Giáo án Lịch sử và địa lí 5 Kết nối bài 5: Nhà nước Văn Lang, Nhà nước Âu Lạc

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới. 

b. Cách tiến hành

- GV cho HS quan sát tranh minh họa và nêu tên truyền thuyết.   

- GV nêu câu hỏi: Những sự tích trên xuất hiện dưới thời đại  nào? Em biết gì về thời đại đó?

- GV mời 2 -3 HS trả lời. HS khác lắng nghe, nhận xét. 

- GV nhận xét, chốt đáp án: Những sự tích trên xuất hiện dưới thời đại nhà nước Văn Lang, Âu Lạc – một trong những quốc gia xuất hiện đầu tiên trên lãnh thổ Việt Nam. 

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Để tìm hiểu sâu hơn về nhà nước Văn Lang và Âu Lạc, chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay: Bài 5 –   Nhà nước Văn Lang, nhà nước Âu Lạc.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự ra đời của Nhà nước Văn Lang, Nhà nước Âu Lạc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được sự ra đời của nước Văn Lang, Âu Lạc thông qua tìm hiểu một số truyền thuyết và bằng chứng khảo cổ học. 

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS:

+ Kể lại truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên.

+ Truyền thuyết đố cho em biết gì về sự hình thành Nhà nước Âu Lạc? 

- GV mời 2 – 3 HS trình bày kết quả thảo luận. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức:

+ Truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên đã lí giải cho sự hình thành của nhà Nước Văn Lang. 

+ Người con trai cả của Âu Cơ và Lạc Long Quân khi theo mẹ lên rừng đã lập ra nhà nước đầu tiên có tên là Văn Lang. 

- GV cho HS xem video câu chuyện:

https://youtu.be/PLS4vI0XwLE (0:00 đến 1:38) 

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi, đọc thông tin mục và quan sát hình minh họa SGK tr.26 để tìm hiểu về sự ra đời của Nhà nước Văn Lang và Nhà nước Âu Lạc theo phiếu học tập. 

- GV mời 2 – 3 HS trình bày kết quả thảo luận. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức:

 - GV cho HS xem video “Văn Lang, Âu Lạc, Nam Việt”

https://youtu.be/m7HX0U79cQQ 

- GV chốt lại một số nội dung ngoài Phiếu học tập: 

+ Cách đây gần 3000 năm, trên lãnh thổ Việt Nam đã xuất hiện những nhà nước đầu tiên, đó là Nhà nước Văn Lang và Nhà nước Âu Lạc.

+ Sự ra đời của hai nhà nước này đã mở đầu thời kì dựng nước và giữ nước của dân tộc, mở đầu cho nền văn minh sông Hồng.

+ Điều đó chứng tỏ, nước Việt Nam có lịch sử dựng nước lâu đời. Ngày nay, chúng ta có ngày giỗ Tổ lập nước đó là Hùng Vương vào ngày 10 – 3 âm lịch hằng năm.

- GV cho HS xem video về lễ giỗ tôt Hùng Vương:

https://youtu.be/hInyfqwqDf4 

Hoạt động 2: Tìm hiểu về đời sống kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu Lạc. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS sử dụng kiến thức lịch sử và một số truyền thuyết lịch sử (Sơn Tinh, Thủy Tinh; Thánh Gióng, Sự tích nỏ thần,…) mô tả được đời sống kinh tế Nhà nước Văn Lang, Âu Lạc.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp, quan sát hình minh họa SGK tr.27 và thực hiện yêu cầu: Mô tả những nét chính về đời sống kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu Lạc. 

- GV mời 2 – 3 HS trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá kết quả, chuẩn kiến thức: Cư dân Văn Lang, Âu Lạc có một đời sống kinh tế rất phong phú và đa dạng:

+ Nghề chính của cư dân Văn Lang, Âu Lạc là làm ruộng. Họ trồng lúa, khoai, đỏ, cây ăn quả,... Ngoài ra, họ còn biết trồng dâu, nuôi tằm, ươm tơ, dệt vải....

+ Cư dân Văn Lang, Âu Lạc biết đúc đồng để làm công cụ lao động, vũ khí và đồ trang sức. Họ cũng biết làm đồ gốm, đan lát, đóng thuyền....

- GV cho HS xem video về đời sống, tập tục, trang phục của cư dân Văn Lang, Âu Lạc

https://youtu.be/rqo-ntWKUSM 

- GV dẫn dắt để mở rộng cho HS: Đời sống kinh tế của cư dân Văn Lang Âu Lạc còn được phản ánh sinh động thông qua các câu chuyện liên quan đến thời kì này, như chuyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.

- GV  tổ chức cho HS làm việc nhóm (4 HS) thực hiện nhiệm vụ: 

+ Kể lại chuyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh. 

+ Câu chuyện này cho em biết gì về đời sống kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu Lạc?

- GV mời 2 – 3 HS trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức cho HS: 

+ GV cho HS xem video câu chuyện:

https://youtu.be/kwOzislzNWY 

+ Câu chuyện Sơn Tình, Thuỷ Tĩnh cho thấy những sản phẩm phong phú của nền kinh tế nông nghiệp: cơm nếp, bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao,... 

+ Đồng thời, câu chuyện này cũng cho thấy, cư dân Văn Lang, Âu Lạc cũng phải thường xuyên phải đối phó với lũ lụt để bảo vệ sản xuất nông nghiệp.

- GV cho HS xem video về “Sự tích quả dưa hấu” 

https://youtu.be/ZjmVIgbTGCA 

Hoạt động 3: Tìm hiểu về công cuộc đấu tranh chống ngoại xâm của Nhà nước Văn Lang và Nhà nước Âu Lạc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS sử dụng kiến thức lịch sử và một số truyền thuyết lịch sử (Sơn Tinh, Thủy Tinh; Thánh Gióng, Sự tích nỏ thần,…) mô tả được công cuộc đấu tranh bảo vệ Nhà nước Văn Lang, Âu Lạc.

b. Cách tiến hành

- HS quan sát và trả lời. 

- HS lắng nghe 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS làm việc cá nhân. 

- HS trình bày kết quả.  

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trình bày.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS xem video. 

- HS tiếp thu. 

- HS xem video. 

- HS làm việc theo cặp.  

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát. 

- HS lắng nghe. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS xem video.