Giáo án và PPT Tin học 10 cánh diều Bài 2: Thực hành vận dụng một số điều luật về chia sẻ thông tin trong môi trường số

BÀI 2: THỰC HÀNH VẬN DỤNG MỘT SỐ ĐIỀU LUẬT VỀ CHIA SẺ THÔNG TIN TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi và dẫn dắt vào bài:

• Em hãy tìm và chia sẻ một số vụ việc vi phạm bản quyền tác giả xảy ra ở nước ta trong thời gian gần đây?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Xác định tính hợp pháp trong cung cấp sản phẩm số

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

• Năm 2007, một nhà sản xuất đã mua lại quyền dịch và xuất bản cuốn truyện "Harry Potter và bảo bối tử thần" từ đại lí bản quyền của tác giả J.K. Rowling. Khi nhà xuất bản đang dịch cuốn truyện thì nhiều chương của cuốn truyện đã bị một nhóm bạn trẻ giấu mặt dịch vội và đưa lên mạng. Nhóm này lí luận rằng “chỉ làm việc cả nhân với một chương truyện, chỉ gửi email với tư cách cá nhân nên không có trách nhiệm trong việc phát tán các bản dịch”. Sự việc này gây khó khăn cho những lân thương lượng bản quyền về sau của giới xuất bản Việt Nam với tác giả nước ngoài.

• Em hãy tìm hiểu Điều 28 Luật sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11 và cho biết nhóm bạn trẻ nói trên có vi phạm luật không. Nếu có thì vi phạm quy định tại khoản số mấy?

Sản phẩm dự kiến:

- Nhóm bạn trẻ nói trên có vi phạm luật theo điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11.

- Vi phạm khoản 6, 7, 8, 10  Điều 28

Hoạt động 2. Nhận biết sự vi phạm Luật sở hữu trí tuệ

GV đưa ra câu hỏi:

Em hãy tìm hiểu Điều 28 Luật sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11 và cho biết mỗi hành động sau đây có vi phạm không. Nếu có thì vi phạm quy định tại khoản số mấy?

• Du khách chụp ảnh một bức phù điêu đặt tại công viên

• Một nhân viên thiết kế thời trang sử dụng phần mềm chỉnh sửa ảnh trong công việc hàng ngày ở cơ quan. Đây là phần mềm lậu, nghĩa là đã bị bẻ khóa để người sử dụng không phải trả phí bản quyền

Sản phẩm dự kiến:

a. Không vi phạm

b. Vi phạm tại khoản 8 và 12 của điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11.

Hoạt động 3. Nhận biết tính hợp pháp trong chia sẻ thông tin số

GV đưa ra câu hỏi:

• Ngày 19/10/2021 Sở Thông tin Truyền thông thành phố Hồ Chí Minh ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với diễn viên T vì đăng thông tin sai sự thật trên mạng xã hội về việc chữa trị COVID-19 bằng sản phẩm từ giun đất (địa long) cụ thể là đã viết thông tin “ca mắc COVID-19 âm tính sau 5 ngày uống địa long" trên trang Facebook của mình. Em hãy tham khảo Điều 101.

• Nghị định 15/2020/NĐ-CP và cho biết hành vi trên của diễn viên T bị xử phạt theo quy định tại khoản mấy, điểm nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Điều 101, Nghị định số 15/2020/NÐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử quy định phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19 hoặc cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt về tình hình dịch bệnh Covid-19, gây hoang mang trong nhân dân.

- Ngoài ra, trường hợp này còn được quy vào vi phạm Điều 8, Luật An ninh mạng năm 2018 nghiêm cấm hành vi đưa thông tin sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại đến hoạt động kinh tế xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ…=> Bị xử lý hình sự theo quy định tại khoản 1 Điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Hoạt động 4. Nhận biết tính an toàn trong chia sẻ thông tin số

GV đưa ra câu hỏi:

Theo em những biện pháp nào giúp chia sẻ thông tin một cách an toàn trong môi trường số

- Không tùy tiện tiết lộ thông tin cá nhân (họ và tên, ngày sinh, số điện thoại, ảnh, địa chỉ nhà riêng....) của bản thân hay của người khác trên mạng xã hội

- Đặt và sử dụng mật khẩu mạnh cho các tài khoản mạnh như email hay mạng xã hội. Thay đổi mật khẩu sau một thời gian sử dụng

- Trên mạng xã hội đặt những thông tin cá nhân ở chế độ Ẩn

- Khi đăng bài trên mạng xã hội, nên lựa chọn những đối tượng có thể xem được bài thay vì để chế độ Công khai khiến cho ai đó cũng xem được

- Luôn nhớ rằng mọi kênh thông tin trên Internet đều có thể bị nghe lén, mọi email và tin nhắn đều có thể bị giả mạo. Vì vậy, không nên gửi những thông tin quan trọng qua mạng dù là cho người thân nhất.

- Hạn chế thực hiện việc đăng nhập trên máy tính lạ hoặc thông qua mạng Wi-fi không đáng tin cậy, chẳng hạn ở quán cà phê hay khách sạn

- Tin tưởng hoàn toàn các địa chỉ bắt đầu bằng http://…

Sản phẩm dự kiến:

- Những biện pháp từ 1 đến 6 chia sẻ thông tin một cách an toàn trong môi trường số.

- Riêng các địa chỉ bắt đầu bằng https:// an toàn hơn so với các địa chỉ khác nhưng không bảo mật tuyệt đối. Do đó không nên tin tưởng tuyệt đối.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu hỏi: An mượn sách của bạn rồi đi phô tô một bản để có sách đọc. Theo em, việc làm đó có vi phạm quyền tác giả không?

Sản phẩm dự kiến:

Việc An mượn sách của bạn rồi đi phô tô một bản để có sách đọc là vi phạm quyền tác giả. Quyền tác giả bao gồm quyền sao chép tác phẩm, và việc sao chép sách mà không có sự cho phép của tác giả hoặc nhà xuất bản là hành vi vi phạm. Pháp luật bảo vệ quyền tác giả để đảm bảo rằng tác giả nhận được sự công nhận và lợi ích kinh tế từ tác phẩm của mình. Do đó, hành động của An là không tuân thủ quy định về quyền tác giả và có thể dẫn đến hậu quả pháp lý.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu hỏi: Ông X nhận được email thông báo trúng thưởng “Lộc vàng may mắn" từ một người tự xưng là giao dịch viên của ngân hàng A, trong email có đường link tới một trang web. Tò mò truy cập vào thì ông X thấy trang web đó hiển thị chính xác họ tên, địa chỉ và số điện thoại của mình cùng với phần thưởng là một chiếc xe ô tô. Để thực hiện thủ tục lĩnh thưởng, trang web yêu cầu ông X phải gõ tên đăng nhập, mật khẩu và mã OTP của tài khoản ngân hàng.

Một người tự xưng là công an điều tra gọi điện cho chị Y thông báo rằng tài khoản của chị tại ngân hàng bị nghi ngờ có liên quan đến một vụ án buôn bán ma túy. Người này đọc lệnh bắt và khởi tố của cơ quan công an trong đó nêu chính xác số tài khoản, họ tên, ngày sinh, địa chỉ và một số thông tin cá nhân khác của chị Y, sau đó yêu cầu chị chuyển toàn bộ số tiền sang tài khoản của “cơ quan điều tra” do người đó cung cấp. 

Em nhận định gì về hai sự việc nêu trên?