Giáo án và PPT Thiết kế và Công nghệ 10 cánh diều Bài 10: Mặt cắt và hình cắt

BÀI 10: MẶT CẮT VÀ HÌNH CẮT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi:

• Để biểu diễn các phần bị che khuất của vật thể ta phải dùng đường nét nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Khái niệm

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

• Hình biểu diễn đường bao ngoài của vật thể nằm ở đâu?

• Hình cắt là gì?

• Mặt cắt được vẽ như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Hình biểu diễn đường bao ngoài của vật thể nằm trên mặt phẳng cắt gọi là mặt cắt.

- Hình biểu diễn mặt cắt và các đường bao của vật thể sau mặt phẳng cắt gọi là hình cắt.

- Mặt cắt được vẽ theo kí hiệu kim loại, đường gạch mặt cắt được vẽ bằng nét liền mảnh, song song và nghiêng 45° so với đường bao hoặc đường trục.

Hoạt động 2. Mặt cắt

GV đưa ra câu hỏi:

• Có mấy loại mặt cắt?

• Mặt cắt rời là gì?

• Mặt cắt chập có đặc điểm gì?

• Em hãy trình bày các bước thực hiện vẽ mặt cắt.

Sản phẩm dự kiến:

- Mặt cắt rời là mặt cắt được đặt bên ngoài hình chiếu. Mặt cắt rời có thể được đặt ở vị trí bất kì trên bản vẽ và phải có kí hiệu kèm theo. Trường hợp đặt tại vị trí mặt phẳng cắt và liên hệ với hình chiếu bằng nét gạch dài-chấm-mảnh thì không cần định tên (hình 10.4a). Mặt cắt rời được sử dụng khi đường bao mặt cắt phức tạp.

- Mặt cắt chập được đặt tại vị trí mặt phẳng cắt đi qua ngay trên hình chiếu, đường bao ngoài được vẽ bằng nét liền mảnh. Mặt cắt chập được sử dụng khi đường bao mặt cắt đơn giản.

- Các bước thực hiện vẽ mặt cắt như sau:

+ Bước 1: Vẽ hình chiếu và xác định vị trí mặt phẳng cắt.

+ Bước 2: Vẽ mặt cắt của vật thể bên ngoài hình chiếu (mặt cắt rời) hoặc ngay trên hình chiếu (mặt cắt chập). Tô đậm các nét theo quy định.

Hoạt động 3. Hình cắt

GV đưa ra câu hỏi:

• Hình cắt toàn phần là gì?
• Hình cắt bán phần là gì?
• Hình cắt cục bộ là gì?
• Để vẽ hình cắt cần thực hiện những gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Hình cắt toàn phần là hình cắt nhận được khi sử dụng một mặt phẳng cắt toàn bộ vật thể (hình 10.6). Hình cắt này thường được sử dụng đối với vật thể không đối xứng.

- Hình cắt bán phần là hình cắt của vật thể đối xứng được về một nửa là hình chiếu, còn nửa đối xứng kia là hình cắt và chúng được phân chia bởi trục đối xứng.

- Hình cắt cục bộ dùng để biểu diễn cấu tạo một phần vật thể. Đường giới hạn phần hình cắt vẽ bằng nét lượn sóng.

- Để vẽ hình cắt cần thực hiện theo các bước sau (ví dụ vẽ hình cắt của vật thể:

+ Bước 1: Vẽ hình chiếu của vật thể. Vẽ nét cắt và mũi tên xác định vị trí mặt phẳng cắt và hưởng chiếu

+ Bước 2: Xóa bỏ đường bao của phần vật thể phía trước mặt phẳng cắt. Các cạnh khuất, đường bao khuất sau khi cắt thành cạnh thấy, đường bao thấy được vẽ nét liền. Kẻ đường gạch mặt cắt, tô đậm các nét theo quy định và ghi kí hiệu hình cắt.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Có mấy loại hình cắt?

A. 1          

B. 2

C. 3          

D. 4

Câu 2: Hình cắt toàn bộ là:

A. Sử dụng một mặt phẳng cắt để cắt toàn bộ vật thể.

B. Hình biểu diễn với một nửa là hình chiếu, một nửa đối xứng là hình cắt.

C. Hình biểu diễn một phần của vật thể dưới dạng hình cắt, ghép với hình chiếu của phần còn lại bằng nét lượn sóng.

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 3: Hình cắt cục bộ có đường giới hạn giữa phần hình cắt và phần hình chiếu là nét:

A. Liền đậm

B. Liền mảnh

C. Lượn sóng

D. Đứt mảnh

Câu 4: Quy trình vẽ hình cắt gồm mấy bước?

A. 1        

B. 2

C. 3          

D. 4

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: A

Câu 3: C

Câu 4: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy nêu sự khác biệt giữa hình cắt và mặt cắt trong bản vẽ kỹ thuật.

Câu 2: Em hãy liệt kê các loại mặt cắt chính được sử dụng trong bản vẽ kỹ thuật và giải thích ngắn gọn từng loại.

Câu 3: Trong bản vẽ kỹ thuật của một chi tiết, nếu phần mặt cắt không thể hiện đúng kích thước hoặc chi tiết, điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến quá trình sản xuất?