Giáo án và PPT Lịch sử và địa lí 5 Kết nối bài 5: Nhà nước Văn Lang, Nhà nước Âu Lạc

BÀI 5. NHÀ NƯỚC VĂN LANG, NHÀ NƯỚC ÂU LẠC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV gợi nhắc và hướng dẫn học sinh trả lời:

Em hãy chia sẻ với các bạn những hiểu biết về nhà nước Văn Lang và công cuộc dựng nước của các Vua Hùng.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Sự ra đời của nhà nước Văn Lang, nhà nước Âu Lạc

GV yêu cầu học sinh trao đổi và trả lời: 

• Nhà nước Văn Lang ra đời vào khoảng thời gian nào?
• Nhà nước Văn Lang ra đời ở đâu?
• Sự ra đời của nhà nước Văn Lang được phản ánh thông qua sự tích nào?
• Sự ra đời của nhà nước Văn Lang được phản ánh thông các bằng chứng khảo cổ học thuộc nền văn hoá nào?
• Đứng đầu nhà nước Văn Lang là ai?
• Kinh đô của nhà nước Văn Lang được đặt ở đâu?
• Nhà nước Âu Lạc ra đời vào khoảng thời gian nào?
• Người đứng đầu nhà nước Âu Lạc là ai?
• Kinh đô của nhà nước Âu Lạc được đặt ở đâu?
• Kinh đô của nhà nước Âu Lạc nay thuộc tỉnh/ thành phố nào nước ta?

Sản phẩm dự kiến:

=> Sự ra đi của hai nhà nước này đã mở đầu thời kì dựng nước và giữ nước của dân tộc, mở đầu cho nền văn minh sông Hồng => Nước Việt Nam có lịch sử dựng nước lâu đời.

Hoạt động 2: Đời sống kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu Lạc

HS tìm hiểu và trả lời câu hỏi: 

• Nghề chính của cư dân Văn Lang, Âu Lạc là gì? 
• Đời sống lao động, kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu lạc được thể hiện như thế nào?
• Người dân Văn Lang, Âu Lạc đúc đồng để làm gì?
• Người dân Văn Lang, Âu Lạc dùng chất liệu nào để đúc công cụ?

Sản phẩm dự kiến:

- Cư dân Văn Lang,  Âu Lạc có một đời sống kinh tế rất phong phú và đa dạng:

• Nông nghiệp: trồng lúa, khoai, đỗ, cây ăn quả…(đây là nghề chính).
• Thủ công nghiệp: ươm tơ, dệt vải, đúc đồng, làm gốm, đan lát…

Hoạt động 3. Công cuộc đấu tranh chống ngoại xâm của nhà nước Văn Lang và nhà nước Âu Lạc.

GV yêu cầu học sinh thảo luận theo nhóm và trả lời câu hỏi:

• Vua Tần cho quân sang xâm lược Văn Lang vào khoảng thời gian nào?
• Vị tướng nào lãnh đạo nhân dân kháng chiến chống quân Tần?
• Cuộc kháng chiến chống quân Tần thắng lợi hay thất bại?
• Kể tên một số truyền thuyết phản ánh công cuộc đấu tranh chống ngoại xâm của nhà nước Văn Lang và nhà nước Âu Lạc.

Sản phẩm dự kiến:

Từ rất sớm, cư dân Văn Lang,  Âu Lạc đã phải đấu tranh chống giặc ngoại xâm:

+ Cuối thế kỉ III TCN, nước Văn Lang chống quân Tần dành thắng lợi.

+ Một số truyền thuyết đánh gắn liền với nhà nước Văn Lang, Âu Lạc: Thánh Gióng, Sự tích nỏ thần…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhà nước Văn Lang ra đời ở đâu?

A. Thượng nguồn sông Mê Kông. 

B. Lưu vực các sông Nam Bộ. 

C. Lưu vực sông Bắc và Trung Bộ.

D. Thượng nguồn sông Bắc và Trung Bộ. 

Câu 2: Ý nào dưới đây không phản ánh đúng phong tục, tập quán của người Việt cổ thời Văn Lang – Âu Lạc?

A. Xăm mình. 

B. Làm bánh chưng, bán giầy.

C. Tục thờ thần – vua.

D. Nhuộm răng đen. 

Câu 3: Ý nào không phản ánh đúng đời sống vật chất của người việt cổ thời Văn Lang – Âu Lạc?

A. Để tóc ngang vai, búi tó hoặc tết tóc kiểu đuôi sam.

B. Cư dân chủ yếu ở nhà sàn, dựng bằng tre, nứa, gỗ…

C. Thức ăn chính là: lúa mì, lúa mạch, thịt bò, rượu vang.

D. Phương tiện đi lại chủ yếu trên sông là: ghe, thuyền.

Câu 4: Nội dung nào dưới đây không về nước Âu Lạc?

A. Xây dựng được thành Cổ Loa kiên cố.

B. Địa bàn chủ yếu ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.

C. Có quân đội mạnh, vũ khí tốt.

D. Kinh đô đặt ở Phong Châu (Phú Thọ).

Câu 5: Ý nào dưới đây không phản ánh đúng thành tựu của nền văn minh đầu tiên của người Việt cổ?

A. Nghề nông trồng lúa nước là chính.

B. Kĩ thuật luyện kim (đặc biệt đúc đồng) phát triển..

C. Đã có chữ viết của riêng mình

D. Nhiều sinh hoạt cộng đồng gắn với nghề nông trồng lúa. 

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Câu 1: Phạm vi lãnh thổ của nhà nước Văn Lang, Âu Lạc thuộc khu vực nào của Việt Nam hiện nay?

Câu 2: Em hãy kể tên công trình kiến trúc tiêu biểu của cư dân Âu Lạc.

Câu 3: Loại vũ khí đặc biệt nào của quân đội nước Âu Lạc thời An Dương Vương?

Câu 4: Điểm giống nhau giữa nhà nước Văn Lang và Âu Lạc là gì?

Câu 5: Vì sao năm 179 TCN, cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Triệu của nước Âu Lạc thất bại?