. Xung đột dẫn tới liên tiếp gây chiến tranh

B. Quan hệ bình thường

C. Mâu thuẫn xung đột theo thời gian

D. Hòa hiếu thân thiện

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nêu những biểu hiện phản ánh được sự phồn thịnh của kinh thành Thăng Long thời nhà Lý?

Câu 2: Tại sao luật pháp thời Lý nghiêm cấm việc giết mổ trâu, bò?