Giáo án và PPT Thiết kế và Công nghệ 10 cánh diều Bài 7: Đánh giá công nghệ

BÀI 7: ĐÁNH GIÁ CÔNG NGHỆ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi:

• Khi cần mua một chiếc xe đạp, em sẽ lựa chọn dựa trên tiêu chí nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Các tiêu chí cơ bản trong đánh giá công nghệ

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

• Để đánh giả một công nghệ cần phải dựa vào những tiêu chí nào?

• Hãy nêu ví dụ về công nghệ đáp ứng tiêu chí hiệu quả, tiêu chí độ tin cậy.

• Nêu ví dụ về công nghệ đáp ứng tiêu chí hiệu quả kinh tế.

• Hãy nêu một số ví dụ về công nghệ tác động đến môi trường.

• Vì sao tiêu chí môi trường đóng vai trò quan trọng trong lựa chọn công nghệ?

Sản phẩm dự kiến:

- Đánh giá công nghệ để lựa chọn, điều chỉnh và kiểm soát công nghệ và xây dựng cơ sở dữ liệu về công nghệ.

- Để đánh giá công nghệ cần dựa vào bốn tiêu chí cơ bản, đó là: hiệu quả, độ tin cậy, tính kinh tế, môi trường.

- Tiêu chí hiệu quả: Ví dụ, so sánh công nghệ dệt thủ công và công nghệ dệt bằng máy: Công nghệ dệt bằng máy sẽ cho năng suất cao hơn, chất lượng đồng đều hơn nên có hiệu quả cao hơn.

- Tiêu chí độ tin cậy: Ví dụ, so sánh giữa công nghệ tiện trên máy tiện vạn năng và trên máy tiện CNC: khi sử dụng máy tiện CNC, người vận hành sau khi được đào tạo về chuyên môn thì sẽ vận hành và sử dụng đơn giản, nên chất lượng sản phẩm đồng đều hơn và có độ tin cậy cao hơn.

- Tính kinh tế của một công nghệ liên quan đến giá thành của công nghệ như chi phí đầu tư ban đầu, chi phí vận hành, chi phí bảo dưỡng hệ thống, tuổi đời của công nghệ.

- Hiệu quả kinh tế của một công nghệ liên quan đến tính kinh tế và thời gian thu hồi vốn. Ví dụ, công nghệ sản xuất ô tô trên dây chuyền sản xuất tự động mặc dù chi phí ban đầu cao nhưng có sản lượng cao, chất lượng tốt nên thời gian thu hồi vốn ngắn, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

- Tiêu chí môi trường cho biết mức độ ảnh hưởng của công nghệ đến môi trường như thế nào. Công nghệ không gây ô nhiễm hoặc ít gây ô nhiễm môi trường sẽ được ưu tiên lựa chọn.

Hoạt động 2. Các tiêu chí đánh giá sản phẩm công nghệ

GV đưa ra câu hỏi:

• Khi mua một sản phẩm ta cần phải làm gì?

• Các tiêu chí đánh giá sản phẩm công nghệ là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Khi mua một sản phẩm ta cần phải đánh giá các sản phẩm cùng loại, để chọn được sản phẩm phù hợp với bản thân dựa theo các tiêu chí. 

- Các tiêu chí đánh giá sản phẩm công nghệ gồm: tính năng sử dụng, độ bền, thẩm mĩ, giá thành, môi trường, dịch vụ bảo dưỡng, chăm sóc khách hàng.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Đánh giá công nghệ nhằm mấy mục đích?

A. 3

B. 4

C. 2

D. 1

Câu 2: Mục đích của đánh giá công nghệ là gì?

A. Nhận biết được mặt tích cực và tiêu cực của công nghệ

B. Lựa chọn thiết bị công nghệ phù hợp cho bản thân hoặc cho gia đình.

C. Lựa chọn công nghệ phù hợp để áp dụng vào dự án khoa học kĩ thuật

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 3: Đặc điểm của tiêu chí độ tin cậy trong đánh giá công nghệ là gì?

A. Tiêu chí này thể hiện qua chất lượng của công nghệ. Công nghệ đảm bảo được chất lượng sản phẩm ổn định như thiết kế đặt ra, ít gây ra trục trặc hay sự cố trong quá trình vận hành và sử dụng.

B. Tiêu chí này liên quan đến giá thành của công nghệ như chi phÍ đầu tư ban đầu, chi phí vận hành, bảo dưỡng hệ thống, tuổi đời công nghệ. Khi quyết định lựa chọn một công nghệ nào đó cần phải tính đến hiệu quả kinh tế và thời gian thu hồi vốn.

C. Đây là tiêu chí quan trọng nhất, vì nó đảm bảo công nghệ lựa chọn đáp ứng được yêu cầu của người sử dụng công nghệ Công nghệ càng tiên tiến, năng suất và chất lượng sản phẩm càng cao

D. Đáp án khác

Câu 4: Tính kinh tế của tiêu chí đánh giá công nghệ là gì?

A. Đây là tiêu chí quan trọng nhất, vì nó đảm bảo công nghệ lựa chọn đáp ứng được yêu cầu của người sử dụng công nghệ Công nghệ càng tiên tiến, năng suất và chất lượng sản phẩm càng cao

B. Mỗi công nghệ sản xuất ít nhiều đều ảnh hưởng tới môi trường. Tiêu chí môi trường cho biết mức độ ảnh hưởng của công nghệ mới đến môi trường sống và biện pháp xử li chất thải.

C. Tiêu chí này liên quan đến giá thành của công nghệ như chi phÍ đầu tư ban đầu, chi phí vận hành, bảo dưỡng hệ thống, tuổi đời công nghệ. Khi quyết định lựa chọn một công nghệ nào đó cần phải tính đến hiệu quả kinh tế và thời gian thu hồi vốn.

D. Đáp án khác

Câu 5: Tiêu chí giá thành của đánh giá sản phẩm có đặc điểm là gì?

A. Tiêu chí này được thể hiện sản phẩm có cùng tính năng sử dụng nhưng giá thành thấp hơn.

B. Sản phẩm có gây tác hại như tiếng ồn, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm đất đai hay ô nhiễm không khí hay không.

C. Những chức năng mà sản phẩm thực hiện được.

D. Tiêu chí này được thể hiện qua các thông số như chất lượng, độ tin cậy, ổn định, tuổi thọ và mức tiêu hao năng lượng của sản phẩm.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: D

Câu 3: A

Câu 4: C

Câu 5: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Phân tích tác động của công nghệ hiện đại lên môi trường và đề xuất các giải pháp giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của nó.

Câu 2: Phân tích vai trò của công nghệ trong giáo dục hiện đại và đánh giá hiệu quả của việc sử dụng công nghệ trong lớp học so với phương pháp giảng dạy truyền thống.

Câu 3: Đưa ra quan điểm cá nhân về việc phát triển và sử dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt trong an ninh và cuộc sống hàng ngày, phân tích những hệ quả đạo đức và pháp lý có thể xảy ra.