Giáo án công nghệ 10 - Thiết kế công nghệ cánh diều bài 7: Đánh giá công nghệ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành các nhóm (6HS/nhóm) thảo luận theo kĩ thuật khăn trải, yêu cầu HS đọc nội dung mục I trong SGK và trả lời các câu hỏi:

+ Vì sao phải đánh giá công nghệ? Để đánh giả một công nghệ cần phải dựa vào những tiêu chí nào?

+ Hãy nêu ví dụ về công nghệ đáp ứng tiêu chí hiệu quả, tiêu chí độ tin cậy.

+ Dựa vào đâu để đánh giá tính kinh tế của một công nghệ?

+ Nêu ví dụ về công nghệ đáp ứng tiêu chí hiệu quả kinh tế.

+ Vì sao tiêu chí môi trường đóng vai trò quan trọng trong lựa chọn công nghệ?

+ Hãy nêu một số ví dụ về công nghệ tác động đến môi trường.

+ Để đánh giả và lựa chọn công nghệ thì theo em tiêu chí nào quan trọng nhất theo em tiêu chí nào quan trọng nhất? Vì sao?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, quan sát hình ảnh, trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS :

+ Các tiêu chí: sgk

- Ví dụ, trong sản xuất điện năng có nhiều công nghệ tác động xấu đến môi trường như: Công nghệ nhiệt điện làm ô nhiễm không khí và chất thải, khi đó ở các nhà máy nhiệt điện cần có các biện pháp xử lí chất thải trước khi đưa ra môi trường như hệ thống lọc khí trong ống khói của nhà máy,...

- Để đánh giá và lựa chọn công nghệ thì tuỳ thuộc vào nhu cầu đặt ra của mỗi người sử dụng công nghệ để đưa ra thứ tự đánh giá và ưu tiên lựa chọn. Tuy nhiên, nhìn chung thì khi đánh giá công nghệ người ta vẫn ưu tiên tính hiệu quả của công nghệ đó.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV mở rộng: Máy tiện vạn năng là máy tiện có thể cắt gọt được nhiều loại bề mặt của các chi tiết cơ khí khác nhau, trong đó các thông số cắt gọt được người công nhận điều chỉnh bằng tay. Máy tiện CNC là máy tiện tự động điều khiển theo chương trình số, trong đó trình tự gia công và các thông số cắt gọt được thực hiện tự động thông qua các lệnh điều khiển trong chương trình đã được lập trình trước trên máy.

1. Các tiêu chí cơ bản trong đánh giá công nghệ

- Đánh giá công nghệ để lựa chọn, điều chỉnh và kiểm soát công nghệ và xây dựng cơ sở dữ liệu về công nghệ.

- Để đánh giá công nghệ cần dựa vào bốn tiêu chí cơ bản, đó là: hiệu quả, độ tin cậy, tính kinh tế, môi trường.

- Tiêu chí hiệu quả: Ví dụ, so sánh công nghệ dệt thủ công và công nghệ dệt bằng máy: Công nghệ dệt bằng máy sẽ cho năng suất cao hơn, chất lượng đồng đều hơn nên có hiệu quả cao hơn.

- Tiêu chí độ tin cậy: Ví dụ, so sánh giữa công nghệ tiện trên máy tiện vạn năng và trên máy tiện CNC: khi sử dụng máy tiện CNC, người vận hành sau khi được đào tạo về chuyên môn thì sẽ vận hành và sử dụng đơn giản, nên chất lượng sản phẩm đồng đều hơn và có độ tin cậy cao hơn.

- Tính kinh tế của một công nghệ liên quan đến giá thành của công nghệ như chi phí đầu tư ban đầu, chi phí vận hành, chi phí bảo dưỡng hệ thống, tuổi đời của công nghệ.

- Hiệu quả kinh tế của một công nghệ liên quan đến tính kinh tế và thời gian thu hồi vốn. Ví dụ, công nghệ sản xuất ô tô trên dây chuyền sản xuất tự động mặc dù chi phí ban đầu cao nhưng có sản lượng cao, chất lượng tốt nên thời gian thu hồi vốn ngắn, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

- Tiêu chí môi trường cho biết mức độ ảnh hưởng của công nghệ đến môi trường như thế nào. Công nghệ không gây ô nhiễm hoặc ít gây ô nhiễm môi trường sẽ được ưu tiên lựa chọn.